Ahzâb Gazası —ki Hendek De Odur— Bâbı ile İlgili Hadisler

4771-) Bize Muhammed b. El-Müsennâ ile İbn Beşşâr rivâyet ettiler. Lafız İbn'l-Müsennâ'nındır. (Dediler ki): Bize Muhammed b. Ca'fer rivâyet etti. ki): Bize Şu'be, Ebû İshâk'dan rivâyet etti. ki): Bera'ı dinledim; şöyle dedi: (sallallahü aleyhi ve sellem) Ahzâb gününde bizimle bitlikte toprak taşıyordu. Hakîkaten toprak, karnının beyazını Örtmüştü. Kendisi şunları söylüyordu: sen olmasan biz ne hidayete erer; ne sadaka verir; ne de namaz kılardık.» halde üzerimize mutlaka sekînet indir! Çünkü bunlar bize karşı geldiler!» ki: Bazan da şöyle derdi: adamlar bize karsı geldiler. Onlar fitne çıkarmak istediler mi biz karşıyız!» Bunları yüksek sesle okuyordu.

4772-) Bize Muhammed b. El-Müsennâ rivâyet etti. ki): Bize Abdurrahmân b. Mehdî rivâyet etti. ki): Bize Şu'be, Ebû İshâk’dan naklen rivâyet etti. ki: Ben Berâ'dan dinledim... râvi yukariki hadîs gibi anlatmış. Yalnız o: «Bunlar bize zulüm ettiler!» demiştir.

4773-) Bize Abdullah b. Mesleme ENKa nebi rivâyet etti. ki): Bize Abdülâzîz b. Ebî Hâzim, babasından, o da Sehl b. Sa'd'dan naklen rivâyet etti. Sehl Şöyle dedi: hendeği kazıyor ve toprağı omuzlarımızda taşıyorken yanımıza Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) geldi de: Âhiret hayâtından başka hayât yoktur. O halde sen Ensar'-la Muhacirlere mağfiret eyle!» buyurdu.

4774-) Bize Muhammed b. El-Müsennâ ile İbn Beşşâr da rivâyet ettiler. Lâfız İbn'l-Müsennâ'nındır. (Dediler ki): Bize Muhammed b. Ca'fer rivâyet etti. ki): Bize Şu'be, Muâviye b. Karra'dan, o da Enes b. Mâlik'den, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'en naklen rivâyet etti ki, şöyle buyurmuşlar: Âhiret hayâtından başka hayât yoktur. O halde sen Ensar'la Muhacirlere mağfiret eyle!»

4775-) Bize Muhammed b. El-Müsennâ ile İbn Beşşâr rivâyet ettiler. İbn'l-Müsennâ ki): Bize Muhammed b. Ca'fer rivâyet etti. ki): Bize Şu'be, Katâde'den naklen haber verdi. ki): Bize Enes b. Mâlik rivâyet etti ki, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): Gerçekten hayât, âhiret hayâtıdır.» dermiş. ki: Yahut şöyle buyurdu: Âhiret hayâtından başka hayât yoktur. O halde sen En-sar'la Muhacirlere ikram eyle!»

4776-) Bize Yahya b. Yahya ile Şeybân b. Ferrûh da rivâyet ettiler. Yahya: Bize haber verdi tâ'birini kullandı. Şeybân ise: Bize Abdülvâris, Ebû't-Teyyûh'dan rivâyet etti, dedi. ki): Bize Enes b. Mâlik rivâyet etti. ki): (sallallahü aleyhi ve sellem)’ de beraberlerinde olduğu halde ashâb racez okurlar ve: Ahiret hayrından başka hayır yoktur. O halde sen Ensar'la Muhacirlere yardım eyle!» derlerdi. hadîsinde «yardım eyle!» yerine «mağfiret eyle!» ifâdesi vardır.

4777-) Bana Muhammed b. Hatim rivâyet etti. ki): Bize Behz rivâyet etti. ki): Bize Hammâd b. Seleme rivâyet etti. ki): Bize Sabit, Enes'den naklen rivâyet etti ki, Hendek (harbi) günü Muhammed (sallallahü aleyhi ve sellem)’in ashabı: sağ kaldıkça ebediyyen İslâmiyet üzerine Muhammed'e bey'at edenleriz!» derlermiş. Yahut râvi Sabit «İslâmiyet üzerine» yerine «Cihâd üzerine» demiştir. (Burada) Hammâd şekketmiştir. (sallallahü aleyhi ve sellem) de: Gerçekten hayır, ahiret hayrıdır. O halde sen Ensarla Muhacirlere mağfiret eyle!» dermiş. hadîsin Berâ' rivâyetini Buhârî «Cihâd», «Megâzi» ve «Temenni» bahislerinde; Nesâî «Siyer»'de tahrîc ettiği gibi Sehl rivâyetini Buhârî «Menâkıb» ve «Megâzî» bahislerinde; Nesâî «Menâkıb» ile «Rikaak»'da; Enes rivâyetini Buhârî «Cihâd, Menâkıb» ve «Rikaak» bahislerinde; Nesâî «Rikaak» ve «Menâkîb»'-de muhtelif râvilerden tahrîc etmişlerdir. harbi hicretin beşinci yılında olmuştur. Buna Ahzâb muharebesi dahi denilir. Hızibler, kabileler demektir. Arap kabileleri Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) ile harp etmek için birleşmişlerdi. Bunu haber alınca Medîne'yi müdafaa için etrafına hendek kazmaya karar verdiler. Bu karara Hazret-i Selmân-ı Fârisî'nin tavsiyesiyle vardıkları rivâyet olunur. soğuk bir günde muhacirlerle Ensâr tarafından kazılmıştır. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ashabının aç ve çıplak olmalarına rağmen canla başla hendek kazmağa çalıştıklarını görünce: Gerçekten hayât âhiret hayatıdır, imdi sen Ensarla Muhacirlere mağfiret eyle!» diye duâ etmiş; onlar da kendisine: sağ kaldıkça ebediyyen cihâd (bir rivâyette İslâmiyet) uğruna Muhammed'e bey'at eden kimseleriz!» diye mukabele etmişlerdir. muhtelif şekillerde okunduğu rivâyet olunmuştur. hayâtından başka hayât yoktur!» cümlesinin mânâsı: «Ondan başka baki hayât yahut matlûb hayât yoktur.» demektir. rivâyetler: Bina yaparken racez okumanın müstehab olduğuna, memleketi İ'mar için yeri kazmak gibi fi'li yardımlarda bulunmanın harbetmiş kadar sevâb olacağına delildirler.