Alışveriş Yapanların Muhayyerliği ile İlgili Hadisler

3456-) Abdullah b. Ömer (radıyallahü anhümâ)'den, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'ın şöyle buyurduğu rivâyet edilmiştir: Alışveriş yapanlardan her biri, birbirlerinden ayrılmadıkları müddetçe, arkadaşına karşı muhayyerdir. Ama muhayyerlikle satış müstesna." büyü 19, 22, 42, 43, 44, 46, 47; Müslim, büyü 43, 46, 47; Nesâî, büyü 4, 8, 9, 10; Tirmizî, büyü 26; İbn Mâce, ticârât 17; Dârimî, büyü 15; Muvatta, büyu 79.

3457-) Bize Mûsâ b. İsmail haber verdi, bize Hammâd Eyyûb'dan, o Nâfi'den; Nâfi, İbn Ömer'den, İbn Ömer de Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'den önceki hadisi mana olarak rivâyet etti. (Bu rivâyetinde): - Ama birisi arkadaşına; seç (muhayyer ol)" derse müstesna" dedi.

3458-) Abdullah b. Amr b. el-Âs, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'ın şöyle buyurduğunu rivâyet etmiştir: Alışveriş yapanlar, birbirlerinden ayrılmadıkça (akdi kabul edip etmemekte) muhayyerdirler; ama akitte muhayyerlik şartı bulunursa müstesna, (o zaman birbirlerinden ayrılsalar bile, lehine şart koşulanın muhayyerliği devam eder). Akit yapanlardan birisinin karşı taraf ikâle ister korkusuyla (oradan hemen) ayrılması helâl olmaz." büyü 26; Nesâî, büyü II; Ahmet b. Hanbel, II, 183.

3459-) Ebû'l-Vadiy' (Abbâd b. Nüseyb)'in şöyle dediği rivâyet edilmiştir: savaş için sefere çıkmıştık. Bir yerde konakladık. Arkadaşlarımızdan biri, bir köle karşılığında bir at sattı. Sonra günlerinin kalanını (bu şekilde) geçirdiler. Ertesi gün sabah olunca asker hazırlandı. Atı alan atını eğerlemek üzere kalktı. (Ama) satan pişman olup alıcıya geldi ve alışveriş (i feshetmek) istedi. Müşteri ise atı vermek istemedi. Bunun üzerine satan; Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in arkadaşı Ebû Berze aramızda hakem olsun, dedi. ordunun bir bölümünde bulunan Ebû Berze'ye geldiler ve ona hâdiseyi anlattılar. Berze: Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in hükmü ile hükmetmeme razı mısınız? Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem); Alışveriş yapanlar birbirlerinden ayrılmadıkça (akdi kesinleştirmek veya feshetmekte) serbesttirler" buyurdu dedi. b. Hassan dedi ki: Cemil (İbn Mürre), Ebû Berze'nin: Sizi ayrılmış olarak görmedim, dediğini haber verdi. " büyü 26; İbn Mâce, ticârât 17; Ahmed b. Hanbel, I, 59.

3460-) Yahya b. Eyyûb şöyle demiştir: Zür'a, birisine bir şey sattığı zaman onu muhayyer bırakır, sonra da; Sen de beni muhayyer bırak. Ben, Ebû Hureyre (radıyallahü anh)'yi, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem); (alışveriş yapan) iki kişi ancak birbirlerinden razı olarak ayrılsınlar, buyurdu derken işittim." derdi. büyü 27; İbn Mâce, ticârât 18.

3461-) Hakîm b. Hizâm'dan, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in şöyle buyurduğu rivâyet edilmiştir: Alım satım akdi yapanlar birbirlerinden ayrılmadıkça muhayyerdirler. Eğer (malın özellik ve kıymeti konusunda) doğru konuşurlar ve (aybını) açıkça söylerlerse akidleri onlar için bereketlendirilir. Ama (aybı) gizlerler ve yalan söylerlerse, yaptıkları alım satımın bereketi giderilir." Dâvûd dedi ki:’ b. Ebî Arûbe ve Hammâd da aynen böyle rivâyet ettiler. Hemmâm ise üç kerre: Birbirlerinden ayrılıncaya veya (akdi kesinleştirme ya da feshetmeyi) seçinceye kadar..." dedi. büyü 19,22,44,46; Müslim, büyü 47; Tirmizî, büyü 26; Nesâî, büyü 4,8; Dârimî, büyü 15.