Aşüra Orucunun Hangi Gün Tutulacağı Bâbı ile İlgili Hadisler

2720-) Bize Ebû Bekir bi Ebî Şeybe rivâyet etti. ki): Bize veki' b. Cerrâh, Hâcib b. Ömer'den hakem b. A'rac'dan naklen rivâyet etti. Hâkim Şöyle dedi: İbn Abbâs (radıyallahü anhûma)'nın yanına vardım, kendisi zemzemin yanında cübbesini başının altına koyarak uzanmıştı, ona dedim ki: «Bana aşûra orucundan haber ver.» İbn Abbâs (radıyallahü anh) «Muharremin hilâlini gördünmü günleri saymaya başla ve 9. günü oruçlu olarak sabahla.» dedi. «Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Aşûra orucunu böyle mi fulardı? dedim, İhm Abbâs (radıyallahü anh) . «Evet.» cevabını verdi.

2721-) Bana Muhammed b. Hatim rivâyet etti. ki): Bize Yahya b. Saîd El-Kattân, Muâviyetü'bnü Amr'dan naklen rivâyet etti. ki): Bana Hakem b. A'rac rivâyet" etti. ki): İbn Abbâs (radıyallahü anhûma)'ya Aşûra orucunu sordum, kendisi zemzemin yanında cübbesini başının altına koyarak uzanmıştı...» hadisi Hâcib b. Ömer hadîsi gibi rivâyet etti. hadîsi Ebû Dâvud (202—275) ile Tirmizî (209—279) dahi tahric etmişlerdir. yalnız başına rivâyet ettiği İbn Abbâs hadisinde: (sallallahü aleyhi ve sellem) Aşûra orucunun 10. gün tutulmasını emir buyurdu.» demektedir. «Bu hadîs hasen sahilidir.» demişse de, bununla iki rivâyetten hangisini kastettiğini beyan etmemiştir. Hadîs ulemasına göre Tirmizi'nin «Hasen sahih» dediği hadîs birincisi yani kitâbımızdaki rivâyettir. Tirmizi'nin yalnız başına tahric ettiği ikinci rivâyet munkatı'dır. Zira hadîsi Hasen-i Basrî Hazret-i İbn Abbâs'dan rivâyet etmiştir. Halbuki Hasan-ı Basri bunu İbn Abbâs'dan dinlemiştir. Mezkûr rivâyet Tirmizî'nin de tahric ettiği Bâbımız hadîsine muhalif olduğu için şâzzdır. hadîsi Aşûra orucunun 9. günde tutulacağını göstermekte ise de Ayni, Hazret-i İbn Abbâs’ın bu sözüyle «9. ve 10. günleri tut.» demek istediğini söylüyor. Ona göre İbn Abbâs (radıyallahü anh) «Evet» demekle Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in onu sonra göreceğimiz hadîsdeki: seneye inşaallah 9. gün oruç tutarız.» sözüne işaret etmiştir. İyâz: «İhtimâl Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in bu niyeti de Yahûdiler'e benzememek için 9. ve 10 günleri oruç tutmaktı. Nitekim diğer bir rivâyette: (9. ve 10. günleri tutun.) buyurmuştur...» diyor. göre Hazret-i İbn Abbâs'ın buradaki «Evet» cevabı »Gelecek seneye sağ olursa 9. gün oruç tutar.» manasınadır. Ömer İbn Abdilberr (36a—463): «Bu söz Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in vefatına kadar Aşûra orucunu Muharrem'in 10 unda tuttuğuna delildir. Medîne'ye gelinceye kadar onu bu şekilde tutmuştur. İbn Abbâs hadîsinden mahfuz olan budur Ama bu babda İbn Abbâs'dan rivâyet olunan eserler muztarîptir.» demiştir. diyor ki: «İbn Abbâs'ın bu sözü onun mezhebine «Öre Aşûra orucunun 9. günü tutulacağını sarahaten göstermektedir. ve Hale fin cumhûruna göre Aşûra orucu Muharrem'in 10. günü tutulur...»

2722-) Bize Hasan b. Aliy El-Hulvâni rivâyet etti. ki): Bibe İbn Ebî Meryen rivâyet etti. ki): Bize Yahya b. Eyyûb rivâyet eyledi ki): Bana İsmail b. Ümraeyye rivâyet etti ki Ebû Gatafan b. Tarif El-Mürri'yi şöyle derken işitmiş: Ben, Abdullah b. Abbâs (radıyallahü anhûma)'yi şunları söylerken dinledim: (sallallahü aleyhi ve sellem) Aşûra günü oruç tuttuğu ve tutulmasını emir buyurduğu zaman eshab Ya Resûlallah, şüphesiz ki bu gün Yahûdilerle Hristiyanların ta'zim ettikleri bir gündür, dediler. Bunun üzerine Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): «Gelecek seneye inşaallah 9. gün oruç tutarız,» buyurdular, İbn Abbâs: «Fakat gelecek sene gelmeden Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) vefat etti.» dedi.

2723-) Bize Ebû Bekir b. Ebî Şeybe ile Ebû Küreyb rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize Veki', İbn Ebî Zi'b'den, o da Kâsım b. Abbâs'dan o da Abdullah b. Umeyr'den, o da Muhtemelen Abdullah b. Abbâs (radıyallahü anhûma)'dan demiş olmak üzere rivâyet etti. Abbâs (radıyallahü anh) Şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): «Eğer gelecek seneye kadar yaşarsan mutlaka 9. gün oruç tutarım.» buyurdular. Bekir'in rivâyetinde: «Yani Aşûra gününde, dedi.» ibaresi de vardır. diyor ki: «Bu hadîe Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in daima Muharremin 9. günü oruç tutmadığını tarsîh etmektedir. Bu suretle onuncu gün oruç tuttuğu meydana çıkar. İmâm Şâfiî ile diğer Şâfiîye uleması, îmanı Ahmed, İshâk ve sair ulema Muharrem'in 9. ve 10. günlerinde oruç tutmanın müstehab olduğuna kaaildirler. Çünkü Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Muharremin 10. günü oruç tutmuş, sağ kalırsa 9. günü tutmaya da niyet etmiştir.» bu husustaki kavillerini az yukarda görmüştük.