Ayakta Zemzem İçme Hususunda Bir Bab ile İlgili Hadisler

5399-) Bize Ebû Kâmil El-Cahderî rivâyet etti. ki): Bize Ebû Avâne, Âsim'd an, o da Şa'bî'den, o da İbn-i Abbâs'dan naklen rivâyet etti. (Şöyle dedi): Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e zemzem sundum; ayakta olduğu halde içti.

5400-) Bize Muhammed b. Abdillah b. Nümeyr de rivâyet etti. ki): Bize Süfyân, Âsım'dan, o da Şa'bî'den, o da İbn-ü Abbâs'dan naklen rivâyet etti: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) bir kova zemzemden ayakta olduğu halde zemzem içmiş.

5401-) Bize Süreye b. Yûnus dahi rivâyet etti. ki): Bize Hüşeym rivâyet etti. ki): Bize Asım El-Ahvel haber verdi. H. Yâkub Ed-Devrakî ile İsmail b. Salim de rivâyet ettiler. (İsmail: Bize haber verdi tâbirini kullandı. Ya'kub ise bize Hüşeym rivâyet etti dedi.) ki): Bize Âsım-ı Ahvel ile Muğıre, ga'bî'den, o da İbn Abbâs'dan naklen rivâyet etti ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) zemzemden ayakta olduğu halde içmiş.

5402-) Bana Ubeydullah b. Muâz dahi rivâyet etti. ki): Bize babam rivâyet etti. ki): Bize Şu'be, Âsım'dan rivâyet etti. O da Şa'bî'yi, Şa'bî de İbn Abbâs'ı dinlemiş. İbn Abbâs (Şöyle dedi): Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e zemzemden sundum da ayakta içti. Beyt-i Şerifin yanında iken su istedi.

5403-) Bize bu hadîsi Muhammed b. Beşşâr da rivâyet etti. ki): Bize Muhammed b. Ca'fer rivâyet etti. H. Bana bu hadîsi Muhammed b. Müsennâ dahi rivâyet etti. ki): Bize Vehb b. Cerir rivâyet etti. Her iki râvi Şu'be'den bu isnadla rivâyette bulunmuşlardır. İkisinin hadîsinde de: «Ona bir kova getirdim» cümlesi vardır. hadîsi Buhârî «Hacc» bahsinde, «Eşribe»'de; Tirmizî «Eşribe» ile «Şemail» bahislerinde; Nesâî «Hacc»'da; İbn-i Mace «Eşribe» bahsinde muhtelif râvilerden tahrîc etmişlerdir. diyor ki: «Bu hadîslerin mânâsı bazı ulemaya müşkül görünmüş hattâ bu babda bâtıl sözler söylenmiş, daha da ileriye gidilerek bunların bazısını zayıf çıkarmak cüretkârlığında bulunulmuştur. Onlar hakkında bâtıl iddialar ileriye sürülmüştür ki, bizim bunları anmaya niyetimiz yoktur. Sünnetleri tefsir ederken bâtıl ve yanlış sözlerin yayılmasında bir mânâ yoktur. Biz doğru olanı anlatacağız...» Bundan sonra Nevevî bazısı ayakta su içmekten men edildiğini, bazısı da bizzat Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in ayakta zemzem içtiğini bildiren bu hadîsler arasında işkâl ve zayıflık bulunmadığını, bilâkis hepsinin sa-hîh olduğunu söylüyor. Ve: «Bu hadîslerdekî nehiy kerâhet-i tenzihiy-yeye hamledilmiştir. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in ayakta içmesi ise caiz olduğunu beyân içindir. Binâenaleyh ne işkâl vardır, ne de tearuz!.. Bizini şu anlattığımızı kabul etmek aynen lâzımdır. Hadîsler arasında nesih veya başka bir şey iddia edenler fena halde hata etmişlerdir. Hadîslerin arasını bulmak imkânı varken neshe nasıl gidilebilir?» diyor. mevzuda Aynî de şunları söylemiştir: «Bilmiş ol ki, ayakta su içme hususunda birçok hadîsler rivâyet olunmuştur. Bunlardan bir kısmı bunu men eder. Müslim bu hususta ayrıca bir bâb yapmıştır.» Aynî Bâbımızın hadîslerine işaret ettikten sonra sözüne şöyle devam ediyor: «Bir kısmı da ayakta su içmeyi mubah kılar. Buhârî'nin rivâyet ettiği ve hakkında bir bâb ayırdığı hadîsler bunlardandır.» Burada Aynî Hazret-i Alî ile İbn-i Ömer'den, Sa'd b. Ebî Vakkas'dan ve şâir bazı ashâb-ı kirâmdan ayakta su içmenin caiz olduğunu bildiren hadîsler rivâyet etmiştir. Meselâ: İbn-i Ömer hadîsinde: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) devrinde yolda giderken yemek yer; ayakta olduğumuz halde su içerdik» denilmektedir. Bu hadîsi Tirmizî rivâyet ettikten sonra hasen sahîh garibdir, demiştir. Amr b. Şuayb’ın babasından, onun da dedesinden rivâyet ettiği bir hadîste: (sallallahü aleyhi ve sellem)’in hem ayakta, hem de otururken su içtiğini gördüm.» denilmektedir. Tirmizî bu hadîs hakkında da hasen'dir, demiştir. Aynî ulemânın bu bâbda hadîslerin ihtilâfına göre ihtilâfa düştüklerini söylemiştir. Binnetîce Hasan-ı Basrî, İbrâhim Nehâî ve Katâde ayakta su içmenin mekruh olduğunu söylemişlerdir. Bu kavil Hazret-i Enes'den de rivâyet olunmuştur. Şa'bî, Saîd b. Müseyyeb, Tavus, Saîd b. Cübeyr ve Mücahid ayakta su içmekte bir beis görmemiştir. Bu kavil de İbn Abbâs, Ebû Hüreyre, Ömer b. Hattâb, Abdullah b. Ömer, Abdullah b. Zübeyr ve Âişe (radıyallahü anha) hazeratından rivâyet olunmuştur.