Fidan Dikmenin Ve Ekin Ekmenin Fazileti Bâbı ile İlgili Hadisler

4050-) Bize İbn Nümeyr rivâyet etti. ki): Bize babam rivâyet etti. ki): Bize Abdülmelik, Atâ'dan, o -da Câbir'den naklen rivâyet etti. Câbir Şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): müslüman bir ağaç dikerse, o ağaçtan yenilen (yemiş) mutlaka onun için sadakadır. O ağaçtan çalınan (yemiş) onun için sadaka, yabanî hayvanların yediği sadaka, kuşların yediği dahi onun için sadakadır. (Hasılı) bir kimse o ağacı (n yemişini yeyip) azaltırsa, bu onun için mutlaka sadaka olur.» buyurdular.

4051-) Bize Kuteybe b. Saîd rivâyet etti. ki): Bize Leys rivâyet etti. H. Muhammed b. Rumh da rivâyet etti. ki): Bize Leys, Ebû'z-Zübeyr'den, o da Câbir'den naklen haber verdi İd, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) hurmalığının içinde bulunan Ümmü Mübeşşir-i Ensâriyye'nin yanına girerek ona: hurmalığı kim dikti, müslüman mı, kâfir mi?» diye sormuş. Mübeşşir: Müslüman (dikti) cevabını vermiş. üzerine Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): bir müslüman bir ağaç diker veya ekin eker de ondan bir insan yahut hayvan veya başka bir şey yerse, bu onun için mutlaka sadaka olur.» buyurmuşlar.

4052-) Bana Muhammed b. Hatim ile İbn Ebî Halef rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize Ravh rivâyet etti. ki): Bize İbn Cüreyc rivâyet etti. ki): Bana Ebû'z-Zübeyr haber verdi ki, Câbir b. Ab-dillah'ı şunu söylerken işitmiş: Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): müslüman bir adam bir fidan diker veya ekin eker de, ondan bir yabanî hayvan, kuş yahut başka bir şey yerse, bunda onun için mutlaka sevab vardır.» buyururken işittim. Ebî Halef (Kuş yahut başka bir şey yerine): «Kuş bir şey» dedi.

4053-) Bize Ahmed b. Saîd b. İbrâhîm rivâyet etti. ki): Bize Ravh b. Ubâde rivâyet etti. ki): Bize Zekeriyyâ b. İshâk rivâyet etti. ki): Bana Amr b. Dînâr haber verdi ki, Câbir b. Abdillâh'ı şöyle derken işitmiş: (sallallahü aleyhi ve sellem) bir bahçede Ümmü Ma'bed'în yanına girerek: Ummü Ma'bed! Bu hurmaları kim dikti; mütlüman mı, kâfir mi?» diye sordu. Ümmü Ma'bed: Müslüman (dikti) diye cevap verdi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): müslüman bir kimse ağaç diker de, ondan bir intan veya hayvan yahut kuş yerse, bu mutlaka onun için kıyâmet gününe kadar bir sadaka olur.» buyurdu.

4054-) Bize Ebû Bekr b. Ebî Şeybe rivâyet etti. ki): Bize Hafs b. Gıyâs rivâyet etti. H. Ebû Küreyb ile İshâk b. İbrahim de hep birden Ebû Muâviye’den naklen rivâyet ettiler. H. Amru'n-Nâkid dahi rivâyet etti. ki): Bize Ammâr b. Muhammed rivâyet etti. H. Ebû Bekr b. Ebî Şeybe de rivâyet etti. ki): Bize İbn Fudayl rivâyet etti. râvilerin hepsi A'meş'den, o da Ebû Süfyân'dan, o da Câbir'den naklen rivâyette bulunmuşlardır. Ammâr'dan rivâyetinde; Ebû Küreyb de Ebû Muâviye'den naklettiği rivâyetinde ziyade ederek: «Ümmü Mübeşşir'den» dediler. İbn Fudayl'in rivâyetinde: «Zeyd b. Harise'nin karısından»; İshâk'ın Ebû Muâviye'den rivâyetinde ise: «Bâzan Ümmü Mübeşşir'den, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'den dedi; bâzan demedi.» ibareleri vardır. râvilerin hepsi Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'den naklen Ata', Ebû'z-Zübeyr ve Amr b. Dinar hadîsleri gibi rivâyette bulunmuşlardır.

4055-) Bize Yahya b. Yahya ile Kuteybe b. Saîd ve Muhammed b. Ubeyd el-Guberî rivâyet ettiler. Lâfız Yahya'nındır. Yahya (Bize haber verdi) tâbirini kullandı; Ötekiler: Bize Ebû Avfine, Katâde'den, o da Enes'den naklen rivâyet etti; dediler. Enes şöyle dedi; Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): bir müslüman bir ağaç diker yahut ekin eker de, ondan bir kuş veya insan yahut hayvan yerse, bundan dolayı ona mutlaka sadaka olur.» buyurdular.

4056-) Bize Abd b. Humeyd rivâyet etti. ki): Bize Müslim b. İbrahim rivâyet etti. ki): Bize Ebân b. Yezîd rivâyet etti. ki): Bize Katade rivâyet etti. ki): Bize Enes b. Mâlik rivâyet etti ki, Nebiyyullah (sallallahü aleyhi ve sellem) Ensârdan bir kadın olan Ümmü Mübeşşir'in bir hurmalığına girdi de: hurmaları kim dikti? Müslüman mı, kâfir mi?» diye sordu. Müslüman (dikti) dediler. Râvi yukarıkilerin hadîsi gibi rivâyette bulunmuştur. hadîsin Ahmed b. Saîd rivâyetinde Hazret-i Câbir b. Abdillâh'dan nakleden râvi Amr b. Dînâr hakkında Ebû Mes'ûdu Dimaşkî şunu söylemiştir: «Müslim'in bütün nüshalarında bu hadîste Amr b. Dînâr zikredilmiştir; halbuki burada malûm olan Câbir'den Ebû'z-Zübeyr'in rivâyetidir.» Enes rivâyetini Buhari «Müzârea» ve «Edeb» bahislerinde; Tirmizî «Ahkâm»da muhtelif râvilerden tahrîc etmişlerdir. Ağaç dikme hususunda İmâm Ahmed b. Hanbel sahabeden Ebû Eyyûb, Ebû'd-Derdâ, Sâib b. Hallâd ve Muâz b. Enes hazerâtından hadîsler rivâyet etmiştir. Alî b. Abdilâzîz’in «El-Müntehab» adlı eserinde Enes (radıyallahü anh)'dan güzel bir isnadla tahrîc ettiği bir hadîste: «Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem); elinde bir fidan bulunduğu halde kıyâmet kopar da, henüz kopmadan o fidanı dikebilirse, hemen diksin!» buyurdular denilmektedir. bâzılarında Hazret-i Zeyd b. Harise'nin zevcesi Ümmü Mübeşşir, bazılarında Ümmü Ma'bed olarak zikredilmiştir. İbn Abdilberr: «Bu tadının Ümmü Bişr binti’l-Berâ' b. Ma'rur olduğu söylenir.» diyor, Nevevî, Ümmü Bişr dahi denildiğini ilâve etmiş: «İsminin Huleyde olduğunu söyleyenler varsa da bu rivâyet sahîh değildir.» demiştir.