Fitneye Sebep Olmamak Şartı Île Kadınların Mescidlere Çıkmaları, Fakat Koku Sürünerek Çıkmamaları Bâbı ile İlgili Hadisler

1-) Mısır kadınlarının elbiseleri envai ipeklilerdendir. Etrafları altın, inci ve çeşitli cevahir ile işlenmiştir. Başlarında ayni tarzda kıymetli cevahirle işlenmiş taçlar vardır. Mendilleri altın ve gümüşle süslenmiş ipektendir. Fistanları ipeklinin envâından yapılmış, yenleri son derece geniş, etekleri arşınlarca yerlere sarkar, o derecede ki bir fistandan üç dört tane fistan çıkabilir.

2-) Kadınlar üstün kaliteli elbiseler içinde süslenmiş, kokulanmış, ekseriyetle yüzleri açık kırıta kırıta erkeklerin arasında dolaşırlar.

3-) Son derece nâdîde çarşaflar içinde lüks vasıtalara binerek iki tarafdan yenlerini sarkıtırlar.

4-) Nil'deki gemilere erkeklerle karışık kadınlar da biner. Bazıları yanık ve yüksek sesleriyle şarkılar söylerler. Aralarında kadehler tokuştururlar.

5-) Kadınlar erkeklere galiptir. Mühim işlerde erkeklere onlar hüküm eder.

6-) Bazı kadınlar açık açık münkerât satarlar ve bu uğurda erkeklerle düşüp kalkarlar.

7-) Bazıları erkeklerle kadınların ahlâkını bozmak için şeriatın asla razı olmayacağı fiil ve hareketlerde bulunurlar.

8-) Kadınlardan bir sınıf fahişelik ederler. Bunlar oturarak fesâd için fırsat kollarlar.

9-) Bir kısmı sokaklarda dolaşarak erkek avlarlar.

10-) Bir sınıf kadınlar evlerde ve hamamlarda hırsızlık ederler.

11-) Başka bir sınıf büyücülük eder, düğümler üzerine üfürürler.

12-) Bir kısmı pazarlarda erkeklerle birlikte satıcılık eder, yaygara koparırlar.

13-) Kadınlar için dellâllık edenler başka!..

14-) Ücretle def çalarak yasçüık yapanlar başkadır.

15-) Bir takımları erkek ve kadınlara ücret mukabilinde çeşitli o-yunlar kıvırır, şarkılar okur.

16-) Bir sınıf da kocalı kadınlarla erkekler arasında aracılık yapmakla meşgul olurlar. Ve daha nice nice şeriat kaidelerinin hâricinde cürümler irtikâb ederler... merhum kadınların bütün bu rezaletlerini sıraladıktan sonra bu bâbdaki sözünü şöyle bitiriyor: Siddîka (radıyallahü anha)'nın: «Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) kadınların çıkardıkları modalara yetişseydi onları mescide gitmekten muhakkak menederdi) sözüne bir bak!.. Halbuki bu sözle Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in vefatı arasında pek az bir müddet vardır. Üstelik o zaman kadınların çıkardıkları yemlikler, bu zaman kadınlarının çıkardığı modalara nisbetle binde bir kalır.» muhterem karilerimize evvelâ Hazret-i Âişe validemizin ibret âmiz sözlerini, sonra zamanımızdan takriben 600 sene önce yasayan Ayrı merhumun şu izahatını dikkatle okumalarını tavsiye eder, zamanımız kadınları hakkında verilecek hükmü ve yapılacak muameleyi kendilerine bırakır, top yekûn âlem-i islâm için Allahü Zülcelâl'den hidâyetler niyaz eyleriz.

1016-) Bana Amru'n-Nâkıd İle Züheyr b. Harb hep birden İbn Uyeyne'den rivâyet ettiler. Züheyr dedi ki: Bize Süfyân b. Uyeyne Zührî'den naklen rivâyet etti. O da Sâlim'i, babasından naklen rivâyet ederken dinlemiş, babası da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen rivâyet etmiş. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): zevcesi mescide gitmek için izin isterse onu menetmesini» buyurmuşlar.

1017-) Bana Harmeletü'bnü Yahya rivâyet etti. ki): Bize İbn Vehb haber verdi. ki): Bana Yûnus, İbn Şihab'dan naklen haber verdi. Demiş ki: Bana Salim b. Abdillah haber verdi İd, Abdullah b. Ömer Şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): mescidlere gitmek için sizden İzin istedikleri vakit onları mescidlerden menetmeyin.» buyururken işittim. Bunun üzerine Bilâl b. Abdillah: biz onları pekâlâ menederiz.» dedi. Müteakiben Abdullah ona dönerek kendisine b'yle çirkin bir sövdü ki ona böyle sövdüğünü hiç işitmemiştim. Abdullah: sana Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’den hadis haber veriyorum, sen halâ: Vallahi biz onları menederiz diyorsun, dedi.»

1018-) Bize Muhammed b. Abdillah b. Ntimeyr rivâyet etti. ki): Bize babam ile İbn İdrîs rivâyet ettiler. Dediler ki: Bize Ubeydullah, Nâfi'den, o da İbn Ömer'den naklen rivâyet etti ki; Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): cariyelerini, Allah'ın mescidlerinden menetmeyin!» buyurmuşlar.

1019-) Bize İbn Nümeyr rivâyet etti. ki): Bize babam rivâyet etti. ki): Bize Hanzele rivâyet etti. ki: Salimi şöyle derken işittim: İbn Ömer'i şunları söylerken dinledim: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): mescidlere gitmek için sizden izin isterlerse onlara izin verini» buyururken işittim.

1020-) Bize Ebû Küreyb rivâyet etti. ki): Bize Ebû Muâviye, A'meş'den, o da Mücâhid'den, o da İbn Ömer'den naklen rivâyet etti. Şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): geceleyin mescidlere çıkmakdan menetmeyin,» buyurdular. Bunun üzerine Abdullah b. Ömer'in bir oğlu: Biz onlara çıksınlar da bunu fitne ve fesada vesile ittihaz etsinler diye müsaade edemeyiz!., dedi. İbn Ömer bu sözden dolayı oğlunu azarladı. Ve: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) (şöyle) buyurdu, diyorum; Sen hâla biz onlara müsâade edemeyiz diyorsun!» dedi.

1021-) Bize Ali b. Haşrem rivâyet etti. ki):Bize Îsâ b. Yûnus, A'meş'den bu isnadla bu hadisin mislini rivâyet etti.

1022-) Bize Muhammed b. Hatim ile İbn Râfİ' rivâyet ettiler. Dediler ki: Bize Şebâbe rivâyet etti. ki): Bana Verka, Amr’dan, o da Mücâhid'den, o da İbn Ömer'den naklen rivâyet etti. İbn ö-mer Şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): geceleyin mescidlere gitmek için İzin verin!» buyurdular. Bunun üzerine Abdullah'ın Vâkid ismindeki bir oğlu: ise kadınlar bunu bir fitne ve fesâd vesilesi ittihâz ederler.» dedi. İbn Ömer onun göğsüne vurdu ve: «Ben sana Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’den hadis rivâyet ediyorum; sen hayır diyorsun!» dedi.

1023-) Bize Harun b. Abdillah rivâyet etti. ki): Bize Abdullah b. Yezîd el-Mukri' rivâyet etti. ki): Bize Saîd (yani İbn Ebî Eyyûp) rivâyet etti. ki): Bize Ka'b b. Alkame, Bilâl b. Abdillah b. Ömer'den, o da babasından naklen rivâyet etti. Şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): sizden izin istedikleri vakit onları mescidlerdeki nasiplerinden menetmeyin.» buyurdular. Bunun üzerine Bilâl: onları mutlaka menederiz.» dedi. Abdullah ona: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdu, diyorum. Sen hâlâ onları mutlaka menederim diyorsun.» dedi. hadîsi Buhârî «Kitâbü’l-Ezan», «Kitâbü'l-Cum'a» ve «Kitâbü'n-Nikâh- da muhtelif râvîlerden tahrîc etmiştir. Hadîsi Şerîf bütün rivâyetleri ile mescide gitmek isteyen kadına izin verilmesini, gitmesine mâni olunmaması lâzım geldiğini bildirmektedir. bazısı mutlak, bazısı geceleyin çıkmakla mukayyeddir. Fakat burada hüküm ve hâdise bir olmakla mutlak mukayyede hamlolunmuştur. Binâenaleyh bütün rivâyetlere mevzûubabis olan izin, kadınların geceleyin mescide çıkmalarına aittir. Kirmânî: «Geceleyin çıkmalarına izin verilince gündüzün çıkmaları evleviyetle kalır. Çünkü gece fitne ve fesadın vuku bulabileceği zamandır. Gündüzün bu korku yoktur.» demişse de onun bu sözü ulemânın beyanatına muhaliftir. Zî-ra ulemâ: «Kadınlar geceleyin mescide çıkabilir. Geceleyin fitne ve fesat ehli fisku fücurla yahut uykuyla meşgul oldukları için gece emniyet zamanıdır. Gündüzün çıkamazlar. Çünkü fâsıklar her tarafa yayıldığından emniyet yoktur.» demişlerdir. mescidlere çıkıp çıkamaması ulemâ arasında ihtilaflı bir meseledir. Hanefîye ulemâsından «el-Hidâye» sahibi: «Kadınlara cemaatlarda bulunmak mekruhtur.» demiş. Hidâye sarihleri bu sözden maksadın, genç kadınlar olduğunu beyân etmişlerdir. «Cemaatlar» tâbiri Cuma, bayram, küsûf ve istiska gibi namazların hepsine şâmildir. Bunun sebebi kadınların dışarıya çıkmasile fitne ve fesâd zuhur edeceğinden ve bunun da haramla neticeleneceğinden duyulan endişedir. Harama müeddî olan bir şey de haram olur. Şu halde Hanefiyye ulemâsının buradaki mekrûhdan murâdları haramdır. Zamanımız şöyle dursun, bundan yüzlerce asır evvel yetişen ulemâ kendi zamanlarındaki fitne ve fesatları göstererek: «Bahusus bu zamanda kadınlar mescidlere çıkamaz. Çünkü zamanımız insanları arasında fitne ve fesâd şüyu' bulmuştur.» demişlerdir. Bununla beraber İmâm A'zam'a göre gece emniyet zamanı olduğu için ihtiyar kadınların sabah, akşam ve yatsı namazlarına çıkmalarında bir beis yoktur. İmâm Ebû Yûsuf'la, İmâm Muhammed'e göre ise ihtiyar kadınlar bütün namazlara çıkabilirler. Çünkü rağbet olmadığı için onlar hakkında fitne mevzubahis değildir. Şafiî'den bir rivâyete göre kadınların cemaata çıkmaları mubahtır. Mâlik bu ve emsali hadîslerin ihtiyar kadınlara ham-ledildiğini söylemiştir. Şâfiîlerden «Kadın için, ihtiyarda olsa, evinden daha hayırlı bir yer yoktur.» demektedir. Sahabeyi kirâmdan Abdullah b. Mes'ud (radıyallahü anh): «Kadın avrettir, onun Allah'a en yakm olduğu zaman evinde bulunduğu zamandır. Dışarıya çıktı mı, peşine şeytan takılır.» demiştir. İbrahim Nehaî kadınlarını Cum'a ve diğer namazlar için mescide çıkmaktan menedermiş. Hasan-i Basri'ye: Bir kadın kocam hapisten çıkarsa Basra'nın cemâatle namaz kılınan her camiinde iki rekât namaz kılacağım diye yemin etse, ne yapması lâzım geleceği sorulmuş. Hazret-i Hasan: «Kendi kavminin mescidinde kılar. Çünkü bu kadın bu dediklerinin hepsini yapamaz. Ömer (radıyallahü anh) ona yetişseydi başını ezerdi.» cevâbını vermiştir. ile Müslim'in, Ümmül-Mü'minîn Âişe (radıyallahü anha)'dan rivâyet ettiği şu hadîs bu bâbda fazla söze hacet bırakmaz. Mezkûr hadîsde Hazret-i Âişe: (sallallahü aleyhi ve sellem) kadınların yeni yeni çıkardıkları modalara yetişseydi Benî İsrail kadınlarının menedildikleri gibi onları mescidlerden muhakkak menederdi.» demiştir. Nitekim az sonra gelecektir. Âişe (radıyallahü anha)'nın bundan maksadı kadınların zînet, süs, koku ve güzel elbîse gibi şeylere düştüklerini anlatmaktır. Sârini Aynî, Hazret-i Âişe hadîsini îzah ederken şunları söylüyor: «Âişe (radıyallahü anha) bu zaman kadınların çı-kardıkları çeşit çeşit bid'adlarla münkerâtı görmüş olsaydı elbette inkârı daha şiddetli olurdu. Hele de Mısır kadınlarını!... Çünkü Mısır kadınları arasında dille tavsif edilemiyecek derecede bid'adlar ve menedilemiye-cek kadar çok münkerât vardır...» Bundan sonra Aynî (762 - 855) merhum, Mısır kadınlarının bazı marifetlerini saymışdır. Kaariîn-i Kirâm'ın ibretle okumalan için bunları da ârzedelim.

1024-) Bize Hârun b. Saîd el-Eylî rivâyet etti. ki): Bize İbn Vehb rivâyet etti. ki):Bana Mahrem'e, babasından, o da Büsr b. Saîd'den naklen haber verdi ki, Zeyneb es-Sakafîyye Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen şu hadisi rivâyet etmiş: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem): Sizden biriniz yatsı namazına çıkarsa o gece koku sürünmesin» buyurmuşlar.

1025-) Bize Ebû Bekir b. Ebî Şeybe rivâyet etti. ki): Bize Yahya b. Saîd el-Kattan; Muhammed b. Aclân'dan rivâyet etti. ki): Bana Bükeyr b. Abdillah b. el-Eşecc, Büsr b. Saîd'den, o da Abdullah'ın karısı Zeynep'den naklen rivâyet etti. Zeynep Şöyle dedi: Bize Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): biriniz mescide giderse kokuya el sürmesin.» buyurdular.

1026-) Bize Yahya b. Yahya ile İshâk b. İbrahim rivâyet ettiler. Yahya dedi ki: Bize Abdullah b. Muhammed b. Abdillah b. Ebî Ferve, Yezîd b. Husayfe'den, o da Büsr b. Saîd'den, o da Ebû Hüreyre'den naklen haber verdi. Ebû Hüreyre şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): hangi bir kadın koku sürünürse bizimle beraber yatsı namazında bulunmasın.» buyurdular.

1027-) Bize Abdullah b. Meslemete'bnü Ka'neb rivâyet etti. ki): Bize Süleyman (yani İbn Bilâl) Yahya'dan -ki bu zât İbn Saîd'dir- o da Amra binti Abdirrahman'dan naklen rivâyet etti. Amra, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in zevcesi Âişeyi şöyle derken işitmiş: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) kadınların çıkardıkları modaları görseydi, onları Benî İsrail kadınlarının men edildikleri gibi mescide gitmekten mutlaka menederdi.» diyor ki: Ben Amra'ya: «Beni İsrail kadınları mescide gitmekten menedilmişler miydi?» dedim. Amra: Evet, cevabını verdi.

1028-) Bize Muhammed b. El-Müsennâ rivâyet etti. ki): Bize Abdülvahhâb (yani Sekafi) rivâyet etti. H. ki: Bize Amrü'n-Nâkıd da rivâyet etti. ki): Bize Süfyân b. Uyeyne rivâyet etti. H. ki: Bize Ebû Bekir b. Ebi Şeybe de rivâyet etti. ki): Bize Ebû Hâlid el-Ahmer rivâyet etti. H. ki: Bize İshak b. İbrahim de rivâyet etti. ki: Bize İsâ b. Yunus haber verdi. râvîlerin hepsi Yahya b. Saîd'den bu isnadla bu hadîsin mislini rivâyet etmişlerdir. rivâyetler kadının mescide giderken koku sürünmemesi gerektiğini beyân etmektedirler. Hazret-i İbn Ömer (radıyallahü anh)’in rivâyetine göre babası Ömer (radıyallahü anh) 'in sabah ve yatsı namazlarını cemaatla mescidde kılan bir zevcesi varmış. Kendisine: «ömer (radıyallahü anh)’in bunu hoş görmediğini ve kıskandığını bildiğin halde neden cemaata çıkıyorsun?» demişler. Kadın: «Ona beni bundan menetmeğe ne mâni var?» demiş. Soran zât: «Onu meneden Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in: cariyelerini Allah'ın mescidlerinden menetmeyinl» hadîsidir.» cevâbını vermiş. Bu hadîsi Buhârî rivâyet etmiştir. Hazret-i Ömer in zevcesi Âtike binti Zeyd'dir. Bu kadın hayatlarında cennetle müjdelenen on zât'dan Saîd b. Zeyd'in kız kardeşidir. Hazret-i Ömer namaza çıktıkça o da arkasından gidermiş. Ömer (radıyallahü anh) kendisine: «Bilirsin ki ben böyle şeyi sevmem.» der; o da: «Vallahi sen beni menetmedikçe ben cemâate gelmekten vazgeçmem!» dermiş. Bu hâl tâ Hazret-i Ömer'in şehâdetine kadar devam etmiş. Hattâ Ömer (radıyallahü anh) şehit edildiği zaman dahi kadın mescidde imiş. diyor ki: «Bu hadîslerin zahiri kadının mescide çıkmaktan menedilemiyeceğini gösteriyor. Lâkin ulemâ yine hadîslerden alarak bir takım şartlar dermeyan etmişlerdir. Kadının koku sürmemesi, zînetlenmemesi, sesi duyulacak ayak bilezikleri takmaması, kıymetli elbiseler giymemesi, erkekler arasına karışmaması, genç olmaması ve saire gibi erkeklerin ona tutulmasını mucip bir şekilde gitmemesi ve yolda korkulacak bir mefsedet bulunmaması bu şartlar cümlesindendir. Kadınların mescide çıkmaları hususundaki nehiy, kadın evli olduğu ve zikredilen şartlar bulunduğu takdirde kerâhet-i tenzîhiyyeye hamlolunur. Kadının kocası yoksa yukardaki şartlar bulunduğu takdirde onu menetmek haram olur.» koku sürünmesi mescide çıkacağı zaman nehiy edilmiştir. döndükten sonra evinde koku sürünmesine bir mâni yoktur. sarihlerinden El-Übbî yukarıda sayılan şartlardan birini' yerine getirmeyen kadının çıkmakdan menedilmesinin vacip olduğunu söylüyor. Mesleme güzelliğiyle meşhur genç bir kadının çıkmakdan menedileceğini söylemiş. Kâdî îyâz: «Kadın mescide çıkmaktan menedilince başka bir maksatla çıkması bil evlâ menedilir» diyor. Koku sürünmenin menedilmesi erkeklerin şehvetini tahrik edeceği içindir. Zînet ve güzel elbise de mânâ itibariyle koku hükmündedir.