Hayber Topraklarının Hükmü İle İlgili Hadisler ile İlgili Hadisler

3008-) İbn Ömer'den demiştir ki: (sallallahü aleyhi ve sellem) Hayber halkına savaş açtı (onların elinde bulunan) hurmalıkları ve toprakları ele geçirdi. Kendilerini de şatolarına sığınmaya mecbur etti. Bunun üzerine onlar, altınlarla gümüş ve silahların Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e, develerinin yükleneceği (diğer) malların da kendilerine ait olmak (ve mallarından) hiçbir şeyi (Hazret-i Peygamberden saklamamak ve gizlememek, eğer şartlara aykırı olan bu işlerden birini) yapacak olurlarsa kendileri için hiçbir anlaşma ve antlaşma kalmamak üzere Hazret-i Peygamberce barış yaptılar. Fakat Huyeyy b. Ahtab'a ait olan (içi altın ve gümüş dolu) bir deriyi sakladılar. (Huyeyy b. Ahtab) Hayber (savaşın)dan önce öldürülmüştü. Kendisi bu deriyi Nâdir oğulları (savaşı) günü (yani) Nâdir oğullan sürgün edildiği zaman (onların mallan arasından seçerek alıp) yanında götürmüştü, içerisinde Nâdir oğullarının (gümüş ve altın) zinetleri vardı. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) (Huveyy b. Ahtab'ın amcası olan) Saye'ye: Huyeyy b. Ahtab'ın derisi nerede?" diye sordu. O da: - Savaş ve (halkın geçimi için yapılan) harcamalar onu tüketti." diye cevap verdi. (Fakat daha fazla saklayamadıklarından) Deriyi (sakladıkları yerden) bulup getirdiler. Bunun üzerine (Kinane) b. Ebûl-hukayk öldürüldü ve (Ebûl-hukayk oğullarının) kadınları ile çocukları da esir edildi. Hazret-i Peygamber onları da sürgün etmek istemişti (fakat) onlar: Ey Muhammed bizi bırak ta bu topraklarda çalışalım, çıkan mahsulün yansı bizim yarısı da sizin olsun." dediler. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) de (onların bu teklifini kabul etti) ve (her sene) onların kadınlarından her birine seksen vesk hurma, yirmi vesk arpa veriyordu.

3009-) Abdullah b. Ömer'den demiştir ki: Ömer (b. Hattâb (radıyallahü anh), halka hitaben yaptığı bir konuşmasında) " Ey İnsanlar! Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Hayber yahudilerine onları dilediğimiz zaman (Hayber'den) çıkarabilmemiz şartıyla (bir) işlem yapmıştı. Binaenaleyh (bahçe veya tarla olarak Hayber'de yahudilerinin elinde) kimin bir malı varsa (gelsin) onu alsın" demiş.

3010-) Abdullah b. Ömer'den (demiştir ki:) Hayber fethedilince, yahudiler, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'den Hayber topraklarından çıkacak mahsulün yarısı(nın kendilerinin olması) şartıyla kendilerini orada bırakmasını istediler. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) de Sizi bu şartla; orada dilediğimiz zamana kadar bırakıyorum." buyurdu (Hazret-i Peygamber’in sağlığında ve Hazret-i Ebû Bekir'in halifeliği döneminde) bu şartla (orada yaşamakta) idiler Hayber'in yarı gelirinden (elde edilen) hurma ikiye bölünür ve (bunun) beşte birini Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) alır. (almış olduğu) beşte bir hisseden yüz vesak hurma ile yirmi vesak arpayı hanımlarına yedirirdi. (babam) Ömer (radıyallahü anh), yahudileri Hayber'den çıkarmak isteyince, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'ın hanımlarına haber gönderip onlara: Sizden kim kendisine tahmini olarak yüz vesaklık bir hurmalığı vermemi isterse oranın ağacı da toprağı da suyu da onun olsun. Kim de kendisine tahminen yirmi vesaklık bir arpa tarlasını hisse olarak vermemi istiyorsa (onu da) yaparız. Kim de hunvstaki hissesini (ölçerek) ayırmamızı istiyorsa o şekilde hareket ederiz" dedi.

3011-) Enes b. Mâlik'den demiştir ki: (sallallahü aleyhi ve sellem) Hayber'e savaş açtı. Orayı savaş zoruyla ele geçirdik, (orada bir mikdar) esir ele geçirildi. Cihâd 120.

3012-) Selh b. Ebî Hasne'den demiştir ki: (sallallahü aleyhi ve sellem) yarısı ani ihtiyaçlarına ve geçimine, yarısı da müslümanlara olmak üzere Hayber (arazisin)i ikiye böldü. Müslümanların hissesini de onsekiz paya ayırdı.

3013-) Bûşeyr b. Yesâr'dan (rivâyet olunduğuna göre) kendisi peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in sahabilerden bir cemaatı (şöyle) derlerken işitmiş: (Büşeyr burada işittiklerini naklederken aynen) şu (bir önceki) hadisi zikretmiş ve (Hayber gelirinin) " yarısı müslümanların ve Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in idi. (kalan) yarısını da müslümanların karşılaşacağı işler ve ani ihtiyaçlar için ayırmıştı" demiştir.

3014-) Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'ın sahabilerinden (olan bir) erkekler (cemaatin)den (rivâyet olunduğuna göre); Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Hayber'i fethedince, oranın toprağını her biri yüz hisseyi ihtiva eden otuz altı kısma böldü. Bunun yansı Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ve müslümanlara aitti. Kalan yarısını da kendisine gelecek olan elçiler (in ağırlanması) ile (müslümanları ilgilendiren önemli) işler ve halkın karşılaşacağı bazı zorluklamın halli) için ayırdı.

3015-) Bûşeyr b. Yesâr'dan demiştir ki: Allah (celle celâluhu) Hayber'i Peygamberine fey olarak verince (Hazret-i Peygamber) Hayber'i her biri yüz sehim ihtiva eden otuzaltı parçaya ayırdı. Bunun yarısını karşılaşacağı hâdiselerin halli) ve kendisine gelecek (elçi)ler (ve ihtiyaçlar) için ayırdı. Yani el-Vatiha (kalesi) ile Küteybe (ismi verilen köyleri) ve bu iki yere tabi olan yerleri (sözü geçen ihtiyaçlar için ayırdı) öbür yarısını da müslümanlar arasında paylaştırdı, (bu da) Şakk (denilen kale) ile Netat (denilen topraklar) ve bu iki yere tabi olan yerlerdir. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in (bir Peygamber olması itibariyle humus payı olarak ve müslüman bir mücahid olması sebebiyle de ganimet payı olarak bu ikinci kısımdan aldığı) hisse (Şakk ve Netat) kalelerine bağlı olan kısımda idi.

3016-) Bûşeyr b. Yesâr'dan rivâyet olunduğuna göre, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem), Allah kendisine Hayber'i fey olarak nasibedince oiîîuı tümünü otuz altı paya böldü. (Bunların) yansını (yani her birî yüz sehim ihtiva eden onsekiz payı müslüman (mücahid)lere ayırdı. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in de (müslüman bir mücahid olarak bu onsekiz pay içinde) müslümanlarla birlikte onlardan biri (nin hissesi) kadar hisse (almak hakkı) vardı. (sallallahü aleyhi ve sellem) (geriye kalan) onsekiz payı da , ki bu (tüm Hayber arazisinin) yarısıdır. Karşılaşacağı hâdiseler ve müslümanların işleriyle ilgili olarak ortaya çıkacak meseleler için (harcamak üzere) ayırdı. Bu da el-vatıh (kalesi) ile Küteybe (denilen köyler) ve Selâlirn (kalesi) ve buralara tabi olan yerlerdir. (Buralar) Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) ile müslümanların eline geçtiği sırada, müslümanların oraların işine yetecek kadar işçileri yoktu. Bunun üzerine Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) yahudileri çağırdı (mahsulün yarısı müslümanlara yarısı da yahudilere olmak üzere oraları) onlara ortağa verdi.

3017-) Kur'ân okuyucularından biri olan Mücemmi’ b. Cariye el-Ensâri'den (şöyle) dedi(ği rivâyet olunmuştur.) (ganimetleri ve topraklan) Hudeybiye mücahidlerine bölüştürüldü. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) onu onsekiz hisseyi ayırdı. Ve Asker(in sayısı) binbeşyüz idi. İçlerinde üçyüz atlı vardı. (Hazret-i Peygamber atlıya iki yayaya bir hisse verdi.)

3018-) ez-Zühri ile Abdullah b. Ebû Bekir ve Muhammed b. Mesleme'nin çocuklarının birinden (rivâyet olunmuştur. Bu kimseler) dediler ki: (Hayber'de bulunan) bazı kaleler Hayber halkından (alınamamış onların elinde) kalmıştı. (Hayber halkı bu) kalelere sığınmışlardı (derken) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’den kanlarını bağışlayarak kendilerini sürgün etmesini istediler (Hazret-i Peygamber de öyle) yaptı. Bunu işiten Fedek halkı da bu şartlarla kalelerinden indiler. (Ve teslim oldular. Bunun üzerine Fedek arazisi) sadece Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e ait oldu. Çünkü (Müslümanlar, fethetmek için) oraya ne at ne de deve koşturmuşlardı.

3019-) ez-Zühri’den rivâyet olunduğuna göre; Said b. el-Müseyyeb o'na Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Hayber'in bir kısmını savaş zoruyla fethetti" demiştir. Dâvûd der ki: Harib b. Miskine ( aşağıdaki şu hadis) gözümün önünde okundu (ben) İbn Vehb size haber veriyor(um) ki Mâlik, İbnu Şihab'dan (naklen) bana (şöyle) dedi: Hayber'in bir kısmı harp zoruyla bir kısmı da barış yoluyla (fethedilmiş) idi. Kuteybe ise, içerisinde sulh yoluyla (fethedilmiş kısımlar bulunmakla) beraber ekserisi savaş zoruyla" (fethedildi. Ben Mâlik’e " el-Küteybe'(nin durumu) nasıldır? diye sordum. (Orası da) Hayber arazisi (içerisine dahil)dir. Hayber arazisi (içerisinde) kırkbin hurma ağacı" (vardır) dedi.

3020-) İbn Şihab'dan demiştir ki: erişti(ğine) göre, Hayber, savaş zoruyla fethedilmiş ve (yine) savaş sonunda Hayber halkından sürgün edilmek şartıyla (kalelerinden) inenler inmiş (savaş esnasında can verenlerse orada kalmış)

3021-) İbn Şihab'dan demiştir ki: Hayber (ganimetlerin)in beşte birini (Enam sûresinin kırk birinci âyetinde belirlenen hak sahiplerine vermek üzere,) ayırdı, kalan(m yansın)ı da Hudeybiye mücahidlerinden (Hayber savaşında) bulunanlara ve bulunmayanlara paylaştırdı.

3022-) Ömer (b. Hattab (radıyallahü anh)’dan (şöyle) dedi(ği) rivâyet olunmuştur.) Müslümanların sonradan gelecek olan nesilleri (söz konusu) olmasaydı ben her fethettiğim köyü Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'ın Hayber'i paylaştırdığı gibi paylaştırırdım. hars 14, humus 9, Megazi 38; Ahmed b. Hanbel 1-32,40.