İmamlığa Kim Daha Lâyıktır ile İlgili Hadisler

582-) Ebû Mes'ûd el-Bedrî (radıyallahü anh)'den nakledilmiştir ki: (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu: Cemaate Allah'ın Kitabını en iyi okuyanları ve okumada en kıdemlileri imam olur. Eğer okumada müsavi iseler, hicret bakımından en kıdemlileri, eğer hicrette de eşitseler, yaşça en büyükleri onlara imam olsun. Kişiye evinde ve idaresi Şu'be dedi ki: Ben İsmaile " kişinin tekrimesi nedir?" diye sordum. O da, " yatağıdır" dedi. ezan 54; Müslim, mesâcid 290, 291; Tirmizî, salât 60, edeb 24, mevâkît 60; Nesaî, imame 3, 56, II, 43; kıble 16; İbn Mâce, ezan 55 ikâme 46; Ahmed b. Hanbel. HI, 48, 51, 84, 163, 475; IV, 118. 121. 122; V, 71, 272; Hâkim el-Müstedrek, I, 243.

583-) İbn Muâz babası vasıtasıyla Şu'be'den bu (bir önceki) hadisi(n aynısını) rivâyet etmiştir. (Ancak Muâz el-Anberî) bu rivâyette (şöyle) demiştir: "İdaresi altındaki yerde bulunan kimseye her hangi bir kimse imam olamaz". Dâvûd dedi ki; Yahya el-Kattân da (Ebû'l-Velîd'in Şu'be'den) rivâyet ettiği gibi "Okumada en kıdemlileri (imam olur)" ziyadesiyle rivâyet etmiştir.

584-) el-A'meş'in, İsmail b. Recâ'dan, onun da Evs b. Dam'ac'dan naklettiğine göre Evs b. Dam'ac şöyle demiştir: İbn Mes'ûd'u, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in (bir önceki) hadisini naklederken işittim. (Ancak A'meş bu rivâyetinde) " Eğer okuyuşta eşitseler sünneti en iyi bilenleri; eğer sünneti bilmede eşitseler; daha önce hicret edenleri (imam olur)" demiş; okumada en kıdemlileri" (sözünü) söylememiştir. Dâvûd buyurdu ki; Bu hadisi İsmail'den bir de Haccâc b. Ertât; Bir kimsenin yatağına izni olmadan oturma" şeklinde rivâyet etmiştir. imame 3; Tirmizî, mevâkît 60," İbn Mâce, ikâme 46.

585-) .. Amr b. Selime dedi ki, Biz halkın Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'i (ziyarete) gidip geldikleri (yol üzerinde bulunan) bir yerleşim bölgesinde idik. (İnsanlar ziyaretten) dönerlerken bize uğrarlar ve " Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu." diye konuşuyorlardı. Ben zeki bir çocuktum. Bu sebeble Kur'ân-ı Kerim'den pekçok (âyetler) ezberledim. Babam (bir defa) kabilesinden bir heyet içerisinde Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'e elçi olarak gitmişti. (Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem) onlara namazı öğretip;" (Kur'ân-ı Kerimi)" en çok bileniniz size imam olsun" buyurdu. (İçlerinde) ezberinde en çok Kur'an-ı Kerim bulunan kimse olduğum için, Kur'ân-ı Kerimi en çok bilenleri ben idim. Beni öne geçirdiler, onlara üzerimde sarı küçük bir hırkam olduğu halde imamlık yapıyordum. Secdeye vardığım zaman hırka vücudumdan sıyrılıp kasılıyordu. Kadınlardan biri " İmamınızın avret mahallini bizden gizleyiniz" dedi ve bana Umman kumaşından bir gömlek satın alıverdiler, Müslümanlıktan sonra onun kadar hiç bir şeye sevinmiş değilim. Onlara yedi, yahut sekiz yaşında iken imamlık yapıyordum. " ezan 54; Tirmizî, sala 60; Nesâi, imame 3, 5, 11, 43; kıble 16; İbn Mace, ezan 5; ikâme 46; Ahmed b. Hanbel, III, 84, 51, 48, 163, 475; IV/118, 121; V, 71, 272.

586-) Amr b. Seleme'den yine aynı hadis rivâyet edilmiş, (ancak o, bu rivâyette, ilâve olarak) şunları da söylemiştir: Ben yamalı veya yırtık bir elbise ile onlara imamlık yapıyordum. Secde ettiğim zaman makatım (elbisenin yırtığından dışarı) çıkıyordu. b. Hanbel, V, 286.

587-) Amr b. Seleme babasından nakletmiştir. (Seleme, kavminden bir grubla beraber) Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'e elçi olarak, gitmiştir.(Memleketlerine) dönmek isteyince; Ya Resûlallah, bize kim imam olacak?" diye sormuşlar, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) de; Kur'ân-ı Kerim en çok (ezberine) alanınız" diye cevap vermiştir. (Seleme) dedi ki: Omaat içeri girdiler.(Bundan sonra) Cirm kabilesinden içinde bulunduğum her cemaatte imam oldum ve b^s^nc kt'tdar da cenâze namazlarını kıldırdım. Ebû Dâvûd dedi ki: Bu hadisi bir de Yezîd b. Hârûn, Mis'ar b. Habibi’l-Cırmiy vasıtasıyla Amr b. Seleme’den nakletmiştir. (Bu rivâyette İbn Seleme) " Kavmim, Nebiyy-i Ekrem (sallallahü aleyhi ve sellem)’e elçi olarak gitmişlerdi." Demiş (fakat) babasından söz etmemiştir. bk. Ahmed b. Hanbel, V, 29, 71.

588-) Abdullah İbn Ömer (şöyle) demiştir: İlk muhacirler Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) (Medine'ye) gelmeden önce Asba'da konaklamışlardı ve kendilerine Ebû Huzeyfe'nin hürriyetine kavuşturduğu Salim, Kur'ân-ı Kerim ençok ezberinde bulunan bir kişi olarak (onlara) imamlık ediyordu." (Râvi) el-Heysem (rivâyetine şunları da) ilâve etti: Onların içinde Ömer b. El-Hattâb ve Seleme b. Abdi’l-Esed de vardı. ezan 54; Ahmed b. Hanbel, V, 71

589-) Mâlik b. Hüveyris'ten (rivâyet edildiğine göre) Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Mâlik'e veya arkadışına (şöyle) buyurmuştur: Namaz vakti gelince ezan okuyunuz ve sonra kamet ediniz, sonra yaşça büyük olanınız size imam olsun." Mesleme'nin (rivâyet ettiği) hadisinde (Mâlik b. Huveyris şöyle) demektedir: Biz o gün (ilimce) biri birinize yakındık,," (Müsedded) İsmail'in (rivâyet ettiği) hadisinde de Hâlid'in (şöyle) dediğini nakl ediyor: Ben Ebû Kılâbe'ye» Kur'ân kıraatinin tercih edilmesi) nerede (kaldı ya)? dedim. O da, "‘Onlar (Mâlik'le arkadaşı Kur'ân okumakta) biribirlerine yakındılar" diye cevab verdi." ezan 18, 35; Tirmizî, salât 37; Nesâî, ezan 7, 8, 29; imame 4; İbn Mâce, ikâme 46, Ahmed b. Hanbel, V, 53.

590-) İbn Abbâs (radıyallahü anh) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'ın şöyle buyurduğunu haber vermiştir: En hayırlınız, size müezzinlik yapsın; Kur'an'ı en iyi okuyanınız da imam olsun." Mâce, ezan 5.

1300-) Bize Yahya b. Hassan haber verip (dedi ki), bize Vuheyb b. Hâlid rivâyet edip (dedi ki), bize Eyyûb, Ebû Kılâbe'den, (O da) Malik İbnu'l-Huveyris'ten (naklen) rivâyet etti (ki, Malik şöyle dedi): Kabilemden, genç olan beş-on kişi ile Resûlüllah'a (sallallahü aleyhi ve sellem) gelmiş ve yanında yirmi ece kalmıştık. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem), kavrayışlı ve lütufkâr idi. Ailelerimizi özlediğimizi görünce şöyle buyurmuştu: Kilelerinize dönünüz ve onların yanında bulununuz da onlara (iyiligi) emrediniz, onlara öğretiniz ve beni namaz kılarken gördüğünüz gibi namaz kılınız. Namaz vakti girince de, biriniz size ezan okusun, sonra en büyüğünüz size imam olsun

1301-) Bize Affân haber verip (dedi ki), bize Hemmâm, Katâde'den, (O) Ebû Nadra'dan, (O da) Ebû Sa'îd el-Hudri'dennaklen) rivâyet etti ki, O şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu: "Üç kişi bir araya gelince, içlerinden biri onlara imam olsun. Onların imamete en lâyık olanları ise, (Kuranı) en iyi, (en çok) okuyanlarıdır."