Kader ile İlgili Hadisler

4693-) İbn Ömer (radıyallahü anh)'dan (rivâyet edildiğine göre) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): Kaderiyye (fırkası mensupları) bu ümmetin mecusileridir. Eğer (onlar) hastalanırlarsa ziyaret etmeyiniz, ölürlerse cenazelerinde bulunmayınız" buyurmuştur. kader 13: İbn Mace. mukaddime 10; Ahmed b. Hanbel, 86, 125.

4694-) Huzeyfe (radıyallahü anh)'den (rivâyet edildiğine göre) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) (şöyle) buyurmuştur: Her ümmetin bir mecusisi vardır. Bu ümmetin mecusisi de " kader yoktur" diyenlerdir. (Binaenaleyh) onlardan kim ölürse cenazelerinde bulunmayın, onlardan kim hastalanırsa onu ziyaret etmeyin. (Çünkü) o (nlar) Deccalin ordularıdır. Allah kesinlikle onları Deccale kavuşturacaktır."

4695-) Ebû Mûsâ el-Eş'arî(nin) haber verdi (ğine göre) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) (şöyle) buyurmuştur: Allah, Adem'i yeryüzünün her tarafından avuçladığı bir avuç topraktan yarattı. Bu sebeple Ademoğulları (dünyaya, renk ve tabiat cihetiyle) yeryüzü (nün renkleri ve karakterleri) kadar (değişik şekillerde vücuda) geldiler. Onlardan kimisi kızıl, kimisi beyaz, kimisi siyah, kimisi de bunların karışımı, kimisi yumuşak, kimisi sert, kimisi kötü kimisi de iyi (huylu olarak dünyaya) geldi." tefsir 2/1; Ahmed b. Hanbel. IV 400, 406. Dâvûd der ki): Yahya (b. Said)’in rivâyetinde " (Kimisi de) yumuşak ile sert ve kötü ile iyi arası" ilavesi (vardır). Yezidin rivâyetinde de bu hadis " ihbar" lafzıyla nakledilmiştir.

4696-) Ali (radıyallahü anh)’ın (şöyle) dedi(ği rivâyet edilmiştir): Biz " Bakiu'i-Garkad" (denilen mezarlık)da Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in de bulunduğu bir cenazede idik. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) (yanımıza) gelip oturdu. bir de baston vardı. Bastonla yeri çizmeye başladı. Sonra başını kaldırıp: Sizden hiçbir kimse ve dünyaya gelen hiçbir nefis yoktur ki: Allah onun cehennemden, ya da cennetten yerini yazmamış olsun; şaki ya da said olarak yazılmamış olsun" buyurdu. üzerine (orada bulunan) cemaatten bir adam: Ey Allah'ın peygamberi, yazgımız üzerinde durup ameli (mizi) bırakıvermeyelim mi? (Çünkü nasıl olsa yazgısında) saadet ehlinden olan cennete gidecek, şekavet ehlinden olan da cehenneme gidecek" dedi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'de: Çalışınız, herkes (ne için yaratıldı ise ona) kolayca eriştirilecektir. Saadet ehline saadet ehlinin ameli, şekavet ehline de şekavet (ehlinin ameli) kolaylaştıracaktır" buyurdu. Sonra (şu ayet-i kerimeyi) okudu: Bundan dolayı kim (fakirlere) verir (günahlarından) korunursa ve en güzel (söz)ü doğrularsa, ona en kolay (en rahat şeylerin yolun)u kolaylaştırırız. kim cimrilik eder, kendini zengin görüp (Allah'a kulluğa) tenezzül etmezse ve en güzel sözü de yalanlarsa, ona en güç şeylerin yolunu kolaylaştırırız." (92). 5, 10; Buharî, cenaiz 82, H3; Tefsir, sure 92/67; Müslim, kader 60Tirmizî, kader 6; Tefsir, sure 92; Ahmed b. Hanbel !, 29; II, 52, 77.

4697-) Yalıya İbn Ya'mer'den (rivâyet edildiğine göre) demiştir ki: Kader hakkında ilk konuşan Basra'da Ma'bed el-Cühenî (isimli bir kimse) dili. (Bir gün) Humeyd b. Abdurrahman el-Hımyerî ile birlikte hacc ya da umre için yola koyulduk. (Kendi kendimize): Allah rasulunün sahabilerinden biriyle karşılaşsak da bu (türedi) kimselerin kader hakkında söylediklerini ona sorsak" dedik. Yüce Allah bizi mescide girmekte olan Abdullah b. Ömer'i denk düşürdü. Arkadaşımla ben hemen onun etrafını çevirdik. Arkadaşımın sözcülüğü bana vereceğini anladım ve: Ey Abdurrahman’ın babası bizim (o) tarafta birtakım insanlar türedi. Kur'ân okuyorlar, ilim okumaya çalışıyorlar ve: Kader (diye birşey) yoktur, her iş (hiç bir şeye bağımlı olmadan) başlı başına müstakil olarak meydana gelir, diyorlar" dedim. Sen onlarla karşılaştığın zaman onlara benim kendilerinden uzak olduğumu onların da benden uzak olduklarını söyle. Allah'a yemin olsun ki eğer onlardan birinin Uhud dağı kadar altını olsa da (Allah yolunda) harcasa, kadere iman etmedikçe Allah bunu ondan kabul etmez." dedi. babası Ömer b. Hattab (radıyallahü anh)'in şöyle dediğini rivâyet etti: Biz (bir gün) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'ın yanında otururken birdenbire yanımıza bir adam geliverdi. Elbisesi bembeyaz, saçları simsiyahtı. Üzerinde yorgunluk ve perişanlık gibi bir yolculuk alameti göze çarpmıyordu ve kendisini (asla) tanımıyorduk. Nihayet Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in yanına varıp oturdu ve dizlerini dizlerine dayadı, ellerini (kendi) uylukları üzerine koydu ve: Ey Muhammed bana islamı anlat" dedi. (sallallahü aleyhi ve sellem): İslâm, Allah'dan başka (hakiki) bir ilah olmadığına ve Muhammed'in Allah'ın Rasulü olduğuna şahitlik etmen, namazı kılman, zekatı vermen, Ramazan'ı tutman ve eğer gitmeye gücün yeterse haccetmendir" buyurdu. Doğru söyledin" dedi. Biz kendisine hayret ettik. (Çünkü bilmiyormuş gibi) soruyor, (biliyormuş gibi de) tasdik ediyor (du. Sonra) " Bana imam anlat" dedi. kainat efendimiz de): Allah'a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine ahiret gününe inanmandır. Ve bir de hayrıyla, şerriyle kadere inanmandır" cevabını verdi. Adam: Doğru söyledin" dedi ve: Bana (şimdi de) ihsandan haber ver" dedi. (Hazret-i Peygamber de): Allah'a görüyormuşsun gibi ibadet etmendir. Çünkü sen onu göremezsen de o seni görür" buyurdu. (Adam bu sefer de): Bana kıyametin zamanından bahset" dedi. (Hazret-i Peygamber de:) Bu konuda sorulan sorandan daha bilgili değildir" cevabını verdi. Adam: Öyleyse) Kıyametin alâmetlerinden bahset" dedi. Peygamber de): Cariyenin hanımefendisini doğurması ve yalınayak, çıplak deve çobanlarının, bina yükselmekte yarışa girmeleridir" buyurdu. Ömer rivâyetine devamla şöyle) dedi: Sonra (bu adam aramızdan çıkıp) gitti. Üç (gün) sonra (Hazret-i Peygamber bana): Ey Ömer (soru) soranı biliyor musun?" diye sordu. Ben de " Allah ve Rasulü daha iyi bilir" dedim. O Cebrail idi. Size dininizi öğretmeye gelmişti" buyurdu. îman 37; Müslim. İman 1; Tirmîzî îman 4; İbn Mace. mukaddime 9. Ahmed b. Hanbel, I, 3, 9, 37, 51, 53, II, 107.962. IV. 16,4, 129.

4698-) Yahya b. Ya'mer ile Humeyd b. Abdurrahman'dan, şöyle dedikleri rivâyet edilmiştir: Biz Abdullah b. Ömer'le karşılaş (mış) tık, kendisine kaderden söz açtı (ve kaderi inkar eden türedilerin) bu mevzuda söyledikleri sözleri anlattık..." (Bu hadisi Ya'mer ile Humeyd'den nakleden Abdullah b. Büreyde bu rivâyetine devam ederek, hadisin bundan sonraki kısmında bir önceki hadisin) benzerini nakletti. ravilerinden Osman b. Gıyas ise bu rivâyete bazı cümleler daha) ilave ederek (şöyle) dedi: yahut Cüheyne kabilesinden biri (Hazret-i Peygambere): Ey Allah'ın rasulü o halde ne diye amel ediyoruz? (Kendisini bir yazgı) geçmiş olan bir iş için mi yoksa (hakkında hiç bir yazgı bulunmayan ve) şimdi yeni başlayacak bir iş için mi?" diye sordu. Hazret-i Peygamber de: Kendisini bir yazgı) geçen bir iş için (çalışacaksınız)" buyurdu. (Orada bulunan) bir adam yahut da bazı kimseler: Öyleyse amel niçin?" diye sordu. (Hazret-i Peygamber de): Cennetlik olanlar (dünyada) Cennet halkının amelin (i işlemey)e, cehennemlikler de (dünyada) cehennem halkının amelin (i işlemey)e muvaffak edilecektir." buyurdu.

4699-) Şu (bir önceki) hadisi (bazı yerlerine) ilave ederek (bazı yerlerini de) kısaltarak Alkame de Süleyman İbn Büreyde aracılığıyla Ya'mer'den rivâyet etmiştir. (Bu rivâyet şöyledir: Yabancı bir yolcu sıfatıyla gelen bir adam Hazret-i Peygambere): İslâm nedir" diye sordu. (Hazret-i Peygamber de): Namaz kılmak, zekat vermek haccetmek, ramazan orucunu tutmak ve cünüblükten dolayı gusetmek" cevabını verdi. Dâvûd der ki: Ravi Alkame Mürciecidir.

4700-) Ebû Zer (radıyallahü anh) ve Ebû Hureyre (radıyallahü anh)'den rivâyet edilmiştir, dediler ki: (Bir gün) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem), sahabileri arasında otururken, ansızın yabancı bir adam çıkageldi. (Hazret-i Peygamberin kim olduğunu orada bulunanlara) soruncaya kadar Hazret-i Peygamberin (orada bulunanların) hangisi olduğunu bilmiyordu. olaydan sonra biz Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'den kendisine bir yabancının geldiği zaman, kolayca tanıyabileceği (özel) bir oturma yeri tahsis etmesini istedik. (Bu isteğimizi kabul etti). Bunun üzerine kendisine çamurdan bir oturacak yer yaptık ta (toplantılarda) oraya oturur, biz de onun etrafına otururduk. (Hadisin ravisi), hadisin bundan sonraki kısmında: Bir adam çıka geldi" (diyerek sözlerine devam edip) şu (bir önceki hadisin) bir benzerini rivâyet etti ve (gelen adamın) halini anlattı. (Daha sonra rivâyetine şöyle devam etti. Adam:) - Cemaatin (en alt) tarafından: Esselâmü aleyküm ya Muhammed, diyerek selâm verdi. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) onun selâmını adı..." iman 6; Müslim, iman 5, 7; İbn Mace, mukaddime 9.

4701-) İbn Deylemî'den (rivâyet edilmiştir): Ubeyy b. Ka'b'in yanına varmıştım. Kendisine: İçimde kaderle igili bazı şüpheler belirdi. Bana (bu mevzuda) birşey (ler) anlat. Umulur ki Allah (bu sayede) kalbimden bu şüpheyi giderir" dedim. Eğer Allah göklerinde ve yerlerinde bulunan halka azab etseydi onlara zulmetmiş sayılmazdı. Eğer onlara rahmetle muamele etseydi bu (onlar için) amellerin (in karşılığın) dan daha hayırlı olurdu. Eğer sen Allah yolunda Uhud (dağı) kadar altın harcasan, kadere iman etmedikçe (kaderde) sana isabet eden şeyin sana (mutlaka) erişeceğini, (kaderde) sana isabet etmeyen şeyin de sana erişemeyeceğini bilmedikçe, Allah bunu senden kabul etmez. bundan başka bir inanç üzerinde ölürsen cehenneme girersin" dedi. Abdullah b. Mes'ûd'un yanına vardım. O da (bana) buna benzer sözler söyledi. Sonra Huzeyfe b. el-Yâman'ın yanına vardım. O da aynı şeyleri söyledi. Sonra Zeyd b. Sabit'e vardım. O da bana Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den buna benzer sözler nakletti. Mace, mukaddime 10; Tirmizî. kader 10; Ahmed b. Hanbel, V,317. VI,442.

4702-) Ebû Hafsa'dan (rivâyet edildiğine göre); Ubâde İbn Sâmit (kendi) oğluna: Ey oğulcuğum. (Kaderinde) sana isabet eden şeyin (sana ulaşmakta) şaşmayacağını, (kaderinde) sana isabet etmeyen şeyin de sana erişemeyeceğini (iyice) bilmedikçe hakiki imânın tadını bulamazsın. (Nitekim, ben) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'ın (şöyle) derken işittim: Allah'ın ilk yarattığı şey kalemdir. (Yüce Allah kalemi yaratınca) ona: Yaz! emrini verdi. (Kalem): Rabbim neyi yazayım, dedi (Yüce Allah'da:) kopuncaya kadar (olacak) herşeyin kaderini yaz! buyurdu." Oğulcuğum! Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'i; Bundan başka (bir inanç) üzerinde ölen kimse benden değildir" derken (de) işittim. Kader 17. Sûre 68.

4703-) Ebû Hureyre (radıyallahü anh). Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in (şöyle) dediğini haber vermiştir: Âdem (aleyhis-selâm) ile Mûsâ (aleyhis-selâm) münakaşa etti(ler). Hazret-i Mûsâ (aleyhis-selâm, Hazret-i Adem'e): Ey Adem sen babamız Ademsin. Bizi zarara uğrattın ve cennetten çıkardın" dedi. Hazret-i Âdem de: Sen de Mûsâ'sın. Allah (seninle özel olarak) konuşmasıyla seni seçkin kıldı ve (içerisinde kadere iman etmenin lüzumunu öğreten) Tevrâtı senin için (kendi) eliyle yazdı. (Böylelikle Allah'ın) beni yaratmadan kırk yıl önce benim hakkımda takdir ettiği bir işten dolayı beni kınıyor (mu)sun?" dedi. Bunun üzerine Âdem (aleyhis-selâm) Hazret-i Mûsâ'ya galib geldi." b. Salih (bu hadisi) Amr yoluyla Tâvus'dan (naklen rivâyet etmiştir). Tavus da Ebû Hureyre'den işitmiştir. Enbiyâ 31, Tevhîd 37; Müslim, kader 13. 15, Tirmizî. kader 2. İbn Mace Mukaddime 10. Ahmed b. Hanbel. II. 248, 264, 268. 398.

4704-) Ömer İbn Hattâb (radıyallahü anh)'dan (rivâyet edildiğine göre) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) (şöyle) buyurmuştur: Mûsâ (aleyhis-selâm Yüce Allah'a): Ey rabbim! Bize bizi ve kendisini cennetten çıkaran Âdem'i göster" diye niyaz etti de yüce Allah Adem'i O'na gösterdi. (Hazret-i Mûsâ, Adem aleyhis-selâm): Sen bizim babamız (olan) Âdem misin?" dedi. Âdem de: -Evet!" cevabını verdi (bunun üzerine Hazret-i Mûsâ): Sen, Allah'ın kendi ruhundan üfürdüğü ve isimlerin hepsini öğrettiği, meleklere (secde etmelerini) emredip de onların secde ettiği Âdem (değil mi)sin?" dedi. (Hazret-i Âdem de): Evet" cevabını verdi. (Bu sefer Hazret-i Mûsâ): Bizi ve kendini Cennetten çıkarmana seni zorlayan (sebep) ne idi?" diye sordu. Hazret-i Âdem de: Sen kimsin?" dedi. (Hazret-i Mûsâ): -Ben Mûsâ'yım" dedi. (Bunun üzerine Hazret-i Âdem): Sen İsrailoğullarının peygamberlerinden, Allah'ın araya kendi yaratıklarından, bir elçi koymaksızın kendisiyle perde arkasından konuştuğu peygamber (değil mi)sin?" dedi. (Mûsâ aleyhisselâm da): Evet!" cevabını verdi. Sen bunun ben yaratılmadan önce Allah'ın Kitabında daha önceden takdir edilmiş olduğuna dair (bir bilgiyi sana gelen vahiyler arasında) bulmadın mı? dedi. Evet, dedi. (Bunun üzerine Hazret-i Âdem: Öyleyse) hakkımda daha önceden Yüce Allah'ın takdir edilmiş hükmü bulunan birşey hususunda beni nasıl kınarsın?" dedi. (sallallahü aleyhi ve sellem) sözlerine devam ederek): Adem, Mûsâ'ya galib geldi. Adem Mûsâ'ya galib geldi. Allah'ın selâmı ikisinin de üzerine olsun" buyurdu.

4705-) Müslim b. Yesâr el-Cüiıenî'den (rivâyet edildiğine göre) Ömer b. Hattab'a şu: Hani rabbin Âdemoğullarının sulbünden (soylarını) çıkarmıştı.,." A’raf (7) 172. (mealindeki) ayeti sorulmuş ta Ömer (radıyallahü anh) şöyle demiş: Ben bu ayetin Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e de sorulduğunu işittim. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem).(bu soruya şöyle) cevap verdi: Muhakkak ki Aziz ve Celîl olan Allah, Adem'i yarattı. Sonra sağ (el)iyle sırtını sıvazlayıp ondan zürriyeti(ni) çıkardı ve Şunları Cennet için yarattım; cennet ehlinin amelini işleyecekler, buyurdu. Sonra (tekrar) Âdem'in sırtını sıvazlayıp ondan zürriyeti(ni) çıkardı ve: Bunları cehennem için yarattım, cehennem halkının işlerini yapacaklar, buyurdu" (Orada bulunan) bir adam: Ey Allah'ın elçisi! (O halde) amel niçin?" diye sordu. Allah rasûlü (sallallahü aleyhi ve sellem) (şöyle) buyurdu: Aziz ve Celil olan Allah, kulu cennet için yaratınca ona cennet halkının amelini işletir ve nihayet (o kul) cennet halkının amellerinden bir amel üzerinde ölür de onu bununla cennete sokar. cehennem için yaratınca ona da cehennem halkının amelini işletir. Nihayet kul, cehennem halkının amellerinden bir amel üzerinde ölür. Bununla onu cehenneme koyar." Tefsir Sûre 7/2; Muvatta; Kader 2.

4706-) Nuaym b. Rabia'dan demiştir ki: Ömer b. el-Hattâb (radıyallahü anh)'nın yanında idim.." (Nuaym sözlerine devam ederek) Şu (bir önceki) hadisi rivâyet etmiştir. Ancak (bir önceki) Mâlik hadisi bundan daha ayrıntılıdır.

4707-) Übeyy b. Ka'b'dan (rivâyet edildiğine göre) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) (şöyle) buyurmuştur: Hızır'ın öldürdüğü çocuk (yaşarsa) kafir olarak (yaşamayı tercih edecek diye) yaratıl(mış)tı. Eğer yaşasaydı, azarak ve küfr ederek anne ve babasının kanını dökecekti." fedâil 172: Tirmîzî. tefsir sure 18/2; Ahmed b. Hanbel, V, 119, 121.

4708-) Übeyy b. Ka'b (şöyle) dedi: Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'ı: Oğlana gelince, onun anne ve babası mü'min idi..." Kehf (I8), 80. ayeti hakkında: (" Bu çocuk) yaratıldığı gün (eğer yaşarsa) kafir olarak (yaşamayı tercih edecektir, diye) yaratılmışti" derken işittim.

4709-) Übeyy b. Ka'b, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'ın (şöyle) buyurduğunu söylemiştir; Hızır; çocuklarla oynayan bir oğlan gördü ve (tutup) başını kopardı. Bunun üzerine Mûsâ; Temiz bir canı öldürdün ha?" Kehf (18). 74. dedi." enbiya 27; İlim 44; tefsir sure 18/2; Müslim, fedâil 170, 172; Tirmîzî, tefsir sure 18/2.

4710-) Abdullah İbn Mes'ud'dan rivâyet edildiğine göre; doğru olan ve doğruluğu (Allah tarafından) tasdik edilmiş olan Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) (şöyle) buyurmuştur: Birinizin yaratılış (maddesi) annesinin karnında kırk günde tamamlanır. Sonra (yaratılış maddesi olan bu nutfe yine) bu şekilde (bu kırk günlük süre içerisinde) kan pıhtısı halini alır. Sonra (yine) bu şekilde bir çiğnem (et) haline gelir (Bu kırkar günlük üç merhaleden) sonra ona bir melek gönderilir. (Bu meleğe) dört cümle (yi yazması) emredilir. Bunun üzerine (melek bu çocuğun) rızkını, ecelini, amelini, bedbaht mı, bahtiyar mı olacağını yazar. Sonra ona ruh üfürür- Muhakkak ki biriniz cennet ehline ait emelleri işler, o kadar ki cennetle kendi arasında nihayet bir arşın yahut da bir arşın kadar (bir mesafe) kalır. Fakat (hakkındaki) yazgı önüne geçer de cehennem ehlinin amelini işler ve cehenneme girer. biriniz cehennem ehline ait amelleri işler, o kadar ki cehennemle kendi arasında bir arşın ya da bir arşın kadar (bir mesafe) kalır. Fakat (hakkındaki) yazgı önüne geçer. Bunun üzerine cennet ehlinin amelini işler ve cennete girer." tevhid 28; bedu’l-halk 6; enbiya I; kader I; Müslim, kader 1; Tirmizî, kader 4, İbn Mâce. mukaddime 10; Ahmed b. Hanbel, I, 382, 414, 430; IV. 64; V, 388.

4711-) İmran b. Husayn'dan rivâyet olunmuştur, dedi ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'a: Ey Allah'ın Rasulü, cennetliklerin cehennemliklerden ayrılacağı belirlenmiş midir?" denildi. (Rasulü Ekrem): Evet" cevabını Verdi. (Soruyu soran kimse bu defa şöyle) dedi: Öyleyse amel edenler neye amel ediyorlar?" kâinat Efendimiz bu soruya da şöyle) cevap verdi: Herkes yaratıldığı şeye erişmeye muvaffak edilir," tevhid 54; tefsir sure 9,2/3-5,7 edeb 120, kipler 4; Müslim, kader 6-8; Tirmizî. kader 3: tefsir sure 11/3: İbn Mâce. mukaddime 10; ticaret 2; Ahmed b. Hanbel,.I, 6,29, 82, 129, 133, 140, 157: II. 52. 77; III, 293: IV, 67-431.

4712-) Ömer İbn el-Hattab (radıyallahü anh)'dan (rivâyet edildiğine göre) Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: Kaderiyyecilerle birlikte oturmayınız ve (adaletin tecellisi için davanızı) onlara götürmeyiniz. (Yahut da onlarla münakaşaya önce siz başlamayınız)."