Karısını Üç Talakla Boşayan Kimsenin Bir Daha Karısına Dönmesi Neshedilmiştir ile İlgili Hadisler

2197-) İbn Abbâs (radıyallahü anh)'dan nakledilmiştir ki: Boşanmış kadınlar üç kur' (üç adet veya üç temizlik süresi bekleyip) kendilerini gözetlerler (hamile olup olmadıklarına bakarlar.) Eğer Allah'a ve âhiret gününe inanıyorlarsa, Allah'ın kendi rahimlerinde yarattığını gizlemeleri (karınlarında çocuk bulunduğunu veya hayızlandıklarını saklamaları) kendilerine helâl olmaz." el-Bakara (2), 228. âyeti (şu sebeble inmiştir: Cahiliyet devrinde) bir adam karısını boşadığı zaman onu üç talakla bile boşamış olsa, o kadına dönmeye en çok hak sahibi olan yine o kimse olurdu. (Bunun üzerine Allahü Teâlâ) " Boşama iki defadır..." el-Bakara (2), 229. buyurdu. Nesâî, talak 75.

2198-) İbn Abbâs (radıyallahü anh)'dan nakledilmiştir ki: Rükâne'nin ve kardeşlerinin babası olan Abdü Yezid (karısı) Ümmü Rükâne'yî boşamış ve Müzeyne (kabilesin)den bir kadınla evlenmişti. Kısa bir süre sonra (bu kadın) Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'e geldi (ve Ebû Rükâne'nin erkekliğinin olmadığını ifade etmek maksatıyla) başından aldığı bir kıla (işaret ederek- Abdü Yezid'in) " Bana ancak şu kıl kadar faydası vardır, başka değil. Binaenaleyh benimle onun arasını ayır" dedi. Bunun üzerine Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) öfkelendi ve Rükâne ile kardeşlerini (yanına) çağırdı. Sonra meclisinde bulunanlara (hitaben Ebû Rükâne'nin çocuklarından ikisine işaret ederek); Falanı şu ve bu bakımlardan falanı da şu ve şu bakımlardan Ebû Yezid'e benzer buluyor musunuz?" diye sordu. Onlar da; dediler. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) (de) Abdü Yezid'e; Onu boşa" diye emretti. O da (kendisinden istenileni) yaptı. Sonra (Hazret-i Peygamber; ilk) " Hanımın (olan) Rükâne ve kardeşlerinin annesine dön" buyurdu. (Abdü Yezid de) . Resûlallah ben onu üç talak ile boşadım dedi. (Rasul-ü Ekrem de:) Biliyorum, sen ona dön." buyurdu ve " Ey Peygamber, kadınları boşadığmız zaman, onları iddetleri içinde boşaym ve iddeti sayın" âyetini okudu. b. Hanbel, I, 265; Beyhakî, es-Sünenü’l-kübra, VII, 339. Dâvûd buyurdu ki; Yezid b. Rükâne'den (rivâyet olunduğuna göre): hanımını kesin bir şekilde boşadıktan sonra Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) o kadını Rükâne'ye geri göndermiş. (Bu hadis olayın Ebû Rükâne'nin başından geçtiğini ifade eden yukarıdaki İbn Cüreyc hadisinden) daha sahihdir. Çünkü (bu haberi nakleden Nafi ile Abdullah) bunlar (hadisenin başından geçtiği) adamın çocuğu olur(lar. Bir adamın) ev halkı onu (ve başından geçen olayları) daha iyi bilir. (Ebû Dâvûd sözlerine devam ederek diyor ki; bu durumu göz önüne alarak şu neticeye varıyoruz) " Rükâne karısını sadece bir defa kesin bir şekilde boşamış Resûl-i Ekrem'de (o talakı) bir (talak) kabul etmiştir."

2199-) Mücâhid'den nakledilmiştir ki: Ben İbn Abbâs'ın yanında idim ona bir adam gelip; Karısını (bir defada) üç talakla boşadığmı söyledi. Bunun üzerine (İbn Abbâs) susa kaldı. Ben de o kadını kocasına geri göndereceğini zannettim. (Bir süre) sonra (şöyle) konuştu: tutuyor (karısını) boşayarak bîr ahmahlık yapıyor sonra da, İbn Abbâs, İbn Abbâs, diye feryad ediyor. Oysa yüce Allah " Kim Allah'tan korkarsa (Allah) ona bir çıkış (yolu) yaratır." et-Talak (66), 2. Sen ise (bir defa üç talak verirken) Allah'dan korkmadın. Binaenaleyh ben sana bir çıkış (yolu) bulamam (sen bu şekilde hareket etmekle) Rabbine isyan ettin, hanımın da senden (üç talakla) boş oldu. Halbuki yüce Allah " Ey Peygamber, kadınları boşadığınız zaman -iddetlerinin önünde- boşaymız." et-Talak (66), 1. buyuruyor. Ebû Dâvûd rivâyet etmiştir. Dâvûd buyurdu ki: Bu hadisi Humeyd (b. Kays) el-A'rac ile (Yusuf b. Süleyman el-Mahzumî isimli) bir başka râvi de Mücahid vasıtasıyla İbn Abbâs'dan rivâyet etti(ler). (b. el-Haccâc) da -Amr b. Mürre, Said b. Cübeyr zinciriyle İbn Abbâs'dan rivâyet etti. (b. Keysan) ile İbn Cüreyc de (ikisi birden) bu hadisi İkrime b. Halid- Said b. Cübeyr zinciriyle İbn Abbâs'dan rivâyet etti(ler). Cüreyc de Abdülhamid b. Rafi ve Ata zinciriyle İbn Abbâs'dan rivâyet etti. ise bunu (bir defa) Mâlik -Haris yoluyla ve (bir defa da) İbn Cüreyc- Amr b. Dinar yoluyla (olmak üzere iki defa) İbn Abbâs'dan rivâyet etti. (Bu hadisi bizzat İbn Abbâs'ın ağzından işiterek nakleden Mücâhid Said b. Cübeyr, Ata, Mâlik b. Haris ve Amr b. Dinar gibi yukarıda adı geçen râvilerin) tümü (bir defada verilen) üç talak hakkında (İbn Abbâs'tan yaptıkları rivâyetlerde şu sözü) söylediler: İbn Abbâs (bir defa verilen) üç talakı geçerli kıldı ve (kendisine gelen adama hitaben) -aynen İsmail'in Eyyüb vasıtasıyla Abdullah b. Kesir'den naklettiği (2197 numaralı) hadis(te de anlatıldığı) gibi (karın) " senden boş oldu" dedi. Dâvûd buyurdu ki; Hammâd b. Zeyd de Eyyûb -İkrime zinciriyle İbn Abbâs'tan (şu sözü) rivâyet etti; (Sen karına) bir ağızla; sen üç talakla boşsun" dersen, o bir (talak)dır. hadisi İsmail b. İbrahim de Eyyüb vasıtasıyla İkrime'den rivâyet etti. (Bu rivâyette) şu (bir defada verilen üç talakın bir talak olduğunu ifade eden söz, İbn Abbâs'ın değil de) (İkrime'nin) sözü (olarak geçmekte)dir. (İsmail b. İbrahim bu rivâyetinde) İbn Abbâs'dan bahsetmemiştir.

2200-) a) Muhammed b. Iyas'dan (rivâyet olunduğuna göre); İbn Abbâs ile Ebû Hureyre ve Abdullah b. Amr b. el-As'a; kocasının (daha cinsi münâsebette bulunmadan bir defada) üç talakla boşadığı bir kız(m durumun)dan sorulmuş da hepsi " O kız başkasıyla evleninceye kadar ona helâl olmaz." diye cevap vermişler. Ebû Dâvûd buyurdu ki- Muaviye b. Ebi Ayyaş kendisinin bizzat şahid olduğu bu olayı (şöyle rivâyet etmiştir); Muhammed b. îyas b. el-Bükeyr, İbnü'z-Zübeyr ile Asım b. Ömer'e gelerek bu (haberde geçen) soruyu sormuş, her ikisi de; Git (bunu) İbn Abbâs ile Ebû Hureyre'den (sor), ben onları Âişe (radıyallahü anhâ)’nın yanında bıraktım, geldim" diye cevap vermiş (Muhammed b. İyas bu sözü söyledikten) sonra (yukarıda geçen) şu (Muhammed b. İyas'ın naklettiği) haberi rivâyet etmiştir. Ebû Dâvûd buyurdu ki: Bu mevzuda İbn Abbâs'in sözü şudur: (Bir defada verilen) üç talak (insanın) evlenip cinsi münâsebette bulunduğu kadını da cinsi münasebette bulunmadığı kadını da boş düşürür. (Artık bu kadın) başka bir kocayla evleninceye kadar ona helâl olmaz. Bu (haber) Para değişimi ile ilgili habere benziyor. (Şöyle ki) İbn Abbâs (peşin olarak yapılan) para değişiminde (değiştirilen paradaki eşitsizliğin faiz sayılamayacağını) söylerdi. Sonra bundan döndü. talak 37.

2201-) Tâvus'dan rivâyet olunduğuna göre Ebû's-Sahbâ adında İbn Abbâs'a çok soru soran bir adam (İbn Abbâs'a) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ile Ebû Bekr devrinde ve Ömer'in halifeliğinin ilk yıllarında, bir adam karısını cinsi münâsebette bulunmadan (bir defada) üç talakla boşarsa (Resûlüllah ve bu iki halifesinin) bu talakı bir talak saydıklarını bilimyor musun? dedi. İbn Abbâs da: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ile Ebû Bekir devrinde ve Ömer'in halifeliğinin ilk yıllarında bir adam karısını cinsî münâsebette bulunmadan (bir defada) üç talakla boşarsa, bu talakı bir talak sayarlardı. Fakat Ömer halkın bunu çoğalttıklarını görünce onların aleyhine olarak (bu şekilde verilen üç talakın) üçünü de geçerli kıldı" cevabını verdi. Ebû Dâvud rivâyet etmiştir.

2202-) Abdullah İbn Tâvus'un babası Tâvus'dan rivâyet ettiğine göre; Ebû's-Sahbâ, İbn Abbâs'a; Sen, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'le Ebû Bekr devrinde ve Ömer'in hilâfetinin (ilk) üç yılında üç talâkın bir (talâk) sayıldığını biliyor musun? demiş de, (İbn Abbâs); cevabım vermiş. talak 16; Nesâî, talak 8.