Kıyâmetin Romalılar İnsanların En Çoğu Olduğu Zaman Kopacağı Bâbı ile İlgili Hadisler

1-) Onlar fitne anında en halim insanlardır.

2-) Bir musibetten sonra en çabuk kendine gelenlerdir.

3-) Firardan sonra hücuma en yakın onlardır.

4-) Yoksul, yetim ve zayıf için insanların en hayırlılarıdırlar. Beşinci olarak güzel bir cemileleri var, onlar kıralların zulmüne en fazla karşı duran insanlardır, dedi.

7461-) Bize Abdû'l-Melik b. Şuayb b. Leys rivâyet etti. ki) Bana Abdullah b. Vehb rivâyet etti, ki): Bana Leys b. Sa'd haber verdi. ki): Bana Mûsa b. Uley babasından rivâyet etti. ki): Müstevrid El-Kureşî Amr b. Âs'ın yanında şunu söyledi: Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'i: Romalılar insanların en çoğu olduğu halde kopacaktır» buyururken işittim. Bunun üzerine Amr ona: Söylediğine dikkat et. dedi. Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’den işittiğimi söylüyorum, dedi. Amr: Sen böyle diyorsun ama onlarda dört haslet vardır:

7462-) Bana Harmele b. Yahya Et-Tücîbî rivâyet etti. ki) Bize Abdullah b. Vehb rivâyet etti. ki): Bana Ebû Şüreyh rivâyet etti. Ona da Abdul-Kerim b. Haris rivâyet etmiş ki, Müstevrid El-Kuraşî Şöyle dedi: Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'i: Romalılar insanların en çoğu olduğu halde kopacaktır.» buyururken işittim. Râvî ki: Bu, Amr İbn Âs'ın kulağına ulaştı da: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'dendir diye söylediğin bildirilen bu hadîsler nedir? dedi. Müstevrid ona: Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'den işittiğimi söyledim, cevabını verdi. Bunun üzerine Amr: Sen böyle diyorsun ama, onlar fitne anında insanların en halîmi, musîbet anında insanların en muslini, fakirleriyle zayıfları için insanların en hayırlılarıdır, dedi. hadîs hakkında Darekutnî, Müslim’e itiraz etmiş ve: «Râvî Abdû'l-Kerim, Müstevrid'e yetişmemiştir. Binâenaleyh hadîs mürseldir.» demişse de Nevevî bu itirazı yersiz bulmuştur.'Çünkü İmâm Müslim hadîsi birinci rivâyette Uley b. Rabahman, o da babasından, o da Müstevrid'den muttasıl olarak rivâyet etmiştir. îkinci rivâyeti ancak mütâbaat için getirmiştir. Mütâbaatda ana hadîslerde aranan şartlar aranmaz. Hadîs ulemasının muhakkıklarına göre mürsel bir hadîs başka bir yoldan muttasıl olarak rivâyet edilirse, o hadîs hüccet olur. Ve muttasıl rivâyetinden anlaşılır, ki mürsel rivâyeti de şahindir. Bu suretle ayrı ayrı iki sahih hadîs hükmüne girerler. Amr‘ın Romalılar hakkında sözleri muvacehesinde Taberî söyle demektedir: «Bu dört makbul haslet ihtimal onun yetiştiği Romalılarda varmıştır. Bugün ise onlar insanların en uğursuzu ve tamamiyle bu sıfatların zıddınadırlar.» Übbî: «Hazret-i Amr Romalıları değil, bu sıfatlan methetmiştir. Bu sıfatları onların çoğalmasına sebep oldukları İçin anmış olması da ihtimaldir.» diyor.