Müzaefa Ve Müacere Hakkında Bir Bab ile İlgili Hadisler

4037-) Bize Yahya b. Yahya rivâyet etti. ki): Bize Abdülvâhid b. Ziyâd haber verdi. H. Ebû Bekr b. Ebi Şeybe de rivâyet etti. ki): Bize Alî b. Müshir rivâyet etti. Her iki râvi, Şeybânî'den, o da Abdullah b. Sâib’den naklen rivâyette bulunmuşlardır. Abdullah b. Sâib Şöyle dedi: b. Ma'kıl'e müzâreayi sordum da şunu söyledi: Bana Sabit b. Dahhâk haber verdi ki, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) müzâreadan nehî buyurmuştur. Ebî Şeybe'nin rivâyetinde: «Ondan nehî buyurdu» denilmiştir, İbn Sâib: «Beri İbn Ma'kıl'e sordum.» demiş; Abdullah'ın ismini söylememiştir.

4038-) Bize İshâk b. Mansûr rivâyet etti. ki): Bize Yahya b. Hammad haber verdi. ki): Bize Ebû Avâne, Süleyman-ı Şeybâ-nî'den, o da Abdullah b. Sâib'den naklen haber verdi. Abdullah Şöyle dedi: b. Ma'kil'in yanına girerek ona müzâreayı sorduk. ki): Sâbifin söylediğine göre Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) müzâ-readan nehî, mfiâcereyi ise emir buyurmuş ve: «Onda bir beis yoktur.» demiş. Çiftçilik mânâsına gelen zirâattan alınmıştır. Buna Hanefîler muhabere ve münâkale de derler. Kelimenin müşareket bildiren (mufâale) Bâbından kullanılması, şeriat ıstılahında: tarla sahibi İle kiracı arasında mahsulün bir kısmını sahibine vermek şartiyle yapılan bir akid olduğu içindir. Tarlalarını birbirlerine para ile îcâr etmektir. A'zam'la İmâm Züfer'e göre müzârea bâtıldır; hiç bir suretle caiz değildir. Bu hüküm mahsulün bir kısmı mukabilinde arazîyi kiralamaktan nehî eden hadîsle neshedilmiştir. İmâm Ebû Yûsuf la Muhammed b. Hasan'a göre müzârea caizdir; ancak onlara göre de sahîh olmak için birçok şartlan vardır. Bunlar için fıkıh kitaplarına müracaat etmelidir. Fetva imâmeynin (Ebû Yûsuf'la Muhammed) kavline göredir. Müzârea hususunda ulemânın ihtilâfını az yukarıda görmüştük. «Müsâkaat» bahsinde bu meseleye biraz daha temas edeceğiz.