Teşrik Günlerinde Orucun Haram Kılınması Bâbı: ile İlgili Hadisler

2733-) Bize, Süreye b. Yûnus rivâyet etti.. ki): Bize Hüseyn rivâyet etti. ki): Bize Hâlid, Ebû'l-Melih'den, o da Nübeyşetül-Hüzeli den naklen haber verdi. NÜbeyşe şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): günleri yeyip içme günleridir, buyurdular .

2734-) Bize Muhammed b. Abdillah b. Nübeyr rivâyet etti. ki): Bize İsmail yani timi Uleyye, Hâlid-i Hazzâ'dan rivâyet etti. ki): Ebî Kılâbe, Ebûl-Mehil'den, o da, Nübeyşe'den naklen rivâyet eyledi. Hâlid ki: Ben, Ebul-Melih'e rastladundı sordum, bu hadisi bana o anlattı. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen Hüseyin hadîsi gibi rivâyette bulundu, o: de Allah için zikir günleridir.» ibaresini ziyâde eyledi.

2735-) Bize Ebû Bekir b. Ebî Şeybe rivâyet etti. ki): Bize Muhammed b. Sabık rivâyet etti. ki): Bize İbrahim b. Kûfeliir. Sahîheyn râvilerindendi. (213) târihinde vefat etmiştir. Ebû'z-Zübeyr'den o da İbn Ka'b b. Malik'den o da babasından naklen rivâyet etti ki, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) babasını Evs b. Hadesan ile birlikte teşrik günlerinde (halk arasına) göndermiş, o da: «Cennete mü'minden başka kimse girmeyecektir. Mina günleri yeyip içme günleridir.» diye nida etmiş.

2736-) Bize, bu hadisi Abd b. Humeyd dahi rivâyet etti. ki): Bize Ebû Amir, Abdülmelik b. Amr rivâyet etti. ki): Bize İbrâhim b. Tahman bu isnâdla rivâyette bulundu. Yalnız o: «İkisi de nida ettiler;» demiştir. babda Tahavî, Buhari, Hazret-i Âişe ile Abdullah b. Ömer'd en, Nesâî, İbn Mace, İmâm Ahmed Dârimî, Taberani ve Beyhakî, Hazret-i Ali'den, Tahavî, Hazret-i Âişe ile Ca'fer b. Muttalib, Abdullah b. Huzâfe, Ebû Hüreyre, Nübeyşetü'l-Hüzelî Enes b. Mâlik, Ma'mer b. Abdillah, Ümmü’l-Fadl,-Mes'ud b. Hakem ve diğer sahabeyi kirâm'dan hadîsler tah-rîc etmişlerdir. beyanına göre bunlardan maada Ümmü Amr b. Süleym, Ukbetü'bnü Âmir, Hanzatü'bnü Amr, Abdullah b. Amr, Amr b. Âs, Büdeyl b. Verkaa ve Zeyd b. Hâlid (radıyallahü anh) hazeratından da hadisler rivâyet olunmuştur. Mezkûr rivâyetlerin hepsi teşrik günlerinde orucun yasak edildiğine delâlet etmektedirler. . (sallallahü aleyhi ve sellem) bunu hacılar Mina'da ikamet etmekteyken ilân buyurmuş, içlerinde temettü, kıran haccı yapanlar olduğu halde hiç birini istisna etmemiştir. günlerinden murâd: Teşvik günleridir. Bunlara «Eyyam-ı Ma'dudat» dahi denilir ki Zilhicce'nin 11., 12 ve 13. günleridir. Teşrik güneşe karşı sermek, güneşletmek, mânâsına gelir. Mezkûr günlerde kurban etleri güneşe karşı serilerek kurutulduğu için bunlara teşrik günleri adı verilmiştir. Aynı günlere; «Mina günleri» denilmesi, o günlerde hacılar Mina'da bulundukları içindir. bâzılarına göre bu günlere teşrik denilmesi, kurbanlar güneş yükseldikten sonra kesildiğındendir. namazı güneş yükseldikten sonra kılındığı için bu ismin verildiğini söyleyenler de vardır. A'zam'a göre teşrik, namazın arkasından tekbir getirmektir. teşrik günlerini tâyin hususunda ihtilâf etmişlerdir. Esah olan kavle göre teşrik günleri bayram gününden sonra üç gündür. A'zam, İmâm Malik ve İmâm Ahmed'e göre kurban gününden sonra 3. gün teşrikde tahil değildir. bu günlerde oruç tutulup tutulmayacağı hususunda dahi ihtilâf etmişlerdir. Bu ihtilâflar neticesinde ortaya dokuz kavil çıkmıştır. Şöyle ki: Teşrik günlerinde oruç tutmak mutlak surette caiz değildir. Bu günler oruca hiç bir suretle müsait değildir. Ali (radıyallahü anh) ile Tabiin'den Hasan-ı Basri' ve Ata' buna kaaildirler. İmâm Şafiî'nin yeni mezhebi Leys b. Sa'd İbn Uleyye ve Hanefiiler'in kavilleri de budur. Fetva da bu kavle göredir. Teşrik günlerinde oruç tutmak mutlak suretle caizdir. Şafiîler'den Ebû İshâk-ı Mervezi ile diğer bazı ulemanin mezhepleri budur. Mezkûr kavil Zübeyr b. Avvam ile Ebû Talha (radıyallahü anhûma)'dan rivâyet olunmuştur. Temettu'a niyet eden hacı hediye kurbanı, bulamaz ve on gün zarfında üç gün oruç tutamazsa, teşrik günlerinde oruç tutması caizdir. Âişe, Abdullah b. Ömer ve Urve'tü'b-nüz-Zübeyr (radıyallahü anh) hazerâtının kavilleri budur. Malik ile Evzaî, İshâk b. Râhuye ve eski mezhebinden İmâm Şafiî buna kaail olmuşlardır. î, İmâm-ı Şafiî'nin bu kavilden döndüğünü söylemiştir. Temettu'a niyet eden hacı ile bu günlerde oruç tutmayı nezeden kimse mezkûr günlere muttasıl olmak şartıyla daha evvel oruç tutarsa teşrik günlerinde dahi tutabilir. bâzılarının kavli budur. İmâm Mâlik'den İbn Kâsım'in rivâyetine göre teşrik günlerinin ilk ikisi ile sonuncusu arasında fark vardır. îlk iki gün ancak temettü' haccı yapanlar oruç tutabilirler. Son gün ise nezir ve teffaret oruçları da tutulabilir. Yalnız oruca ara vermemek şarttır. Teşrikin son gününde mutlak surette oruç tutmak caizdir. İbnü'l Arabî bu kavli Mâlikîyye ulemasından nekletmiş ve: «Ulemamız ramazan ve kurban bayramı günleri oruç tutmanın haram olduğunu söylemişlerdir. Dördüncü gün oruç tutmak nehyedilmemiştir.» demiştir. Temettu'a niyet eden hacı şartlan dahilinde teşrik günlerinde oruç tutabilir. Zihar keffareti dahi bu hükümde dahildir. İbnü'l-Arabî bunu İmâm Mâlik'in bir kavli olmak üzere nakletmiştir. Yemin keffareti için teşrik günlerinde oruç tutmak caizdir. İbnü'l-Arabî, İmâm Mâli k'in bu hususda bir şey söylemeyip, Tevakkuf ettiğini bildirmiştir. teşrik günlerinde yalnız nezir orucu tutulabilir. etmişlerse de doğru değildir. Aynî: «Bu kavlin İmâm. A'zam etmişlerse de doğru değildir, Aynî: «Bu kaavlin İmâm A'zam'dan nakli sahih değildir, böyle bir nakil sanı-i itibara almaya değmez.» diyor.