Yeri Zahire Mukabilinde Kiraya Verme Bâbı ile İlgili Hadisler

4027-) Bana Alî b. Hucr Es-Sa'dî ile Yâkûb b. İbrahîm rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize İsmâîl yani İbn Uleyye, Eyyûb'dan, o da Ya'lâ b. Hakîm'den, o da Süleyman b. Yesârdan, o da Râfi' b. Hadîc'den naklen rivâyet etti. Râfi' Şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) zamanında arazîye mühâkale yapar; onu üçte birle, dörtte birle ve muayyen miktar zâhîre ile kiraya verirdik; Derken bir gün bize amcalarımdan bit zât gelerek: Bize faydalı olan bir işten Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bizi nehi buyurdu; ama Allah ve Resûlüne itaat bizim için daha faydalıdır: Arazîye muhâkale yaparak üçte birle, dörtte birle ve muayyen miktar zahire ile kiraya vermeyi bize yasak etti. Ve arazî sahibine yerini ya ekmesini yahut ektirmesini emir buyurdu; kiraya vermeyi ve bundan başkasını kabul etmedi, dedi.

4028-) Bize bu hadîsi Yahya b. Yahya da rivâyet etti. ki): Bize Hammâd b. Zeyd, Eyyûb'dan naklen haber verdi. ki): Bana Ya'lâ b. Bakîm yazdı. ki): Süleyman b. Yesar'ı, Râfi' b. Hadîc'den naklen rivâyet ederken dinledim. Râfi' Şöyle dedi: bir arazîye muhâkale yapar; onu üçte bîrle, dörtte birle kiraya verirdik...» Bundan sonra râvi, İbn Uleyye hadisi gibi rivâyette bulunmuştur.

4029-) Bize Yahya b. Habîb rivâyet etti. ki): Bize Hâlid b. Haris rivâyet etti. H. Amr b. Alî de rivâyet etti. ki): Bize Abdülâlâ rivâyet etti. H. İshâk b. îbrâhîm dahi rivâyet etti. ki): Bize Abde haber verdi. râvilerin hepsi İbn Ebî Arübe'den, o da Yala b. Hakim'den bu isnâdla bu hadîsin mislini rivâyet etmişlerdir.

4030-) Bana bu hadîsi Ebû't-Tâhir de rivâyet etti. ki): Bize Sbni Vehb haber verdi. ki): Bana Cerîr b. Hâzim, Ya'lâ b. Hakîm'den bu isnadla, o da Râfi' b. Hadîc'den, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen haber verdi. Ama: «Amcalarından birinden» demedi.

4031-) Bana İshâk b. Mansûr rivâyet etti. ki): Bize Ebû Müshir haber verdi. ki): Bana Yahya b. Hamza rivâyet etti. ki): Bana Ebû Amr Evzâî, Râfi' b. Hadîc'in âzâdlısı Ebû'n-Necâşî'den, o da Râfi'den, o da amcası Zuhayr'dan naklen rivâyet etti. Râfi' Şöyle dedi: bana gelerek: Vallahi Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bize faydalı olan bir şeyi bize yasak etti; dedi. Ben: Ne o? Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in söylediği şey haktır; dedim. Bana: Ekinliklerinizi ne yapıyorsunuz? diye sordu. Ben de: Biz onları kimi dere boyları bizim olmak üzere, kimi de birkaç yük kuru hurma veya arpa mukabilinde îcâra veriyoruz yâ Resûlallah! dedim. (sallallahü aleyhi ve sellem): yapmayın! Onları ya kendiniz ekin; yahud ektirin; veyahud (kimseye vermeyip) sahib olun!» buyurdular, dedi.

4032-) Bize Muhammed b. Hatim rivâyet etti. ki): Bize Abdurrahmân b. Mehdi, İkrime b. Ammâr'dan, o da Ebû'n-Necâşî'den, o da Râfi'den, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen bu isnadla rivâyette bulundu. Yalnız «Amcası Zuhayr'den» ifâdesini zikretmedi. hadîsi Buhârî ile Nesâî «Muzarea» bahsinde; İbn Mâce «Ahkâm»da muhtelif râvilerden tahrîc etmişlerdir. bir rivâyetinde kira bedeli olarak «rubuf» yani dörtte bir, diğer rivâyetinde bunun yerine «rabî'» yani dere, ırmak sözleri kullanılmıştır. Bunların ikisi de sahihtir. Çünkü kira bedeli ya mahsulün üçte biri, dörtte biri olur yahut su boyları veya tarlanın münbit yerleri sahibine tahsis edilirdi.' şerif mahsulün bir kısmı mukabilinde tarlayı îcâra vermeyi tecvîz etmeyenlerin delîllerindendir. Ulemânm bu husustaki kavilleri az yukarıda görülmüştü.