Ameline Allahdan Başkasını Ortak Eden Kimse Bâbı Bir Nüshada Riyanın Haram Kılınması Bâbı Denilmiştir ile İlgili Hadisler

7666-) Bana Züheyr b. Harb rivâyet etti. ki): Bize İsmail b. İbrahim rivâyet etti. ki): Bize Kavh b. Kaâsım, Alâ' b. Abdirrahman b. Ya'kub'dan, o da babasından, o da Ebû Hüreyre'den naklen haber verdi. ki): Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdular: Tebâreke ve Teâlâ: Ben ortakların şirkten en gânisiyîm. Her kim bir ame! işler, onda benimle birlikte başkasını ortak eylerse, onu şirkiyle başbaşa bırakırım, buyurdu.»

7667-) Bize Ömer b. Hafs b. Gıyâs rivâyet etti. ki): Bana babam, İsmail b. Sümey'den, o da Müslim El-Batîn'den, o da Saîd b. Cübeyr'den, o da İbn Abbâs'dan naklen rivâyet etti. (Şöyle dedi): Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): kim amelini işittirirse; Allah onu işittirir. Ve her kim riyâ yaparsa, Allah onun iç yüzünü meydana çıkarır.» buyurdular.

7668-) Bize Ebû Bekr b. Ebî Şeybe rivâyet etti. ki): Bize Veki', Süfyan'dan, o da Seleme b. Küheyl'den naklen rivâyet etti. ki): Ben Cündeb El-Alakî'den dinledim. ki): Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): kim (yaptığını) işittirirse, Allah o kimseyi işittirir. Ve her kim riya yaparsa, Allah da onun içyüzünü meydana çıkarır.» buyurdular.

7669-) Bize İshak b. İbrahim de rivâyet etti. ki): Bize Mülâî rivâyet etti. ki): Bize Süfyân bu isnadla rivâyet etti ve: «Ondan başka hiç bir kimseyi Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdu derken, işitmedim...» cümlesini ziyâde etti.

7670-) Bize Saîd b. Amr El-Eş'asî rivâyet etti. ki): Bize Süfyan, Velid b. Harb'dan naklen haber verdi. (Saîd dedi ki: Zannederim İbnû Haris b. Ebî Mûsa dedi.) ki: Ben Seleme b. Küheyl'den dinledim. ki): Ben Cündeb'den dinledim. (Ondan başka hiç bir kimseyi Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'den dinledim derken işitmedim.) Ben (sallallahü aleyhi ve sellem) Ji şöyle buyururken işittim diyordu. Sevr'in hadîsi gibi rivâyet etmiştir.

7671-) Bize bu hadîsi İbn Ebî Ömer de rivâyet etti. ki): Bize Süfyan rivâyet etti. ki): Bize doğru söyleyen emniyetli Velid b. Harb bu isnadla rivâyette bulundu. hadîsi Buhârî «Kitâbu'r-Rikâk»'da tahric etmiştir. ilk rivâyetinden murad: «Benim şerik vesâireye ihtiyacım yoktur. Bir kimse bir şeyi hem benim için, hem başkası için yaparsa, ben onu kabul etmem. Benimle birlikte o işe kimi ortak yaptıysa, ona bırakırım,» demektir. Yani: Riya için yapılan amel bâtıldır. Sevabı yoktur. Sahibi günahkâr olur. rivâyetlerden murad: -Bir kimse bir işi başkaları işitsinler de onu takdir etsinler diye yaparsa Allahü teâlâ da kıyâmet gününde onun bu hâlini mahşer halkına işittirir ve kendisini rezil rüsvay eder, demektir. Süm'a ile riya aynı mânâya gelirler. Dinen ikisi de yasak edilmiştir. Bu rivâyetlere muhtelif mânâlar verilmiştir. Bazıları: «Bir kimse başkalarının kusurlarını duyarak onları etrafa yayarsa Allah da onun kusurlarını meydana çıkarır.» demiş. Bir takımları: «Allah ona sevablarmı gösterir. Fakat kendisine hasret ve üzüntü olsun diye vermez.» mütalâasında bulunmuş. Daha başkaları: «Bir kimse yaptığı işle onu insanların işitmesini kastederse, Allah insanlara işittirir. Ve o işten kazancı da yalnız bu olur.» demişlerdir.