Hurma Île Üzümden Yapılan Bütün İçkilere Şarab İsmi Verileceğini Beyan Bâbı ile İlgili Hadisler

5257-) Bana Züheyr b. Hafb rivâyet etti. ki): Bize İsmail b. İbrahim rivâyet etti. ki): Bize Haccâc b. Ebî Osman haber verdi. ki): Bana Yahya b. Ebî Kesir rivâyet etti. Ona da Ebû Kesir, Ebû Hüreyre'den naklen rivâyet etmiş. Ebû Hüreyre şöyle dedi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): şu iki ağaçtandır ; Hurma ve üzüm!» buyurdular.

5258-) Bize Muhammed b. Abdullah b. Nümeyr de rivâyet etti. ki): Bize babam rivâyet etti. ki): Bize Evzâî rivâyet etti. ki): Bize Ebû Kesir rivâyet etti. ki): Ebû Hüreyre'yi şunu söylerken işittim: Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'i: şu iki ağaçtandır- Hurma ve üzüm!» buyururken işittim.

5259-) Bize Züheyr b. Harb ile Ebû Küreyb de rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize Veki', Evzâî ile İkrime b. Ammar ve Ukbe b. Tev'em'den, onlar da Ebû Kesir'den, o da Ebû Hüreyre'den naklen rivâyet etti. Ebû Hüreyre şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): şu iki ağaçtandır: Bağ ve hurma!» buyurdular. Ebû Küreyb'in rivâyetinde (Bu iki kelime müennes değil de) şeklinde (müzekker)'dir. hadîsin şerhinde Nevevî şunları söylemiştir: «Bu gösterir ki, kuru hurmadan, renkleşmeye başlamış koruktan, kuru üzümden ve başkalarından yapılan içkilere şarab denilir. Bu içkiler sarhoşluk veriyorsa haramdırlar. Yukarda da geçtiği gibi cumhûrun mezhebi budur. Hadîste mısırdan, baldan, arpadan ve daha başka şeylerden yapılan içkinin şarab olduğunu nefiy yoktur. Bu lâfızlarla bu içkilerin hepsinin şarab ve haram olduğunu bildiren sahih hadîsler sabit olmuştur. hadîste üzüme bağ denilmiştir. Sahih rivâyette ise bundan'nehiy buyurulmuştur. Binâenaleyh bu mânâda kullanılışı içki yasak edilmezden Önce olması ihtimali vardır. Bir ihtimal de onu cevazı bildirmek için kullanılmış olmasıdır. Şu halde ondan nehiy buyurması haram kılmak için değil, keraheti tenzihiye içindir. İhtimal bununla muhâtab olmaları ta'rif içindir. Çünkü onların dilinde ekseriyetle kullanılan malûm söz budur.» karşı Hanefîler'den Aynî Şöyle deditir: «Ebû Hanife'nin mezhebi şudur: Üzüm şırası kükreyip şiddetlenir de köpüğünü atarsa şarab olur. Üzümden başkalarından yapılan içki hakikî şarap değildir.» Filhakika Hanefîler'e göre rakı, bira, likör gibi içkilerin haram kılındığı nassı kitapla değil, kıyâs yoluyla anlaşıldığından hükümlerinde de az çok değişiklikler vardır. Meselâ: Şarâbın bir damlası had vurmayı icab ederken rakı ve emsalinin damlası değil, ancak sarhoş edecek miktarı had vurmayı gerektirir. Bunların hepsine birden hamr yani şarab hükmü vermeye imkân yoktur. Çünkü isimlerde kıyas cereyan etmez. Muhalifleri ise bu içkilere kıyas yoluyla şarab ismini vermişlerdir.