Îhramlı İle İhramsızın Hillde Ve Haremde Öldürmesi Mendüb Olan Hayvanlar ile İlgili Hadisler

2918-) Bize Hârûn b. Saîd el-Eylî ile Ahmed b. İsa rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize İbn Vehb haber verdi ki): Bana Mahra-matü'bnü Btikeyr, babasından naklen haber verdi. ki): Ben Ubeydullah b. Miksem'i şöyle derken işittim: Ben Kâsım b. Muhammed'i şunu söylerken işittim. Ben Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in zevcesi Âişe'den dinledim. Şöyle diyordu: Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'i: şey vardır ki, bunların her biri fâsiktir. Mîkaat dışında da Haremde de Öldürülürler: Çaylak karga, fare ve kuduz köpek» buyururken işittim. ki: «Ben Kâsım'e: Yâ yılana ne buyurursun? diye sordum. Hakaaretinden dolayı öldürülür.» dedi.

2919-) Bize Ebû Bekr b. Ebî Şeybe rivâyet etti. ki): Bize Gunder, Şu'be'den rivâyet etti. H. İbn’l-Müsennâ ile İbn Beşşâr da rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize Muhammed b. Ca'fer rivâyet etti. ki): Bize Şu'be rivâyet etti. ki): Katâde'yi, Said b. el-Müseyyeb'den, o da Âişe (radıyallahü anha) dan, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'den naklen rivâyet ederken dinledim. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): olan beş şey vardır ki, bunlar mîkaat dışında da Haremde de öldürülürler: Yılan, alaca karga, fare, kuduz köpek ve çaylak» buyurmuşlar.

2920-) Bize Ebû'r-Rabî'ez-Zehrânî rivâyet etti. ki): Bize Hammâd yani İbn Zeyd rivâyet etti. ki): Bize Hişâm b. Urve, babasından, o da Âişe (radıyallahü anha)'dan naklen rivâyet eyledi. Âişe şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): olan beş şey vardır ki, bunlar Haremde öldürülürler, akreb, fare, çaylacık, karga ve kuduz köpek» buyurdular.

2921-) Bize bu hadîsi Ebû Bekr b. Ebî Şeybe ile Ebû Küreyb dahi rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize İbn Nümeyr rivâyet etti. ki): Bize Hişâm bu isnadla rivâyette bulundu.

2922-) Bize Ubeydullah b. Ömer el-Kavârîri rivâyet etti. ki): Bize Yezîd b. Zürey' rivâyet etti. ki): Bize Ma'mer, Zühri'den, o da Urve'den, o da Âişe (radıyallahü anha)'dan naklen rivâyet etti. Âişe şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): olan beş şey vardır ki, bunlar Haremde öldürülürler: fare, akreb, karga, çaylacık ve kuduz köpek.» buyurdular.

2923-) Bize bu hadisi Abd b. Humeyd de rivâyet etti. ki): Bize Abdürrezzâk haber verdi. ki): Bize Ma'mer, Zührî'den bu isnâdla haber verdi. Âişe (radıyallahü anha) ki: (sallallahü aleyhi ve sellem) fâsik olan beş şeyin hem mî-kaat dışında, hem Haremde Öldürülmesini emir buyurdu.» demiş. Bundan sonra râvî, Yezîd b. Zürey' hadîsi gibi rivâyette bulunmuştur.

2924-) Bana Ebû't-Tâhir ile Harmele rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize İbn Vehb haber verdi. ki): Bana Yûnus, İbn Şihâb'dan, o da Urvetü'bnü Zübeyr'den, o da Âişe (radıyallahü anha)'dan naklen haber verdi. Âişe şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): nevî' hayvan vardır ki, bunların hepsi fâsiktir: Haremde öldürülebilirler: Karga, çaylak, kuduz köpek, akreb ve fare.» buyurdular. hadîsi Buhârî ile Nesâî dahi «Hacc» bahsinde tahrîc etmişlerdir. Bu babda Ebû Davûd, Tirmizî ve İbn Mace Hazret-i Ebû Saîd-i Hudrî'den, İmâm Ahmed b. Hanbel, İbn Abbâs (radıyallahü anh)'dan, Buhârî ile Müslim, Hazret-i İbn Ömer'den hadîsler rivâyet etmişlerdir, Abdullah b. Ömer (radıyallahü anh) rivâyetleri az sonra kitabımızda görüleceklerdir. Lügatte çıkmak mânâsına gelir. Bâzı kimselere fâsik denilmesi Allah'a itaattan çıktıkları içindir. mubah kılman hayvanlara neden fâsik denildiği ulemâ arasında ihtilaflıdır. Hanefîler'le İmâm Mâlik'e göre mezkûr hayvanlar eziyyet verdikleri için onlara fâsik denilmiştir. Zarar veren her mahlûk öldürülür. İmâm Şâfiî'ye göre bu hayvanlara fâsik denilmesi, etleri yenilmediği ve başka hayvanların hükmünden çıkarak öldürülmeleri helâl kılındığı içindir; bu gibi hayvanları ihrâmlı bir kimse dahi öldürebilir; onlardan dolayı fidye lâzım gelmez. mezkûr hayvanların eziyyet ve zararlarını şöyle teşbît etmişlerdir: Karga ev hayvanlarının sırtlarını gagalar; gözlerini çıkarır; insanların yiyeceklerini kapar. Çaylak et ve piliçleri götürür. Akreb zehirli bir hayvandır; insanları sokar. Fare yiyeceklere musallat olur; elbise ve sâireyi kemirir; hattâ mumun fitilini alarak evleri yakabilir. Nitekim İbn Mâce'nin tahrîc ettiği Ebû Saîd-i Hudri (radıyallahü anh) hadîsinde: «Hazret-i Ebû Saîd'e Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in fareye niçin fâsik dediği soruldu da şu cevâbı verdi: Çünkü Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bir akşam fare şamatasına uyandı. (Bir de baktı ki) tam fare fitili almış; evi yakacakmiş, denilmektedir. köpek de insanları ısırır. Kuduzdan muradın ne olduğu biraz aşağıda görülecektir. Şerîf muhtelif lâfızlarla rivâyet olunmuştur. Bâzı rivâyetlerde: hayvanları öldürmekde günah yoktur» buyurulmuş; bir rivâyette: «İhramlı öldürebilir» başka bir rivâyette: «öldürmelerine izin verdi» denilmiştir. «Öldürmelerini emir buyurdu» rivâyeti de vardır. rivâyetlerin hepsi zikri geçen beş nevi' hayvanın Harem-i Şe-rîfde hacılar tarafından öldürülebileceğini göstermektedir. Hacıların öldürmesi caiz olunsa, hacı olmayanlara bu işin cevazı evleviyette kalır. Mamafih bu husûsda nefs-i hadîsde sarahat da vardır. murâd: Mekke-i Mükerreme -nin haremidir. Bazıları bu kelimeyi «hurum» şeklinde tesbît etmişlerdir. Haramın cem'i olup haram kılman yerler mânâsına gelir. hadîs hakkında daha fazla tafsilat, diğer rivâyetleri görüldükten sonra verilecektir.

2925-) Bana Züheyr b. Harb ile İbn Ebî Ömer hep birden, İbn Uyeyne'den rivâyet ettiler. Züheyr ki): Bize Süfyân b. Uyeyne, Zührî'den, o da Sâlim'den, o da babası (İbn Ömer) (radıyallahü anh)'dan, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen rivâyet etti. (nevi) hayvan vardır ki onları Harem'de ve ihramda iken Öldürene günah yoktur: (Bunlar) fare, akreb, karga, çaylak ve kuduz köpektir.» buyurmuşlar. Ebî Ömer kendi rivâyetinde: «Hurumda ve ihramda» dedi.

2926-) Bana Harmeletü'bnü Yahya rivâyet etti. ki): Bize İbn Vehb haber verdi. ki): Bana Yûnus, İbn Şihâb'dan naklen haber verdi. ki): Bana Salim b. Abdillâh haber verdi, ki Abdullah b. Ömer (radıyallahü anhüma) Şöyle dedi: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in zevcesi Hafsa dedi ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): nevi' hayvan vardır ki, onların hepsi fasildir. Bunları öldürene günah yoktur: Akrep, karga, çaylak, fare ve kuduz köpek!» buyurdular.

2927-) Bize Ahmed b. Yûnus rivâyet etti. ki): Bize Züheyr rivâyet etti. ki): Bize Zeyd b. Cübeyr rivâyet eyledi ki, bir adam İbn Ömer'e: ihrâmlı ne gibi hayvanları öldürebilir? diye sormuş, İbn Ömer: Bana Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) 'in zevcelerinden birinin haber verdiğine göre kendisi: fare, akreb, çaylak, kuduz köpek ve karganın öldürülmesini emir buyurmuş; yahud bunları öldürmek ona emrölunmuş» demiş.

2928-) Bize Şeybân b. Ferrûh rivâyet etti. ki): Bize Ebû Avâne, Zeyd b. Cübeyr'den rivâyet etti. ki): Bir adam İbn Ömer'e: İhrâmlı iken bir kimsenin ne gibi hayvanları Öldürebileceğini sordu, İbn Ömer: Bana Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in kadınlarından birinin anlattığına göre kendisi: kuduz köpekle, fare, akreb, çaylacık, karga ve yılanın öldürülmesini emir buyururmuş.» dedi. Ömer: «Bunu namazda daht (emir buyururmuş)» demiş.

2929-) Bize Yahya b. Yahya rivâyet etti. ki): Mâlik'e, Nâfi'den dinlediğim, onun da İbni Ömer (radıyallahü anhüma)'dan naklen rivâyet ettiği şu hadîsi okudum. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) nevi' hayvan vardır ki, bunları öldürmekde İhrâmlıya günâh yoktur: Karga, çaylak, akreb, fare ve kuduz köpek.» buyurdular.

2930-) Bize Hâtûn b. Abdillâh rivâyet etti. ki): Bize Muhammed b. Bekr rivâyet eyledi. ki): Bize İbn Cüreyc rivâyet etti. ki: Nâfi'e: İbn Ömer'den, ihrâmlı bir kimseye ne gibi hayvanları öldürmeyi helâl gördüğünü işittin? diye sordum. Nâfi' bana şu cevâbı verdi: Abdullah ki): Ben Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’iı Beş nevi' hayvan vardır ki, onları öldürene, öldürdüğünden dolayı bir günah yoktur. (Bunlar): Karga, çaylak, akreb, fare ve kuduz köpek (tir)» buyururken işittim.

2931-) Bize bu hadisi Kuteybe ile İbn Rumh dahi Leys b. Sa'd'dan rivâyet ettiler. H. Şeybân b. Ferrûh da rivâyet etti. ki): Bize Cerîr yani İbn Hâzim rivâyet etti. Bunların ikisi de Nâfi'den rivâyet etmişler. H. Ebû Bekr b. Ebî Şeybe dahi rivâyet etti. ki): Bize Aliy-yü'bnü Müshir rivâyet eyledi. H, İbn Nümeyr de rivâyet etti. ki): Bize babam rivâyet etti. Bu râvîler toptan Ubeydullah'dan rivâyet etmişlerdir. H. Ebû Kâmil dahi rivâyet etti. ki): Bize Hammâd rivâyet etti. ki): Bize Eyyûb rivâyet etti. H. İbnü'l-Müsennâ da rivâyet etti. ki): Bize Yezîd b. Harun rivâyet etti. ki): Bize Yahya b. Saîd haber verdi. râvilerin hepsi Nâfi'den, o da İbn Ömer (radıyallahü anh)'dan, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen Mâlik ile İbn Güreye'in hadîsleri gibi rivâyette bulunmuş; ve hiç birisi Nâfiden, o da İbn Ömer (radıyallahü anhüma) dan naklen onun: «Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Jden işittim.» dediğini söylememişlerdir. Yalnız İbn Cüreyc tek başına istisna teşkil etmiştir. Bu husûsda İbn İshâk dahi İbn Cüreyc'e tâbi' olmuştur.

2932-) Bana bu hadîsi Fadl b. Sehl dahi rivâyet etti. ki): Bize Yezîd b. Hârûn rivâyet etti. ki): Bize Muhammed b. İshâk, Nâfi' ile Ubeydullan b. Abdillâh'dan, onlar da İbn Ömer (radıyallahü anhüma)'dan naklen haber verdi. İbn Ömer: Ben Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'i: nevi' hayvan vardır ki, onlardan Haremde öldürülenin katlinde günâh yoktur.» buyururken işittim, demiş; ve yukanki hadîsdekilerin mislini zikretmiştir..

2933-) Bize Yahya b. Yahya ile Yahya b. Eyyûb, Kuteybe ve İbn Hucr rivâyet ettiler. Yahya (Bize haber verdi), diğerleri (Bize rivâyet etti) tabirlerini kullandılar. (Dediler ki): Bize İsmail b. Ca'fer, Abdullah b. Dinar'dan naklen rivâyet etti. O da Abdullah b. Ömer (radıyallahü anhüma)'yi şöyle derken işitmiş: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): nevi' hayvan vardır ki, bir kimse ihrâmlı olduğu halde bunları öldürürse kendisine onlardan dolayı hiç bir günah yoktur, (bu hayvanlar): akreb, fare, kuduz köpek, karga ve çaylacıktır.» buyurdular. Hadîsin lâfzı Yahya b. Yahya'ya âid'dir. bâzı rivâyetleri Hazret-i İbn Ömer (radıyallahü anh)'nın onu bizzat Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’den işitmediği zannını veriyorsa da diğer rivâyetlerinde işittiği tasrîh olunmaktadır. Bu suretle İbn Ömer (radıyallahü anh) Hazretlerinin onu hem kız kardeşi Hafsa (radıyallahü anh)'dan, hem de Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den işittiği sübut. bulmuş oluyor.