İki Rekatten Sonra Yanılma ile İlgili Hadisler

1008-) no'lu hadis. (İbn Ömer rivâyetinin sonunda da) " Resûlüllah sonra selâm verdi, sonra da sehv secdelerini yaptı" dedi.

1010-) Ebû Hüreyre (radıyallahü anh)'den nakledilmiştir ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bize aşiyy -öğle veya ikindi- namazlarından birini kıldırdı. İki rekatten sonra selâm verdi. Sonra mescidin ön cephesindeki tahtanın yanında durup ellerini biri biri üstüne gelecek şekilde o tahtaya koydu. Yüzünde hiddet (belirtileri) görülüyordu. Bu ara " namaz kısaldı, namaz kısaldı" diyerek acele ile mescitten çıkanlar oldu. Cemaat içinde Ebû Bekir ve Ömer de vardı. Fakat bu ikisi, Resûlüllah'a birşey söylemekten çekindiler. Bu esnada, Resûlüllah'ın zülyedeyn (iki elli) adını taktığı bir adam kalkıp: Resûlallah! Unuttun mu? Yoksa namaz kısaltıldı mı? dedi. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem); Unutmadım, namaz, kısaltılmadı da" buyurdu. Adam: Ya Resûlallah! Unuttun dedi. Hazret-i Peygamber cemaate dönüp: Zülyedeyn doğru mu söyledi?" dedi. diye işarette bulundular. üzerine Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) yerine dönüp kalan iki rekatı kıldırdı, sonra selâm verdi, tekbir aldı ve her zamanki secdesi gibi veya ondan daha uzun secde yapıp başını kaldırdı, tekrar tekbir aldı ve normal secdesi gibi veya ondan daha uzunca bir secde daha yaptı, sonra başını kaldırdı ve tekbir aldı. dedi ki: Muhammed'e " yanılmada selâm verdi mi?" dendi. O da: Bunu Ebû Hureyre'nin söylediğini hatırlamıyorum ama İmrân b. Husayn'ın " Sonra selâm verdi" dediğini haber aldım" dedi- salât 88, sehv 5, ezan 69; Müslim, mesâcid 97, 99; Tirmizî, mevâkît 175; Nesâî-sehv 22, İbn Mâce, ikâme 134; Dârimî, salât 175, 202, Muvatta' nida 58, 60.

1011-) (Önceki hadisi) Abdullah b. Mesleme, Mâlik'den; Mâlik Eyyûb'dan o da Muhammed'den, Muhammed'in (önceki hadisteki) isnadıyla rivâyet etmişlerdir. Ancak Hammâd'ın (bundan önceki) hadisi daha tamdır. (bu rivâyette): (Önceki hadisteki) " Bize" sözünü söylemeden " Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) namaz kıldırdı" dedi. " İşaret ettiler" sözünü " insanlar evet dediler" şeklinde ifade etti. Mâlik (rivâyetine) şöyle devam etti: Sonra Resûlüllah (başını) kaldırdı" (dedi, fakat)-" tekbir aldı" demedi- sonra (sehv için) tekbir aldı ve diğer secdeleri gibi veya onlardan daha uzun secde etti ve başım kaldırdı. hadisi (bu şekilde) tamamlandı. Bundan sonrasını zikretmedi. (Önceki rivâyetteki) - " işaret ettiler" sözünü Hammâd b. Zeyd'den başkası söylemedi. kaldırırken " tekbir aldı" demedi. Dâvûd buyurdu ki: sözünden evvelki) " tekbir aldı" ve " (Resûlüllah yerine) döndü" sözlerini bu hadisin râvilerinden (Hammad'dan başka) hiç biri söylememiştir. Dâvûd'un bu sözü bazı nusnalarda mevcut değildir.

1012-) Bize Müsedded rivâyet etti. (Dedi ki) bize Bişr yani İbn el-Mufaddal rivâyet etti. (Dedi ki) bize Seleme yani İbn Alkame, Muhammed vasıtasıyle Ebû Hureyre'den, Ebû Hureyre'nin söylediğini haber verdi. (sallallahü aleyhi ve sellem) bize namaz kıldırdı- (diye başlayıp) " İmran b. Husayn'ın; Sonra selâm verdi" dediği bana haber verildi" cümlesinin sonuna kadar, tamamen Hammâd'ın (bir evvelki) hadisinin manasını (nakletti). (devamla) dedi ki: (Muhammed b. Sîrîn'e) teşehhüd de (zikredildi) mi?" dedim. hakkında birşey işitmedim ama bana teşehhüdde bulunmuş olması daha uygun geliyor, dedi. (Hammâd'ın hadisinde zikredilen) " Resûlüllah ona Zülyedeyn adını takmıştı" " işaret ettiler" ve (Resûlüllah'in yüzünde) hiddet (vardı)" ifadelerini zikretmedi. (1008 no'daki) Eyyûb'dan rivâyet ettiği hadisi bundan daha tamdır.

1013-) Bize Ali b. Nasr haber verdi, ona Süleyman b. Harb haber vermiş, Süleyman'a da Eyyüb'dan naklen Hammad b. Zeyd haber vermiş, o da Hişâm'dan, Hişam Yahya b. Atik vasıtasıyla İbn Avn'dan, İbn Avn, Muhammed'den o da Ebû Hureyre'den, Ebû Hureyre, Resûlüllah'dan Zülyedeyn hâdisesini rivâyet etmiş ve (bu rivâyette) " Resûlüllah tekbir aldı ve secde etti" denilmiştir. Hişâm, -yani İbn Hassan- " (Sehv secdesi için) tekbir aldı, sonra tekrar tekbir aldı ve secde etti" dedi. Dâvûd buyurdu ki: Bu hadisi aynı şekilde Hubeyb b. eş-Şehîd, Humeyd, Yûnus ve Âsim el-Ahvel, Muhammed'den o da Ebû Hureyre'den rivâyet etmiştir. Bunlardan hiç birisi Hammâd b. Zeyd'in Hişâm'dan naklen söylediği, " Resûlüllah (sehv secdesi için başlama) tekbir(i) aldı. Sonra tekbir aldı ve secde etti" sözlerini zikretmemişlerdir. Hammâd b. Seleme ve Ebû Bekir b. Ayyaş bu hadisi Hişâm'dan rivâyet etmişler ve Hammâd b. Zeyd'in ondan naklen söylediği, " tekbir aldı, sonra yine tekbir aldı" sözünü söylememiştir.

1014-) Muhammed b. Yahya b. Fâris -Muhammed b. Kesir- Evzâî, -Zühri,- Said b. el-Müseyyeb -Ebû Seleme- Ubeydullah b. Abdullah senediyle gelen bir rivâyette Ebû Hureyre (bu babtaki hadislerde haber verilen) hâdiseyi nakledip " Allah kendisine kesin olarak bildirinceye kadar Resûlüllah sehiv secdelerini yapmadı" demiştir.

1015-) Ebû Bekr b. Süleyman b. Ebî Hasme, Resûlüllah'ın bu (bab'da zikredilen) sehv hadisesini, İbn Şihâb'a haber vermiş ve şunları eklemiştir: ulaştığına göre, Resûlüllah; şüphe edildiğinde yapılan iki secdeyi, insanlar bu konuda kendisine iyice hatırlatıncaya kadar yapmazdı. Dâvûd rivâyet etmiştir. Şihâb dedi ki: Bu haberi Said b. Müseyyeb Ebû Hüreyre'den naklen bana bildirdi. Ayrıca Ebû Seleme b. Abdirrahmân, Ebû Bekir b. el-Hâris, İbn Hişam ve Ubeydullah b. Abdullah da bana haber verdiler. Dâvûd buyurdu ki: Bu haberi Yahya b. Ebî Kesîr ve îmrân b. Ebî Enes, Ebû Seleme b. Abdirrahman'dan (Ala b. Abdurrahman babasından hepsi) cümle bazı nüshalarda mevcut değildir. de Ebû Hüreyre'den bu hadiseyi nakletmiş Resûlüllah’ın iki defa secde ettiğini söylememiştir. Ebû Dâvûd buyurdu ki: Bu hadisi Zübeydî, Zührî'den, Zührî de Ebû Bekr b. Süleyman b. Ebû Hasme'den rivâyet edip " sehv secdelerini yapmadı" demiştir.

1016-) Ebû Seleme b. Abdirrahman'ın Ebû Hureyre (radıyallahü anh)'den rivâyet ettiğine göre; Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) öğle namazını kıldırıp iki rekatte selâm vermiş. Kendisine: kısaltıldı mı? denilince, iki rekat daha namaz kılmış, sonra da iki defa secde etmiştir. sehv 3; Nesâî, sehv 23.

1017-) Sa'îd el-Makburî'nin Ebû Hureyre (radıyallahü anh)'den rivâyet ettiğine göre: (sallallahü aleyhi ve sellem) (dört rekatlı) bir farz namazın ikinci rekatından (sonra namazdan) ayrıldı. Bir adam kendisine: Resûlallah, namaz kısaltıldı mı, yoksa unuttun mu? dedi. Efendimiz: Bunlardan hiç biri olmadı" buyurdu. Bunun üzerine cemaat: yaptın (namazı eksik kıldın) Ya Resûlallah! dediler. sefer Hazret-i Peygamber diğer iki rekâtı de kılıp (namazdan) ayrıldı ve sehv secdelerini yapmadı. Dâvûd buyurdu ki: Bu hadiseyi Dâvûd b. Husayn İbn Ebu Ahmed'in azatlısı Ebû Süfyân'dan; o da Ebû Hureyre vasıtasıyla Resûlüllah'tan rivâyet etmiştir. Ebû Hureyre rivâyetinde: Sonra selâmdan sonra oturduğu yerden iki defa secde yaptı" demiştir.

1018-) Damdam b. Cevs el-Hiffânî, bu haberi Ebû Hüreyre'den şöylece rivâyet etmiştir: Resûlüllah bilâhare selâm verdikten sonra sehv secdelerini yaptı."

1019-) İbn Ömer'den nakledilmiştir ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bize (dört rekatlı bir) namaz kıldırıp iki rekatta selâm verdi... Usâme bundan sonra) İbn Sîrîn'in Ebû Hüreyre'den yaptığı rivâyetin benzerini zikretti.

1020-) İmrân b. Husayn (radıyallahü anh)'den nakledilmiştir ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ikindi namazının üç rekatında selâm verdi. Sonra -Mesleme'den rivâyet edildiğine göre- (hanımlarının) odalarına girdi. (Bunun üzerine elleri uzun olan ve el-Hırbâk denilen bir adam kalkıp): kısaltıldı mı? Ya Resûlallah, dedi. Bu söze karşılık Resûlüllah eteğini çekerek kızgın bir halde çıkıp: Doğru mu söyledi?" dedi. Ashâb: dediler. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) da (kalan) bu rekatı kıldırdı. Sonra selâm verdi. Onun iki secdesini yaptı sonra (tekrar) selâm verdi. mesâcid 101; Nesâî, sehv 23; İbn Mâce, ikâme 134: Ahmed b. Hanbel, V, 110.