İman Şubelerinin Sayısını, Bunların En Üstün Ve En Aşağı Derecede Olanını; Utanmanın Faziletini Ve İmandan Olduğunu Beyam Bâbı ile İlgili Hadisler

12-) Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'i sevmek, O'na salevat getirmek ve sünnetine tâbi' olmak bunda dahildir.

12-) Kurban kesmeyi adamışsa onu kesmek.

12-) - Herkese iyi muamele etmek. Helâlından mal toplamak bunda dahildir.

13-) Cenaze işlerine bakmak.

13-) İhlâs ve samimiyet. Riya ve nifakı terketmek bunda dâhildir.

13-) - Malı yerinde harcamak. îsraf ve tebzirde bulunmaktan kaçınmak bunda dahildir.

14-) Günahlarına pişman olup tevbe etmek.

14-) Borcunu ödemek.

14-) - Selâm almak.

15-) Muamelâtta doğru hareket ederek ribâdan kaçınmak.

15-) - Aksırana teşmit eylemek. (Yani: yerhamükâllah demek)

15-) Allah'dan korkmak.

16-) -Doğruya şehâdeti gizlemeyerek eda etmek. nevi; Kendisine tâbi' olanlara mahsus olup altı şu'bedir.

16-) - Başkalarına zarar vermemek.

16-) Rahmetini ümid etmek.

17-) Rahmetinden ümidi kesmemek.

17-) - Boş şeylerden kaçınmak.

18-) Allah'a şükretmek.

18-) - Yoldan, eziyet veren şeyleri atmak. şu'belerin mecmuu yetmişyedi eder ki, yetmiş küsur desinden murad da budur. Ebû Hatim b. Hibbân diyor ki: bir müddet bu hadîsin ma'nasını tedkik ettim; ve bütün tââtı saydım. Baktım ki, tâât bu adedden bir hayli ziyâde çıkıyor. Bu sefer sünnetlere döndüm; ve Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in iman nâmına serdettiği bütün tââtlan saydım. Baktım ki bunlar da yetmiş küsürden azdır. Bir de kitâbullaha müracaat ederek onu dikkatle okudum; ve Allahü teâlâ'nın iman nâmına saydığı bütün tââtlan sıraladım. Onlar da yetmiş küsürden noksan çıktı. Bunun üzerine kitabı sünnete kattım. Âhireti bundan çıkardım. Bir de baktım: Allah ile Resûlü'nün imandan olmak üzere saydıkları şeyler yetmişdokuz şu'be olup bundan ziyade ve noksanı yoktur. Ve anladım ki Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in muradı kitab ve sünnetteki bu adetmiş.» Hatim (rahimehüllah) bu ma'lûmatı «Vasfu’l-imâm ve Şuâbihi» adlı eserinde vermektedir. O: «îman altmış küsur şu'bedir...» rivâyetini de sahih bulmakta ve arapların bir şey için bir adet göstermekle o adedden mâadasını nefi etmek istemediklerini kaydetmektedir. 1 — Hadîsin (altmış küsur) şeklindeki rivâyetinin hikmeti şudur: Bir sayı ya zaid ya nakıs yahud tam olur. Kesirsiz olan cüzleri toplandığı zaman kendinden fazla olan adeddir. Meselâ 12 adeti böyledir. Çünkü 12 nin yarısı, üçte biri, dörtte biri, altıda biri ve altıda birinin yarısı vardır. Bunlar toplanırsa yarısı 6, üçte biri 4, dörtte biri 3, altıda biri 2, onun yarısı da 1 eder ki, mecmu'u 16 olur. Cüzleri kendinden az olan sayıdır. Meselâ 4 ün yalnız yarısı ile dörtte biri vardır. Yarısı 2, dörtte biri de 1 eder ki, mecmu'u 3 olur. Cüzleri kendine müsavi olan sayıdır. 6 gibi; 6 nın yarısı, üçte biri ve altıda biri vardır. Yarısı 3, üçte biri, 2 altıda biri de 1 olup bunların mecmu'u yine 6 eder. üç nevi sayının en mu'teberi tam olanıdır. Tam olan 6 adedi üzerinde mübalağa göstermek istenilince birlikleri onar defa büyütülmüş ve 6 adedi 60 olmuştur. küsur) rivâyetine gelince: Bunun ta'yinindeki hikmet de şudur: Yedi sayısı adedin bir çok kısımlarına şamildir. Çünkü aded çift, tek basit mürekkeb gibi kısımlara ayrılır. Binaenaleyh 7 üzerinde mübalağa göstermek istenince onun birlikleri de onar defa büyütülerek 70 olmuştur. manasını verdiğimiz (Bid) kelimesinin 6 ve 7 ma'nalarına gelebileceğini zira bunun iki ile on arasındaki sayılara ıtlak edildiğini az yukarıda mezkûr kelimeyi izah ederken gördük. Hâsılı altmış küsur rivâyetinde altmışın aslı altı, yetmiş küsur rivâyetinde de yetmişin aslı yedidir. Aded ta'yininin vechi budur.

19-) Vefakâr olmak.

20-) Belâya sabretmek.

21-) Mütevâzi' olmak. Büyüklere hürmet göstermek bunda dahildir.

22-) Şefkatli ve merhametli olmak. Küçüklere şefkat bunda dahildir,

23-) Allah’ın kazasına râzî olmak.'

24-) Allah'a tevekkül etmek.

25-) Kendini beğenmemek. Kendini medhetmemek de bunda dahildir.

26-) Kin ve garezi terketmek.

27-) Hasedi terketmek.

28-) Gadablanmamak.

29-) Hıyanet etmemek, Hile ve sû-i zannı terketmek bunda dahilidir.

30-) Dünyaya dalmamak. Mal ve ma'kam sevgisini terketmek bunda dahildir. fazilet veya rezalet nâmına burada zikredilmeyen bir kalp ameli bulunursa bilmeli ki bu ziyade zahire göredir. Hakikatte ziyâde sanılan o şey, zikredilen fasıllardan birine raci'dir. İyi düşünülünce anlaşılır. kısım: Dilin amellerine râci' olup yedi nevi'dir:

161-) Bize Ubeydullah b. Said ile Abd b. Humeyd rivâyet ettiler. Dediler ki: Bize Ebû Amir el-akadi rivâyet etti. ki): Bize Süleyman b. Bilâl , Abdullah b. îNınâr’dan, , o da Ebû Sâlih'den, o da Ebû Hüreyre'den o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'den naklen rivâyet eyledi. Fahr-ı Kâinat (sallallahü aleyhi ve sellem): yetmiş küsur şu'bedir. Utanmak da imandan bir şu'bedir.» buyurmuşlar. hadîsi Buhârî ile Müslim ittifakla tahriç ettikleri gibi Ebû Davûd, Tirmizî, Nesâî ve İbn Mâce dahi muhtelif râvilerden muhtelif lâfızlarla rivâyet etmişlerdir. Mezkûr rivâyetlerin bazılarında burada olduğu gibi: « küsur» denilmiş; bazılarında «Altmış küsüm diğer bazılarında râvi Süheyl tarafından şek edilerek: küsur yahud altmış küsur» ifadesi kullanılmıştır. İbn Salâh: memleketteki Buhârİ nüshalarında altmıştan başka bir aded zikredilmemiştir.» demiştir. Tirmizî'nin bir rivâyetinde «Altmış dört bab» kaydı vardır. Bu rivâyetlerin hangisi tercih edileceği ihtilaflıdır, Kâdi Iyâz yetmiş küsur rivâyetini tercih etmiş ve: budur.» demiştir. İmâm Nevevî ile uleâmadan bir cemaat da bunu tercih etmişlerdir. Çünkü sika râvinin yaptığı ziyâde makbuldür. Salâh'a göre ise az aded bildiren rivâyeti tercih etmek daha muvafıktır. Zira yüzde yüz malûm olan odur; ihtiyat da onu tercih etmektir. kelimesi Kâdi Iyâz’ın beyanına göre sayılarda bad'un, bid'atün ve bad'atün şekillerinde okunabilir. Et parçası ma'nasında kullanılırsa yalnız bad'atün okunur. Sayıda bid'atün kelimesi üç ile on arasındaki adetlerde kullanılır. Üçten dokuza kadar diyenler de vardır. İmâm Halil b. Ahmed'e göre bu kelimenin ma'nası yedi demektir. Bazıları; «İki İle on arası ve oniki ile yirmi arasıdır.» demişlerdir. Onbir ve oniki adetlerinde kullanılmaz en meşhur kavil budur. Üçten yediye ve beşten yediye kadar ma'nalarına geldiğini iddia edenler de vardır. Zeccâc, bu kelimenin aded parçası ma'nasına geldiğini söylemiştir. Daha başka kaviller de vardır. Birden üçe kadar olan adeddir. Bir şeyin parçası, fırka ve dal ma'nalanna gelir. Şu halde hadîsin ma'nası: yetmiş küsur haslettir;» yahud: «İman yetmiş küsur daldır» demek oulr. Dal ma'nası verildiği takdirde iman dallı budaklı bir ağaca benzetilmiş olur. . Iyâz şöyle diyor: Yukarıda gördük ki lügatte imanın aslı tasdik, şeriatte ise kalple dilin tasdikidir. Şeriatın zahiri olan, amellere de iman adı verilir. Nitekim burada da: şu'belerin en makbulü: Allah'dan başka ilâh yoktur, demektir. Sonuncusu ise yoldan eziyet veren şeyleri gidermektir.» buyurulmaktadır. yukarıda arzettik ki, imanın kemâli amellerle, tamamı ise tâatlerledir. Tâatleri benimseyerek bu şu'belere katmak tasdik cümlesinden olup tasdike delil sayılır. Bunlar ehl-i tasdikin ahlâkıdır. Binaenaleyh ne şer'i ne de lügâvî iman isminden hâriç değillerdir. İşte Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) bu şu'belerin, herkese aletta'yin lâzım olan en makbulünün tevhid olduğuna o sahih olmadıkça hiç bir şu'benin sahih olmayacağına; en aşağısının da müslümanlara zararı dokunması melhuz olan şeyleri onların yollarından gidermek olduğuna tenbih buyurmuşlardır. Bu iki tarafın arasında bir takım adedler kalıyor ki, bir müctehid bunları galebe-i zan ve sıkı bir tetebbu' île tahsile çalışsa imkân bulur. Geçmiş ulemâdan bazıları bunu yapmıştır. Yalnız Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in muradı bu olduğuna hüküm vermek ve bu hükmü kabul etmek güçtür. Sonra mezkûr şu'beleri ismiyle şanıyla bilmek lâzım değildir. Bunları bilmemek imana zarar vermez. Çünkü imanın usûl ve füru'u ma'lûm ve muhakkaktır. İmanın bu kadar şu'besi olduğuna inanmak bilcümle vaciptir. de buna benzer şeyler söylemiştir. îmanın şu'belerini tayin hususunda bir çok ulema kitap te'lif etmişlerdir. Şâfiilerden Ebû Abdillâh el-Huleymi'nin «el-Minhâc» Ebû Bekir Beyhakî ile Abdülcelil'in «Şuabü’l-iman» ismindeki eserleri, İshâk İbni-Kurtubi'nin «Kitâbu'n-Nasâih»i, Ebû Hâ tim'in «Vasfu'l-imâni ve Şuabuh» adlı kitabı bunlardandır. Buhârî sarihi Bedrüddin Aynî bunların içinde sadra şifa veren göremediğini söyledikten sonra iman şu'belerini yeniden şöyle hulâsa etmiştir: aslı kalple tasdik, dille ikrardır. Lâkin iman-ı kâmil kalple tasdik, dille ikrar ve âza ile amelin mecmuudur. Yani iman üç kısımdır: kısım: i'tikadiyata aid'dir: ve otuz şu'bedir:

162-) Bize Züheyr b. Harb rivâyet etti. ki): Bize Cerir, Süheyl'den , o da Abdullah b. Dinar'dan, o da Ebû Sâlih'den , o da Ebû Hüreyre'den naklen rivâyet eyledi. Ebû Hüreyre şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): yetmiş küsur yahud: altmış küsur şubedir. Bunların efdali (Allahdan başka ilâh yoktur) demektir. En aşağısı ise yoldan eziyet verecek şeyleri gidermekdir. Hâyâ da imanın bir şu'besidir.» hadîsi Buhârî «Altmış küsur» Lâfzıyla seksiz olarak rivâyet etmiştir. Ebû Davûd, Tirmizî ve diğer bazı zevat da onu Süheyl tarikinden «yetmiş küsur lâfzıyla seksiz olarak rivâyet etmişlerdir. Müslim'in buradaki rivâyetinde râvi Süheyl, yetmiş küsur mü yoksa altmış küsur mü buyurulduğu hususunda şek etmiştir. «Hâyâ da imanın bir şu'besidir» buyurulmuş; diğer rivâyette: imandandır.» başka bir rivâyette: ancak hayır getirir.» daha başka bir rivâyette: «Hayanın hepsi hayırdır.» denilmiştir. İstihyâ yani utanmak manâsına gelir. Lügat ulemasına göre istihyâ, hayattan alınmıştır. Utanmak manasına gelen haya, hissin kuvvet ve letafetindedir. Cüneyd-i Bağdadi hazretleri hayayı; şöyle ta'rif etmiştir: ni'metlerîni ve kulluk Bâbında yapılan kusurları görerek bunların arasında meydana gelen hâle haya derler.» Salâh'a göre: kötülüklerden ve hukukda kusurdan men'eden bir ise: kendisiyle zemmolunan şeyi yapan kimseye ârız olan bîsjl değişme ve kırgınlıktır.» diye ta'rif eder. hayanın mutlak surette hayır olması ve hayânın ancak hayır getirmesi meselesini bazı ulema müşkil sayarlar. Çünkü, utanan kimse bazen pek hürmet ettiği bir kimse ile karşılaşır da ona emri bil ma'rufu yapamaz. Bazen de haya kendisine bazı hakları ihlâl ettirir. Bu ve emsali hâller âdeten ma'lum olan şeylerdir. müşkile ulemadan İbn Salâh'in da dahil olduğu bir cemaat şu cevabı vermişlerdir: Zikredilen bu mâni' hakikatte haya değil, acizlik ve gevşekliktir. Gevşeklik hayaya benzetilmek suretiyle ona bazı yerlerde mecazen haya demişlerdir. veren şeylerden murad: yol üzerindeki diken, taş ve molefc gibi şeylerdir.

163-) Bize Ebû Bekir b. Ebî Şeybe ile Amru'n-Nâkıd ve Züheyr b. Harb rivâyet ettiler. Dediler ki: Bize Süfyân b. Uyeyne, Zührî'den, o da Sâlim'den o da babasından naklen rivâyet etti. Babası Şöyle dedi: — Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) bir adamı kardeşine haya hakkında nasihat ederken işitti; de: «Haya imandandır.» buyurdular. hadîs müttefakun aleydir. Buhârî'nin rivâyetinde: « «o » «Bırak onu» ifâdesi de vardır. Onu Ebû Dâvu-d, Tirmizî ve Nesâî dahi tahric etmişlerdir. hakkındaki nasihatten murad: Niçin utanıyorsun diye onu tek-" dir ve çok utanmanın iyi bir şey olmadığını kendisine anlatmasıdır Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bunu görünce hemen müdâhale etmiş; ve: onu! Zira haya imandandır.» buyurarak utanmanın fena bir şey olmadığını, kendisine tenbih etmiştir. Burada şöyle bir sual hatıra gelebilir: Haya imandan bir cüz olunca, hayasızın imanının bir kısmı yok demektir. îman bir bütün olup parçalanmayı kabul etmediğine göre imanının bir kısmı noksan olan kimsenin dinden çıkması lâzım gelmez mi? İmansızlık küfür değil midir? Bu suâlin cevabı şudur: imanın hakikatinden değil, kemalindendir. Bir şeyin kemalinin bulunmaması ise o şeyin bulunmamasını istilzam etmez. Evet, ameller imanın hakikatinde dahildir; diyenlerce işkâl yine baki ise de muhakkik ulemadan buna kail olan yoktur. ve bilcümle utanç verecek şeyleri yapmaktan kaçınmaya teşvik; nasihatin ancak yerinde olduğu zaman nazar-ı i'tibara alınacağı; yersiz nasihatten men'etmenin lüzumu bu hadîsin delâlet ettiği faideler cümlesindendir.

164-) Bize Abd b. Humeyd rivâyet etti. ki): Bize Abdürrazzak rivâyet etti. ki): Bize Ma'mer, Zühri'den bu isnadla haber verdi; ve: -Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Ensardan, kardeşine nasihat eden bir zâtın yanına uğradı» dedi:

165-) Bize Muhammed b. el-Müsennâ ile Muhammed b. el-Beşşâr rivâyet ettiler. Lâfız İbn’l-Müsemıâ'nındır. Dediler ki: Bize Muhammed b. Ca'fer rivâyet etti. ki): Bize Şu'be, Kâtâde'den naklen rivâyet etti. Katâde ki: Ben Ebû's-Sevvâr'ı anlatırken dinledim. Kendisi İmrân b. Husayni Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in: hayırdan başka bir şey getirmez.» buyurduğunu rivâyet ederken işitmiş. Derken Büşeyr b. Kâ'b: bazı utancın vakar bazısının da sekinet olduğu hikmette yazılıdır,» demiş. Bunun üzerine imrân: sana Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’den hadîs rivâyet ediyorum. Sen bana sahifelerinden bahsediyorsun.» mukabelesinde bulunmuş. yukarıda da arzolunduğu vecihle bu hadîs müşkül görülmüştür. Çünkü bazen utanmak, sahibini ifrata götürerek onun Allah'a karşı vazifelerini görmesine mâni' olur; böyle bir hayada hayır olmadığı ma'lumdur. İbn Salâh bu işkâle cevap vermiş; mezkûr hayanın hakikatte haya değil aciz ve gevşeklik olduğunu beyân etmişse de Müslim sarihlerinden Ebû Abdillâh Muhammed el-Übbî, gerek İbn Salâh'in gerekse hükemânın hayayı tefsirlerinden buradakinin hakikaten haya olduğunu anlayarak işkâle şöyle cevap veriyor: haya kelimesinin başındaki edat (lâmi ta'rif) umum edatı olarak kabul edilirse bu hadîs âmm-ı mahsustur. Edatın umum için geldiği kabul edilmezse, hadîs bir kazıyye-i mühmeledir. Kazıyye-i mühmele, eüz'iyye kuvvetindedir. İki kazıyye-i cüz'iyye arasında ise tenakuz yoktur. Çünkü ma'nalan şöyle olur: Bazı haya hayırdan başka bir şey getirmez; bazı hayada hayır yoktur. mesele müteâkib hadîsin şerhinde biraz daha izah edilecekt r.

166-) Bize Yahya b. Habib el-Hârisi rivâyet etti. ki): Bize Hâmmâd b. Zeyd, İshâk'tan -ki İbn Süveyd'dir— naklen Ebû Katâde'nin (şunu) tahdis ettiğini anlattı. Ebû Katade ki: Aramızda Büşeyr b. Kâ'b'da bulunduğu halde bizden bir cemaatla birlikte İmrân b. Husayn’ın yanında bulunuyorduk. İşte o gün İmrân bize hadîs rivâyet ederek dedi ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): hepsi hayırdır.» Yahut: «Hayanın bütünü hayırdır.» buyurdular. Derken Büşeyr b. Kâ'b: Biz hakikaten tazı kitaplarda yahud hikmette: bir kısım bayanın sekinet ve Allah'a ta'zim olduğunu görüyoruz; ama onun zaif olanı da var, dedi. Bunun üzerine İmrân kızdı. Hatta gözleri kıpkırmızı oldu. Ve şunları söyledi: Bana bak! Ben sana Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'den hadîs rivâyet ediyorum; sen buna i'tiraz ediyorsun ha? hadîsi, Büşeyr de kendi sözünü tekrarladılar durdular. İmrân (iyice) küplere bindi. Biz de (İmrânı teskin için) Büşeyr hakkında boyuna: O gerçekten bizdendir ya Ebâ Nüceyd! O zararsızdır., diyorduk. Raht: İçlerinde kadın bulunmamak şartiyle sayıları ondan aşağı olan erkekler cemaatidir. Bu lâfızdan bir kişi için müfred bir kelime yoktur. Erhut, erhât, erâhit ve erâhît gelir. Bir kimsenin kavmu kabilesine de raht denilir. (radıyallahü anh)'ın Hazret-i Büşeyr'e kızarak inkârda bulunması: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in: hepsi hayırdır.» buyurmuş olduğunu işittiği hâlde yine: «Hayânın bazısı zaiftir.» iddiasında bulunduğundandır. Sünnetin karşısında başka bir söze tahammül edememesi yahud kalbinde şüphesi olanlar böyle felsefi yollara saparlar korkusu ile inkâr etmiş olması da ihtimâl dahilindedir. göre hadîsle hükemanm sözü arasında muâraza öncak Haya kelimesinin başındaki harf-ı ta'rif umum edatı olarak kabul edildiği zaman tahakkuk eder. Zira bu takdirde hadîs: utanmada hayır vardır.» ma'nasına gelir. Hükemanın sözü ise: «Bazı utanmada hayır yoktur.» kuvvetindedir. Salibe-i cüziyye, mûcibe-i kulliyyeyi nakzeder. Az yukarıda bu bâbta muhtelif sözler söylendiğin hatta hadîsin bir kaziyye-i mühmele olması ihtimali üzerinde durulduğunu görmüştük. Binaenaleyh Hazret-i İmrân’ın inkârına sebeb olarak söylenecek en doğru söz Übbi'ye göre dahi Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in hadîsine karşı hükemanm sözünün zikredilmesidir. Nitekim Hazret-i İmrân'in: sana Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'âen hadîs rivâyet ediyorum; sen bana kendi sahifelerinden bahsediyorsun.» sözü de buna delildir. Büşeyr'in işaret ettiği hükema kavline gelince: göre her fazilet mutlaka mezmum iki tarafın yani ifratla tefritin ortasıdır. Nitekim Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) de: en hayırlıları ortalarıdır.» buyurmuşlardır. Meselâ: İlim bir fazilettir. Bu fazilet ifratla tefritin ortasındadır. Onun ifrat tarafı dehâ, tefrit tarafı da belâdet yani akılsızlıktır. Dehâ mezmumdur. Çünkü hileye götürür. Akılsızlığın kötü bir şey olduğu ise beyandan müstağni dir. Şecaat da bir fazilettir. Bu faziletin ifrat tarafı, tehevvür; tefrit tarafı da korkaklıktır. Tehevvür çirkindir. Çünkü tehevvür bir işin sonunu düşünmeden hareket etmektir, ki zulme ve nefsi tehlikeye götürür. Korkaklık da çirkindir. Zira malı ve cam korumaktan meneder. Tam yerinde ölmekten meselâ harpde şehid olmaktan kaçmayı emreder. hükema bütün faziletleri böyle ifratla tefrit arasıdır diye takrir ederler. Haya denilen utanma'da bir fazilet olduğuna göre onun da ifrat ve tefrit tarafları vardır. Hayanın ifrat tarafı haver yani gevşekliktir. Tefrit tarafı ise halâat yani başına buyrukluktur. Gevşeklik çirkindir. Çünkü vazifeyi terketmeye ve bir çok hayırlı işleri yapmamaya sebeb olur. Başına buyrukluğun çirkinliği ise meydandadır. asıl nüshalarda böyledir. Buna Nahiv uleması: «Ekelûnî el-berâgîs» lügati derler. Çünkü bir fiil yalnız bir faile isnad olunduğu için fail tesni-ye veya cemi' olduğu zaman âmiline tesniye ve cemi' alâmeti takılmaz. Hadîsimizde ise fail tesniye olduğu gibi fiilin sonuna da tesniye alâmeti takılmıştır. Beni Tayy ve Benî Haris gibi bazı arap kabileleri bunu yaparlardı. Böyle cümleler iki suretle halledilirler:

167-) Bize İshâk b. İbrahim rivâyet etti. ki): Bize en-Nadr haber verdi. ki): Bize Ebû Neâmete'l-Adevi rivâyet etti. ki: Huceyr b. er-Rebî'el-Adevi'yi, Imrân b. Husayn'dan, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'den naklen Hammâd b. Zeyd hadîsi tarzında söylerken işittim.