Parmakları Ve Kabı Yalamanın, Bulaşan Pisliği Sildikten Sonra Yere Düşen Lokmayı Yemenin Müstehab Oluşu Ve Eli Yalamadan Silmenin Keraheti Bâbı ile İlgili Hadisler

5414-) Bize Ebû Bekr b. Ebi Şeybe ile Amru'n-Nâkıd İshâk b. İbrahim ve İbn-i Ebî Ömer rivâyet ettiler. (İshâk: Ahberanâ Ötekiler ise: Haddesenâ tâbirlerini kullandılar.) (Dediler ki): Bize Süfyân, Amr’dan, o da Atâ'dan, o da İbn Abbâs'dan naklen rivâyet etti, (Şöyle dedi) ; Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): bir yemek yediği vakit etini yalamadıkça yahut yalatmadıkça onu silmesin!» buyurdular.

5415-) Bana Harun b. Abdillah rivâyet etti. ki): Bize Haccâc b. Muhammed rivâyet etü. H. Abd b. Humeyd de rivâyet etti. ki): Bana Ebû Asım haber verdi. Bunlar toptan İbn-i Cüreyc'den rivâyet etmişlerdir. H, Züheyr b. Harb da rivâyet etti. Lâfız onundur. ki): Bize Ravh b. Ubâde rivâyet etti. ki): Bize İbn-i Cüreyc rivâyet etti. ki): Ata' şunu söylerken işittim. İbn Abbâs'ı dinledim, şunu söylüyordu: (sallallahü aleyhi ve sellem): yemekten yediği vakit yalamadıkça veya yalatmadıkça elini silmesin!» buyurdular.

5416-) Bize Ebû Bekr b. Ebi Şeybe ile Züheyr b. Harb ve Muhammed b. Hatim rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize İbn-i Mehdî, Süfyân'dan, o da Sa'd b. İbrahim'den, o da İbn-i Ka'b b. Mâlik'den, o da babasından naklen rivâyet etti. (Şöyle dedi): Ben Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'i yemekten (kalkarken) üç parmağım yalarken gördüm. Hatim: «Üç'ü zîkretmemiştir. İbn Ebî Şeybe kendi rivâyetinde Abdurrahman b. Ka'b'dan, o da babasından» dedi.

5417-) Bize Yahya b. Yahya rivâyet etti. ki): Bize Ebû Muâviye, Hişam b. Urve'den, o da Abdurrahman b. Sa'd'dan, o da İbn-i Ka'b b. Mâlik'den, o da babasından naklen rivâyet etti. (Şöyle dedi): Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) üç parmakla (yemek) yer; elini silmeden Önce yalardı.

5418-) Bize Muhammed b. Abdillah b. Nümeyr de rivâyet etti. ki): Bize babam rivâyet etti. ki): Bize Hişâm Abdurrahman b. Sa'd'dan rivâyet etti ki, ona da Abdurrahman b. Kâ'b b. Mâlik — yahut Abdullah b. Kâ'b— babası Ka'b'dan naklen haber vermiş. Babası kendilerine anlatmış ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) üç parmakla yemek yermiş. Yemekten kalktı mı parmaklarını yalarmış.

5419-) Bize bu hadisi Ebû Küreyb de rivâyet etti. ki): Bize İbn-i Nümeyr rivâyet etti. ki): Bize Hişam, Abdurrahman b. Sa'd'dan rivâyet etti. Ona da Ahdurrahman b. Kâ'b b. Mâlik'le, Abdullah b. Kâ'b — yahut tunlardan biri— babası Kâ'b b. Mâlik'den, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen bu hadîsin mislini rivâyet etmiştir

5420-) Bize Ebû Bekr b. Ebî Şeybe rivâyet etti. ki): Bize Süfyân b. Uyeyne Ebû’z-Zübeyr'den, o da Câbir'den naklen rivâyet etti ki, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) parmaklarla sahfuım yıkanmasını emir buyurmuş: siz bereketin hangisinde olduğunu bilmezsiniz;) demiştir.

5421-) Muhammed b. Abdillah b. Nümeyr rivâyet etti. ki): Bize babam rivâyet etti. ki): Bize Süfyân Ebû’z-Züheyr’den, o da Câbir’den naklen rivâyet etti. Câbir Şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) lokması düştüğü vakit hemen onu alsın ve Üzerindeki bulaşığı gidererek yesin, onu şeytana bırakmasın! Parmaklarını yalamadıkça elini mendile silmesin çünkü bereket yemeğinin hangisinde olduğunu bilmez.» buyurdular.

5422-) Bize bu hadîsi İshâk b. İbrahim dahi rivâyet etti. ki): Bize Ebû Dâvud El-Hâferi haber verdi. H. bu hadîsi Muhammed b. Râfi' de rivâyet etti. ki): Bize Abdürrezzâk rivâyet etti. Her iki râvi Süfyân'dan bu isnadla bu hadîsin mislini rivâyet etmişlerdir. ikisinin hadîsinde de: yalamadıkça yahut yalatmadıkça mendille silmesin.» ibaresi ve ondan sonrası vardır.

5423-) Bize Osman b. Ebî Şeybe rivâyet etti. ki): Bize Cerir, A'meş'den, o da Ebû Süfyân'dan, o da Câbir'den naklen rivâyet etti. Câbir Şöyle dedi: Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'i şöyle buyururken işittim: şeytan her halu sânında sizden birinize gelir. Hattâ yemeği esnasında da gelebilir. İmdi birinizden lokma düşerse hemen ondaki bulaşığı gidersin, sonra onu yesin! Onu şeytana bırakmasın. Yemekten ayrıldığı zaman parmaklarını yalarsın. Çünkü bereketin yiyeceğinin hangisinde olduğunu bilmez.»

5424-) Bize bu hadîsi Ebû Küreyb ile İshâk b. İbrahim de hep birden Ebû Muâviye'den, o da A'nneş'den bu isnadla: lokması düşerse ilah...» şeklinde rivâyet ettiler. Râvi hadîsin başını: şeytan bîrinize gelir.» cümlesini anmamıştır.

5425-) Bize Ebû Bekr b. Ebî Şeybe de rivâyet etti. ki): Bize Muhammed b. FudayI, A'meş'den, o da Ebû Salih ile Ebû Süfyân'dan, onlar da Câbir'den, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den parmak yalama hakkında... Bir de Ebû Süfyân'dan, o da Câbir'den, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den lokmayı da zikrederek yukarkilerin hadîsi gibi rivâyette bulunmuşlardır.

5426-) Bana Muhammed b. Hatim ile Ebû Bekr b. Nâfi' El-Abdî rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize Behz rivâyet etti. ki): Bize Hammad b. Seleme rivâyet etti, ki): Bize Sabit, Enes'den rivâyet etti ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) yemek yediği vakit üç parmağını yıkar ve şöyle buyururmuş: lokması düştüğü vakit hemen omdan bulaşığı gidersin ve onu yesin, onu şeytana bırakmasın!» buyururdu. Bir de bize sahanı silmemizi emir buyurdu: siz bereketin hangi yiyeceğinizde olduğunu bilmezsiniz.» dedi.

5427-) Bana Muhammed bi Hatim rivâyet etti. ki): Bize Behz rivâyet etti. ki): Bize Vüheyb rivâyet etti. ki): Bize Süheyl babasından, o da Ebû Hüreyre'den, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen rivâyet etti: yemek yediği vakit parmaklarını yalasın. Çünkü bereketin bunların hangisinde olduğunu bilmez.» buyurmuşlar.

5428-) Bana bu hadîsi Ebû Bekr b. Nâfi de rivâyet etti. ki): Bize Abdurrahman (yani İbn-i Mehdi) rivâyet etti. Her iki râvi demişlerdir ki: Bize Haramad bu isnadla rivâyette bulundu. Yalnız o: «Biriniz sahanı silsin» dedi. Bir de: «Bereket yemeğinizin hangisinde olduğunu yahut size bereket verildiğini» dedi. Bâbın İbn Abbâs rivâyetini Buhârî ve İbn-i Mâce «Kitâbu’l-Et'ime»'de, Nesâî «Velîme» bahsinde muhtelif râvilerden tahrîc etmişlerdir. yalamadıkça veya yalatmadıkça onu silmesin...» cümlesinden murad: Elini yalamadan silmesin, kendi yalayamazsa hanımı, cariyesi, çocukları ve kendisini sevip sayan hizmetçileri gibi, bundan iğrenmeyecek kimselere yalatsın demektir. Talebe gibi bu sayılanlar mânâsında olup o zattan bereket uman ve parmağını yalamakla teberrük arzu eden kimselere de yalatmak caizdir. Hattâ keçi, koyun gibi hayvanlara da yalatabilir. sîz bereketin hangisinde olduğunu bilmezsiniz. » cümlesinin mânâsı ; Bereketin yediğiniz lokmalarda mı, parmağınızda veya sahanın dibinde kalan yiyecekte mi, yoksa yere düşen lokmada mı olduğunu bilemezsiniz, demektir. Binâenaleyh bereketi elde edebilmek için bütün bu hususata dikkat etmez gerekir. diyor ki: «Bereketin aslı ziyade, hayrın sübût bulması ve ondan istifâdedir. Allâhu a'lem burada ondan murad kendisiyle beslenilip akıbeti ezadan salim kalan ve Allah'a ibâdet için kuvvet veren şeydir.»