Şeriata Aykırı Hususatta Hükümdarlara İtiraz Etmenin, Namaz Kıldıkları Ve Benzeri İbadetleri Yaptıkları Müddetçe Onlarla Harpten Vaz Geçmenin Vücubu Bâbı ile İlgili Hadisler

4906-) Bize Heddâb b. Hâlid El-Ezdî rivâyet etti. ki): Bize Hemmâm b. Yahya rivâyet etti. ki): Bize Katâde, Hasan'dan, o da Dabbe b. Mihsan'dan, o da Ümmü Seleme"den naklen rivâyet etti ki, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuş: takım emirler gefecc-k! Siz: bilip i'tîrâz edeceksiniz. İmdi kim bilirse berâet eder; kim İ'tirazda bulunursa kurtulur. Lâkin kim riza gösterir de tâbi' olursa!..,» Ashâb: Onlarla harb etmeyelim mi? Demişler. Namaz kıldıkları müddetçe!» buyurmuş.

4907-) Bana Ebû Gassân El-Mismaî ile Muhammed b. Beşşâr da hep birden Muâz'dan rivâyet ettiler. Lâfız Ebû Gassân'ındır. ki): Bize Muâz —ki İbn Hişâm Ed-Destavâi'dir— rivâyet etti. ki): Bana babam, Katâbe'den rivâyet etti. ki): Bize Hasan, Dabbe b. Mihsan El-Anezi'den; o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in zevcesi Ümmü Seleme'den, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'den naklen rivâyet etti ki: üzerinize bir takım emirler tayin edilecektir. Siz onları bilip itiraz edeceksiniz, İmdi her kim kerih görürse berâet etti; her kim itirazda bulunursa kurtuldu demektir. Lakin kim rizâ gösterir de tâbi' olursa!... buyurmuştur. Ashab: Yâ Resûlul'ah onlarla harpetmeyeüm mi? demişler. Namaz kıldıkları müddetçe!» buyurmuş. (Yânı her kim kalbi ile kerih görür ve kalbi ile reddederse demektir.)

4908-) Bana Ebû’r-Rabi' El-Alekî de rivâyet etti. ki): Bize Hammâd (yani İbn Zeyd) rivâyet etti. ki): Bize Muallâ b. Ziyâd ile Hişâm, Hasan'dan, ada Dabbe b. Mihsan'dan, o da Ümmü Seleme'den naklen rivâyet ettiler. Ümmü Seleme: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu...» demiş. yukarki hadîs gribi rivâyette bulunmuş; yalnız: «Her kim reddederse muhakkak beri olur; ve her kim kerîh görürse muhakkak kurtulur.» demiştir.

4909-) Bize bu hadîsi Hasan b. Rabî' El-Beceli de rivâyet etti. ki): Bize İbnÜ'l-Mübârek, Hişâm'dan, o da Hasan'dan, o da Dabbe b. Mihsan'dan, o da Ümmü Seleme'den naklen rivâyet etti. Şöyle dedi: (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdular... yukarıki "hadîsin mislini söylemiş; yalnız «Lâkin rizâ gösterip lâbi' olan..» cümlesi müstesna! Onu anmamıştır. her kim bilirse beraat eder.» cümlesinden murâd: Kim kötülüğü bilir de bunda şüphesiz kalmazsa, günahından berâet etmeye kendisine bir yol açıldı demektir. Bu surette o kötülüğü imkânına göre eli ile veya dili ile değiştirir. Bunlardan âciz kalırsa kalbi ile o işi kerîh görür, kim kerîh görürse berâet etti demektir.» cümlesi de: bu kötülüğü kim kerîh görürse onun günah ve cezasından kurtulur; manasınadır. Bu türlü hareket, kötülüğü eli ve dili ile reddedemeyen hakkındadır. kim rizâ gösterir de tâbi, olursa'..» ifâdesi bir şart cümlesidir. Cevâbı mahzuf olup «günaha girer ve ceza görür.» takdirindedir. Şerif gelecekten haber veren bir rmı'cizedir. Verilen haber olduğu gibi zuhur etmiştir. kötülüğü defetmekten âciz kalan insanın mücerred susmakla günaha girmeyeceği, günaha ancak ona kalben râzî olduğu zaman gireceği ve keza halife Islâmın esaslarından bir şey değiştirmedikçe sırf zulmünden ve fistondan dolayı aleyhine ayaklanmama caiz olmadığı bu hadîsin delâlet ettiği hükümlerdendir.