İmam Malik Muvatta Hadis Kitabı

444-) Ebû Hüreyre'den: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: «Herhangi biriniz namazı eda ettikten sonra evine dönmesine diğer vakti beklemekten başka bir engel olmadığı halde evine gitmeyip camide namazı beklerse, beklediği sürece o namazda sayılır.» Buhârî, Ezan, 10/36; Müslim, Mesacid, 5/275. işi olmayanlar içindir. Çalışan kimselerin namazı kıldıktan sonra işine gitmesi mescitte oturmasından efdaldir. Hatta Hazret-i Ömer namaz aralarında bazen mescide uğrar, orada oturanları kırbaçla işine gönderirdi.

445-) Ebû Bekir b. Abdurrahman'dan: Başka bir şey için değil, bir hayır öğrenmek ya da öğretmek için erkenden veya geç vakitte mescide giden, sonra da evine dönen kimse Allah yolunda cihada çıkıp ganimetlerle dönen kimse gibidir.41

446-) Ebû Hüreyre'den: Herhangi biriniz namazını kıldıktan sonra orada beklerse melekler onun için şöyle dua ederler: «Allahım onu affet! Allahım ona merhamet et!» Namazı kıldığı yerde kalkar da gelecek namazı beklemek için mescidde oturursa beklediği sürece namazda sayılır.

447-) Ebû Hüreyre'den: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: «Size Allahu Teâlâ'nın kendisiyle hataları mahvedip dereceleri yükselteceği şeyi haber vereyim mi? Soğuk günlerde abdest almak, uzak yerlerden cemaata gitmek, namazı kıldıktan sonra diğer vakti beklemektir. İşte gerçek bağlılık budur! İşte gerçek bağlılık budur!» Müslim, Taharet, 5/41. şerifin sonunda; «İşte gerçek bağlılık» şeklinde tercüme edilen kelimenin arapçası «er-ribat» tır. er-ribat kelimesi namazı beklemek için mescidde durmak, sınır boylarında düşmanın gelebileceği stratejik yerlerde nöbet tutmak ve namaza devam etmek gibi manalara gelir. Abdilber derki: akıl ve ictihadla bilinemiyeceği bellidir. Zira bu, Allah'ın hükmünün ve karşılığında vereceği sevabın belli olmadığı bir konuda kesin konuşmak olur. Öyle ise bu söz Hazret-i Peygambere ait olup hükmen merfu'dur. Nitekim Süheyl b. Sa'd, Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'den merfû olarak da Rivâyet etmiştir."

448-) Said b. Müseyyeb'den: Denildiğine göre münafıklar hariç ezan okunduktan sonra camiden ancak tekrar mescide dönmek isteyen çıkabilir. İbn Abdilber der ki: "Böyle bir söz, kendi görüşüyle değil, bir delille söylenebilir." Sahih senedle, Ebu Hureyre'den merfu olarak da Rivâyet edilmiştir, Buharî, Salât, 8/60; Müslim, Salâtu'l-Musafırîn, 6/70

449-) Ebû Katâde el-Ensariden: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: «Herhangi biriniz mescide girdiği zaman oturmadan önce iki rekât namaz (tahiyyetül mescid) kılsın.»

450-) Ebû Seleme b. Abdurrahman'dan Ömer b. Ubeydullah'ın azatlısı Ebû Nadr'a: Efendinin, mescide gelince tahiyyetül mescid namazını kılmadan oturduğunu görüyorum.» dedi. Ebû Seleme böyle demekle Ömer b. Ubeydullah'ın mescide girince iki rekat namaz kılmadan oturmasını hoş görmediğini ifade etmektedir. Mâlik der ki: Tehiyyetül mescid kılmak güzeldir ve fakat, vacip değildir.

451-) Nafi'den: Abdullah b. Ömer secdeye vardığı zaman ellerinin ayasını alnını koyduğu yere koyardı. Bir defasında onu soğuk bir günde gördüm, yamçısının (elbisesinin) altında ellerini çıkarmış (secde ederken) çakıl taşları üzerine koymuştu.

452-) Abdullah b. Ömer'den: Kim alnını yere koyarsa, ellerini de alnının yanıbaşına koysun. Alnını kaldırınca ellerini de kaldırsın Zira yüz gibi, eller de secde eder.

453-) Sehl b. Sa'd es-Sâidî anlatıyor: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Amr b. Avf oğullarının aralarını bulmak için gitmişti. Namaz vakti yaklaşınca müezzin, Hazret-i Ebû Bekir'e: İmam olur musun, kamet edeyim mi?» diye sordu, O da: Evet,» dedi. Hazret-i Ebû Bekir öne geçtiğinde, cemaat namazda iken Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) geldi, cemaate yetişip bir safla durdu. Bunun üzerine cemaat (Hazret-i Peygamber'in geldiğini anlatmak için) el çırpıyordu. Fakat Hazret-i Ebû Bekir başını çevirdi ve Hazret-i Peygamberi gördü. Bunun üzerine Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) kendisine "devam et" mealinde işaret etti. Ebu Bekir, hiç aldırmıyordu. Cemaatin el çırpması çoğalınca Ebû Bekir ellerini kaldırarak, Resûlüllah'ın kendisine devam et, diye emredişinden dolayı, Allah'a hamdettikten sonra geri geri çekilerek arkadaki safa girdi. Bu sefer Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) öne geçti, namazı kıldırıp bitirdi. Namazdan sonra: Ebû Bekir! Devam et dediğim halde niçin geri çekildin?» buyurdu. Ebû Bekir: Resûlüllah’ın (sallallahü aleyhi ve sellem) önünde Ebû Kuhafe'nin oğlunun namaz kıldırması doğru olmaz!» cevabını verince Hazret-i Peygamber: Ekseriyetinizin namazda el çırptığını gördüm. Bu gibi durumlarda Sübhanallah, deyiniz. Bu şekilde anlatmak istediğinizi namazdakine anlatmış olursunuz. Namazda el çırpmak kadınlara mahsus bir harekettir,» buyurdu. Buhârî, Ezan, 10/48; Müslim, Salat, 4/102.

454-) Nâfi’den: İbn Ömer namazda iken asla sağa sola bakmazdı.

455-) Ebû Cafer el-Kâri'den: Namaz kılıyordum, Abdullah b. Ömer de ardımda imiş, hiç farkında değildim. (Namaz bitmediği halde) sağa sola dönüyordum, bunun üzerine beni ikaz ett

456-) Huneyf'in torunu Ebû Ümame b. Sehl'den: Zeyd b. Sabit mescide geldiğinde cemaat rükûda idi. Bunun üzerine o da rükûya vardı, sonra da ayaklarım sürüyerek iteledi, safa girdi.

457-) İmâm-ı Mâlik'ten: Abdullah b. Mesud'un (cemaate rükûda yetişmek için) ayaklarını sürüyerek safa kadar gittiği bana Rivâyet edildi.

458-) Ebû Humeyd es-Sâidî anlatıyor: Hazret-i Peygamber'e: Resûlallah, sana nasıl salâvat getirelim?» diye sordular. Şöyle buyurdu: «Allahım, İbrahim (aleyhisselâm) ailesine rahmet ettiğin gibi Muhammed'e (aleyhisselâm), hanımlarına ve zürriyetine de rahmet et. İbrahim (aleyhisselâm) ailesine hayır ve bereket verdiğin gibi, Muhammed'e (aleyhisselâm), hanımlarına ve onun zürriyetine de hayır ve bereket ver. Muhakkak ki sen övülmeye en lâyık ve en çok şerefli olansın, deyiniz.» Buharî, Enbiya, 60/10; Müslim, Salât, 4/69, Ayrıca bkz. Şeybanî, 292.

459-) Ebû Mes'ud el-Ensari anlatıyor: Sa'd b. Ubade'nin meclisinde bulunuyorduk. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) geldi. Beşir b. Sa'd kendisine: Yâ Resûlüllah! Allah sana salâvat getirmemizi emrediyor, nasıl salavat getirelim?» diye sordu. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) cevap vermiyerek sustu. Bunun üzerine biz «keşke sormasaydı» diye içimizden geçirdik. Daha sonra Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu: İbrahim'e rahmet ettiğin gibi Muhammed'e ve onun ailesine de rahmet et Dünyada İbrahim'in ailesine hayır ve bereket verdiğin gibi Muhammed'in ailesine de hayır ve bereket ver. Muhakkak ki sen övülmeye lâyık ve en şerefli olansın, deyiniz. (Salâvat bu), selâm da bildiğiniz gibidir.» Müslim, Salât, 4/65, Ayrıca bkz. Şeybanî, 293. Ekrem, selâmda bildiğiniz gibi, demekle namazda Tahiyyatta okuduğumuz selâmı kasdetmektedir. O da: «Esselâmü aleyke eyyuhennebiyyu ve rahmetullahi ve berekâtuhu.» dur. Müslim, Salât, 4/65, Ayrıca bkz. Şeybanî, 293.

460-) Abdullah b. Dinar'dan: Abdullah b. Ömer'i gördüm, Resûlüllah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem) kabri başında durmuş ona salâvat getiriyor, Ebû Bekir ve Ömer'e de dua ediyordu.

461-) İbn Ömer'den: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem), evinde öğlenin farzından önce ve sonra ikişer, akşamın farzından sonra evinde iki rekât sünnet kılardı. Yatsı namazının farzından sonra da iki rekât sünnet lalardı. Cuma namazının farzından sonra mescitte hiç sünnet kılmazdı. Odasına döner, orada iki rekâtlı bir namaz kılardı. Buhârî, Cum'a, 11/39; Müslim, Salâtu'l-Musafirîn, 6/104.

462-) Ebû Hüreyre'den: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu: «Siz namazda sadece kıble (arafını mı gördüğümü zannediyorsunuz! Allaha yemin ederim ki sizin ne huşunuz ne de rükûunuz bana gizli değildir. Ardımda ne yaptığınızı da mutlaka görüyorum.» Buhârî, Salât, 8/40; Müslim, Salât, 4/109

463-) Abdullah b. Ömer'den: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Küba mescidine bazan yürüyerek, bazan da binekli olarak giderdi. Buhârî, Salât fi Mescid Mekke ve’l-Medine, 20/4; Müslim, Hacc, 15/97.

464-) Numan b. Mürre'den: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem), içki içen ve hırsızlık yapanlar hakkında âyetler nazil olmadan önce: İçki içen, hırsızlık yapan ve zina eden hakkındaki görüşünüz nedir?» dîye sordu. Ashab da: ve Resulü daha iyi bilir.» diye karşılık verdi. Bunun üzerine şöyle buyurdu: de günahtır, hepsinin de cezası vardır. Hırsızlığın en kötüsü namazdan çalanın hırsızlığıdır.» Bu söz üzerine ashap: İnsan namazdan nasıl çalar, Ya Resûlallah (sallallahü aleyhi ve sellem)?» diye sordu. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): Rükû ve sücudda tadil-i erkâna uymayarak, rükû ve sücudu acele yaparak» cevabını verdi. İbn Abdilber der ki: "en-Nu'man b. Mürre'den mürsel olarak Rivâyetinde Malik'in ravileri ihtilaf etmemiştir. Ebu Hureyre ve Ebu Saîd yoluyla sahih-müsned bir hadistir

465-) Hişam, babası Urve'den naklediyor: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: «Namazlarınızdan bazısını (nafile namazları) evlerinizde kılınız.» İbn Abdilber derki: Bu hadis, hepsine göre Muvatta'da mürseldir. Nafi, İbn Ömer yoluyla Rivâyet etmiştir. Salât, 8/52; Müslim, Salâtu'l-musafirîn, 6/208

466-) Abdullah b. Ömer'den: Hasta olan bir kimse secde yapacak durumda değilse alnına bir şey kaldırmaz. Başı ile ima ederek secdesini yapar,

467-) Rebia b. Ebî Abdurrahman'dan: Abdullah b. Ömer mescide geldiği zaman cemaat namazı kılmış idi. Bunun üzerine o hiç sünnet kılmadan hemen farzdan başladı. Abdullah b. Ömer'in sünneti kılmayıp farzı kılışı, sünnetin bazen terk edileceğinin caiz olduğunu bildirmek için yahut vakit daraldığı için olsa gerek. Yoksa Ashabı kiram bütün sünnetleri dikkat ve itinayla eda ederlerdi

468-) Nâfi'den: Abdullah b. Ömer namaz kılan bir adama uğrayarak ona selâm verdi. Adam (ve aleyküm selâm, diyerek) selâmı aldı. Bunun üzerine Abdullah b. Ömer adama dönerek şöyle dedi: «Namaz kılarken sizden birine selâm verildiği zaman (ve aleyküm selâm diyerek) selâm almasın, el işaretiyle alsın. Bu, İslam'ın başlangıcında idi. Daha sonra namaz kılana selam vermek ve onun selam alması yasaklanmıştır

469-) Abdullah b. Ömer'den: Kim sünnet namazı kılmayı unutur da cemaatle namaz kılarken hatırlarsa, imam selâm verdikten sonra unuttuğu namazı kılsın, daha sonra son sünneti kılsın.

470-) Vâsi b. Habban anlatıyor: Namaz kılıyordum, Abdullah b. Ömer de arkasını kıble duvarına dayamış duruyordu. Namazını bitirince solumdan dönerek yanına gittim. «Sağından niçin dönmedin?» diye sordu. «Seni gördüm, onun için döndüm.» dedim. İyi yaptın. Bazıları namazı bitirince sağından dön der. Sen namaz kıldığında istediğin taraftan dön; ister sağından dön, isterse solundan dön.» Bu hadiste bahsedilen dönmekten maksat, imam veya cemaatten birinin namazı bitirdikten sonra yüzünü cemaate döndürmesidir. Bu hadise göre, sağdan veya soldan dönmek caizdir. Fakat bu hususta diğer hadislere bakınca, sağdan dönmenin daha efdal olduğu anlaşılıyor. dedi.

471-) Hişam b. Urve'nin babası muhacirlerden bir zâttan naklediyor: Abdullah b. Amr b. As'a: Deve ağılında namaz kılabilir miyim?» diye sordum. Abdullah: Fakat koyun ağıllarında kılabilirsin.» cevabını verdi. İbn Abdilber der ki; "Böyle bir farklılık, akılla (rey ile) anlaşılmaz." er-Berâ'dan merfu olarak Rivâyet edilmiştir. (Ebu Davud, Salât, 2/25).

472-) Sâî'd b. Müseyyeb'den: Bütün rekâtlarında oturulan hiç bir namaz ve namazın (iki rekâtlık) sünneti yoktur. Ancak, bir rekâtına yetişilemeyen akşam namazının farzı müstesnadır!

473-) Ebû Katâde el-Ensari'den: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem), kızı Âişe (radıyallahü anha)'in, Rebia b. Abdişems'in oğlu Ebü'l-As'dan olan kızı Ümame'yi namaz kılarken omuzuna alır, secde yaparken onu yere bırakır, kıyama kalkarken tekrar alırdı. Buhârî, Salât, 8/106; Müslim, Mesacid, 5/41.

474-) Ebû Hüreyre'den: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: «Meleklerden bir grup gece, bir grup da gündüz sizin aranızda bulunurlar. Her iki grup ikindi ve sabah namazlarında birbirlerine görev teslimi yaparlar. Sonra gece görev yapanlar döndüklerinde Allahu Teâlâ —kendisi çok iyi bildiği halde— onlara: siz gelirken ne yapıyorlardı?» diye sorar. Onlar da: Biz gelirken namaz kılıyorlardı. Vardığımızda yine namaz kılıyorlardı.» cevabını verirler. Buhârî, Mevakîtu's-Salât, 9/16; Müslim, Mesâcid, 5/210.

475-) Resûlüllah’ın (sallallahü aleyhi ve sellem) hanımı Hazret-i Âişe'den: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) (hastalığı ağırlaşınca): Bekir'e haber verin, cemaate namazı kıldırsın,» buyurdu. Bunun üzerine ben: Yâ Resûlüllah! Ebû Bekir sizin yerinize geçtiği zaman ağlamaktan sesini cemaate duyuramıyor. Onun için bu görevi Hazret-i Ömer'e verin, o kıldırsın.» dedim. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem), tekrar: Bekir'e söyleyin, cemaate namazı kıldırsın.» buyurdu. Bu sefer ben Hafsa'dan: Resûlüllah'a (sallallahü aleyhi ve sellem): Ebû Bekir sizin makamınıza geçince ağlamaktan sesini duyuramıyor. Söyleyin cemaate, namazı Ömer kıldırsın» diye söylemesini istedim, dedim. Hafsa bunu söyleyince Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): kadınlar Yusufa bile neler yaptınız.! Ebû Bekir'e söyleyin cemaate namazı kıldırsın!» buyurdu. Hafsa işittiği bu azar üzerine bana: Hep senin yüzünden oldu!» diye çıkıştı. Buhârî, Ezan, 10/46.

476-) Adiy b. Hıyarın oğlu Ubeydullah'dan: Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bir grup cemaatin arasında oturuyordu. Bir adam gelerek kendisine gizlice bir şeyler söyledi, fakat Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bu söylenenleri bize söyleyinceye kadar adamın ne dediğini işitmemiştik. Bir de öğrendik ki adam münafıklardan birinin öldürülmesine müsaade istiyormuş. Bunun üzerine Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem), açıktan açığa adama: O, öldürmek istediğin adam Allah'tan başka ilah olmadığına, ve Muhammed'in onun kulu ve Resulü olduğuna şehadet ediyor mu?» diye sordu. Adam: Evet ediyor, fakat o bunu samimiyetle söylemiyor.» dedi. Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) tekrar: Namaz kılıyor mu?» diye sordu. Adam: « Evet, fakat samimi değil...» cevabını verdi. Bunun üzerine Hazret-i Peygamber: Böyle kimselerin öldürülmesini Allahü Tealâ yasakladı.» buyurdu. İbn Abdilber der ki: "Diğer Muvatta ravileri de, bu şekilde mürsel olarak Rivâyet etmişlerdir. Abdullah, Rasulullah'ı (sallallahü aleyhi ve sellem) görmemiştir.

477-) Atâ b. Yesar'dan: Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle dua etti: kabrimi ibadetgâh yaptırma! Peygamberlerinin kabrini mescid haline getiren ümmete Allah'ın gazabı şiddetli olur.» İbn Abdilber der ki: "Bu hadisin mürsel oluşunda, Malik'ten bir ihtilaf nakledilmemiştir."

478-) Mahmud b. er-Rebî' el-Ensari'den: Utban b. Malik âmâ idi ve kendi kavmine namaz kıldırıyordu. Bir gün Resûlüllah'a (sallallahü aleyhi ve sellem) gelerek. Zaman oluyor gece zifiri karanlık oluyor, zaman oluyor yağmur yağıyor, seller akıyor. Ben âmâ bir kimseyim. Ya Rasûlüllah! Evime gel teberrüken bir yerde namaz kıl da ben orayı namazgah yapayım!» diye ricada bulundu. Bunun üzerine Hazret-i Peygamber bu zatın evine gelerek: Nerede namaz kılmamı istersin?» diye sordu. Utban evin bir köşesini gösterdi, Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) da orada namaz kıldı. Buhârî, Salât, 8/46; Müslim, Mesacid, 5/263.

479-) Abbad b. Temim amcasından naklediyor: Ben Resûlüllah'ı (sallallahü aleyhi ve sellem) mescidde sırtüstü yatmış, ayaklarını da ayak ayak üzerine atmış bir vaziyette gördüm. Buharî, Salât, 8/85; Müslim, el-Libas ve'z-Zinet, 37/75.

480-) Saîd b. Müseyyeb de bu konuda: «Ömer b. Hattab ve Osman b. Affan da aynı şekilde yaparlardı.» demektedir.

481-) Yahya b. Saîd anlatıyor: Abdullah b. Mes'ud adamın birine: Sen fakihi (fikıh bilgini) çok, kurrası (Kur'an okuyanı) az, Kur'an'ın ahkâmına uyulan, fakat hurufatına hakkı verilerek okunmayan, isteyeni az, vereni çok, —peygamberimizin emrettiği gibi— namazın uzatılıp, hutbenin kısa tutulduğu ve amellerin arzulara tercih edildiği bir zamanda yaşıyorsun. Öyle bir zaman gelecek ki fakihi az fakat kurrası çok olacak, Kur'an düzgün okunacak fakat ahkâmına riayet edilmeyecek, dilenen çoğalacak fakat veren azalacak, hutbeler uzatılacak fakat namaz çabucak kılınacak, arzular amellere tercih edilecek.»

482-) Yahya b. Saîd'den: Duyduğuma göre kulun amellerinden ilk önce namaza bakılacak, eğer ondan kabul edilenler varsa diğer amellerine de bakılacak, yoksa başka hiç bir ameline bakılmayacakmış. Ebu Davud, Salât, 2/145; Tirmizî, Salât, 2/188; Nesaî, Salât, 5/9; İbn Mace, İkametu's-Salât, 5/202.

483-) Resûlüllah’ın (sallallahü aleyhi ve sellem) hanımı Hazret-i Âişe'den: Resûlüllah’ın (sallallahü aleyhi ve sellem) en çok hoşuna giden amel, devamlı yapılan ameldi. Buharî, Rıkak, 81/18.

484-) Amir, babası Sa'd b. Ebî Vakkas'dan naklediyor: İki kardeş vardı, bunlardan biri diğerinden kırk gün önce vefat etti. Bir defasında Resûlüllah’ın (sallallahü aleyhi ve sellem) huzurunda bu kardeşlerden ilkin ölenin meziyetleri anlatılıyordu. Hazret-i Peygamber: Sonraki ölen müslüman değil miydi?» diye sordu. Kendisine: Müslümandı, Ya Resûlallah! Fena adam da değildi.» diye cevap verildi. Bunun üzerine: Namazının ona ne dereceler kazandırdığını biliyor musunuz? Namaz kapınızın önünden akan büyük ve suyu tatlı bir nehir gibidir. Kişi günde beş defa bu nehre girip yıkansa onda kir kalır mı, dersiniz? Şüphesiz ki namazının ona ne dereceler kazandırdığını sizler bilemezsiniz.» buyurdu. Son kısım, Ebu Hureyre'den merfu olarak Rivâyet edilmiştir. Buharî, Mevakitu's-Salât, 9/6; Müslim, Mesâcid, 5/283

485-) İmâm-ı Mâlik anlatıyor: Duyduğuma göre Ata b. Yesar mescidde bulunurken seyyar satıcılar kendisine uğradıkları zaman onlara: Neyiniz var, ne istiyorsunuz?» diye sorar, onlar da satıcı olduklarını söyleyince: dünya pazarına gidiniz, burası ahiret pazarıdır!» diye mukabelede bulunurmuş.

486-) Mâlik'den: Duyduğuma göre, Ömer b. Hattab mescidin bir kenarında Butayha denen özel yeri yaptıktan sonra: «Kim yüksek sesle veya gizlice bir şey konuşmak veya şiir söylemek isterse buraya çıksın.» demiş.

487-) Talha b. Ubeydillah anlatıyor: Necid ahalisinden saçı başı dağınık bir adam Hazret-i Peygamber'e geldi. Çok yüksek sesle konuşuyor, fakat ne dediğini anlayamıyorduk. Yaklaşınca anladık ki îslâmın şartlarının ne olduğunu soruyormuş. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): «Günde beş vakit namaz!» buyurdu. Adam: Onlardan başka kılmam gereken namaz var mı?» diye sordu. Peygamberimiz: Farz olanı bu, istersen nafile de kılabilirsin.» dedi. Daha sonra Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): oruç tutmak.» buyurdu. Adam: Üzerime farz olan başka oruç var mı?» deyince Peygamberimiz: istersen nafile de tutabilirsin.» buyurdu. (sallallahü aleyhi ve sellem): de zekât var.» dedi. Adam: Üzerime zekâttan başka farz olarak vermem gereken bir şey var mı?» diye sorunca Peygamberimiz: Hayır, ancak eğer istersen sadaka verebilirsin» buyurdu. Bunun üzerine adam dönüp giderken şöyle diyordu: Vallahi bu söylediklerinden ne fazla ne de eksik yaparım.» Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) adamın bu sözünü duyunca: durursa felaha erer. buyurdu. Buhârî, İman, 2/34; Müslim, 3/8; Şafiî, Risale, no: 344.

488-) Ebû Hüreyre'den; Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: «Sizden biri uyuduğu zaman şeytan kafasına üç düğüm atar ve her düğüm de bütün gece derin bir uyku uyumasına sebep olur. Eğer gece uyanır da Allah'ı zikrederse, düğümlerden biri çözülür, kalkar abdest alırsa, ikincisi çözülür, namaz da kılarsa, üçüncü düğüm çözülür dinç ve huzurlu olur. Şayet ne uyanıp Allah'ı zikreder, ne abdest alır, ne de namaz kılarsa, tembel ve bitkin bir vaziyette sabahlar» Buhârî, Teheccüd, 19/12; Müslim, Salâtu'l-Musafîrîn, 6/207

489-) İmâm-ı Mâlik'den: Alimlerimizin çoğundan duyduğuma göre şöyle demişlerdir: «Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in zamanından beri Ramazan ve Kurban bayramı namazları için ezan okunmaz ve kaamet getirilmez.» İbn Abbas ve Cabir b. Abdillah'tan merfu olarak gelmiştir. Buhârî, îdeyn, 13/7; Müslim, Salâtu'l-îdeyn, 8/5. Mâlik bu konuda şunu da ilave eder: Bu, tatbikatında aramızda ihtilaf olmayan bir sünnettir.

490-) Nâfi'den: Abdullah b. Ömer, Ramazan bayramı günü namaza gitmeden önce guslederdi. Şeybanî, 69, 70.

491-) İbn Şihab'dan: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem), Kurban ve Ramazan bayramı namazlarını hutbeden önce kılardı. İbn Ömer'den merfu olarak gelmiştir. îdeyn, 13/7; Müslim, Salâtu'l-îdeyn, 8/8. Ayrıca bkz. Şeybanî, 232. Bayram namazı, vaciptir, iki rekatlıdır. Birinci rekatta, Subhaneke'den; ikincide zamm-ı sureden sonra üçer defa eller bağlanmadan tekbir alınır.

492-) İmâm-ı Mâlik'ten: Duyduğuma göre Hazret-i Ebû Bekir'le Hazret-i Ömer de Hazret-i Peygamber gibi bayram namazlarını hutbeden önce kılarlarmış. İbn Abbas'tan merfu olarak gelmiştir. Buharî, îdeyn, 13/8; Müslim, Salâtu'l-îdeyn, 8/1.

493-) İbn Ezher'in azatlısı Ebû Ubeyd'den: Ömer b. Hattab'la beraber bir bayram namazında bulundum. Bayram namazını kıldıktan sonra cemaate hutbe okudu ve şöyle dedi: (sallallahü aleyhi ve sellem) senede iki gün oruç tutmanızı yasakladı. Bunlardan biri Ramazan bayramı günü, diğeri de Kurban bayramının ilk günüdür.» Buharî, Savm, 30/66; Müslim, Siyam, 13/138. Ubeyd demiştir ki: Bir bayram da Osman b. Affanla beraber bulundum. O da gelip bayram namazını kıldı, sonra da hutbeyi okudu. Hutbede: Bugün iki bayram bir araya geldi: Çevreden gelenlerden isteyen cuma namazı vaktine kadar beklesin, istemeyen dönsün.» dedi. Ebu Hureyre'den manaca merfu olarak gelmiştir. Davud, Salât, 2/219; İbn Mace, Îkametu's-Salât, 5/166 Osman'ın muhasara edildiği senede Ali b. Ebî Talib'le beraberdim. O da aynı şekilde geldi, bayram namazını kıldıktan sonra hutbe irad etti. Şeybanî, 232.