Sünen-i Ebu Davud Hadis Kitabı

766-) Âsim b. Humeyd'den nakledilmiştir ki: Âişe (radıyallahü anhâ)'ya Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in gece (namaza) kalktığı zaman hangi duayı okuduğunu sordum: daha önce hiç bir kimsenin sormadığı bir şeyi sordun. O gece kalktığı zaman on (defa) " Allahu ekber" derdi. On (defa) " Elhamdülillah" on (defa) " Subhânellah" on (defa) " Lâ ilahe illallah" on (defa) " Estağfirullah" derdi. Ve: Ey Allah'ım! Beni bağışla, hakka ilet, rızıklandır. Beni afiyette kıl" diye duâ eder ve kıyamet gününde yer darlığından Allaha sığınırdı, cevabını verdi. kıyâmu’l-leyl 9, ıstıâze 63; İbn Mâce, ikâme 180. Dâvûd buyurdu ki: Bu hadisi aynı şekilde Hâlid b. Ma'dân da Rabiatu'l-Cureşî vasıtasıyla Âişe'den rivâyet etmiştir.

767-) Ebû Seleme b. Abdurrahman dedi ki: Âişe'ye Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) geceleyin kalktığında namaza neyle başlardı (diye) sordum." Cevaben; kalktığında namazına, " Allah'ım, ey Cebrâîl, Mikâîl ve İsrafil'in Rabbî, göklerle yerin yaratıcısı, görüleni ve görülmeyeni bilen (Allah'ım). Kullarının ayrılığa düşdükleri şeylerde onların arasında ancak sen hükmedersin, hakkında ihtilâfa düşülmüş olan hakka beni izninle sen ilet, çünkü sen dilediğini doğru yola hidâyet eylersin" (duasıyla) başlardı dedi. müsâfirîn 200; Tirmizî, davat 31; Nesâî, iftitah 16-17 İbn Mace, ikâmet 180; Ahmed b. Hanbel, VI, 156.

768-) Şu (bir önceki) hadisin manasını bir de ikrime aynı senetle ve " Bize haber verdi" diyerek nakletti. Peygamber (gece) kalktığında tekbir getirir ve (önceki hadiste geçen duayı) okurdu.

769-) el-Ka'nebî; Mâlik farz ya da farzın dışında bir namazın başlangıcında, ortasında veya sonunda duâ etmekte bir sakınca yoktur, dedi." demiştir. Ebû Dâvûd rivâyet etmiştir.

770-) Rifa'a b. Râfi ez-Zurkî (radıyallahü anh)'den nakledilmiştir ki: Bir gün Peygamber'in arkasında namaz kılıyorduk. Başını rüku'dan kaldırınca, " Semiallahü limen hamideh Allah hamd edeni işitti" dedi. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in arkasında bulunan bir adamda: Çok çok hamdler, temiz ve mübarek hamdler sana mahsustur, ey hepimizin Rabbi olan Allah'ım!" dedi. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) namazı bitirince; Biraz önceki duayı okuyan kimdi?" diye sordu. Adam; Ey Allah'ın Resulü, diye cevab verdi. Bunun üzerine Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem); Otuz küsur melek gördüm ki, bunu hangisi önce yazacak diye yarışıyorlardı" buyurdu. ezan 126; Müslim mesâcıd 149; Nesâî, tatbik 22, ıftıtâh 8, 19\ 36; Tirmizî, salat 179; Muvatta, Kur'ân 25; Ahmed b. Hanbel, III, 106, 158, 188, 191, 252, 269, IV, 340.

771-) Abdullah b. Abbâs (radıyallahü anh)'dan rivâyet edildiğine göre; Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) geceleyin namaza kalktığında (şöyle) derdi: Allah'ım, hamd sana mahsustur. Göklerin ve yer yüzünün nuru sensin. Hamd de Sana mahsustur. Gökleri ve yer yüzünü ayakta tutan sensin. Sana hamd olsun. Göklerin yer yüzünün ve oralardakilerin Rabbi- Sensin. Sen haksin, Senin sözün hakdır. Va'din de haktır. Sana kavuşmak haktır. Cennet haktır, Cehennem haktır ve kıyamet haktır. Allah'ım! Yalnız Sana teslim oldum, ancak Sana iman ettim, ancak Sana dayandım, yalnız Sana yöneldim, Ben (senin düşmanlarına karşı) ancak Senin (verdiğin güç)le mücâdele ettim ve ancak Senin hükmüne başvurdum. Benim gerek evvelce ve gerekse sonradan işlediğim günahlarımla gizli ve aşikâr yaptıklarımı bana bağışla Benim rabbim Sensin, Senden başka hiç bir ilâh yoktur!" teheccud, I, deavât 9; tevhîd 8, 64; Müslim, müsâfirîn 199, zikir 68; Tirmizî, deavât 29; Nesâî, kıyâmu’l-leyl 9; İbn Mace, ikâme 180.

772-) İbn Abbâs (radıyallahü anh); Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) gece teheccüdde (önce) tekbir alırdı" dedi. Sonra da (bir önceki hadisin) mânâsını nakletti.

773-) Rifâa b. Râfi'den nakledilmiştir ki: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in arkasında namaz kıldım, Rifâa (yani ben) aksırdı(m.) (Diğer râvi) Kuteybe (ise) Rifaa'dan bahsetmedi.(Rifâa sözlerine şöyle devam etti): Bunun üzerine " Rabbimizin sevdiği ve razı olduğu şekilde pek çok, ziyâdeleşen güzel ve hiç kesilmeyen hamdler kendisine olsun" dedim. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) namazı kılıp bitirince; namazda konuşan kimdi?" dedi. Sonra (Kuteybe) Mâlik hadisinin benzerini daha tam olarak nakletti. ezan 126; Müslim, mesâcid 149; Nesâî, tatbîk 22, iftitah 8, 19, 36; Tirmizî, salât 79;Muvatta', Kur'ân 25; Ahmed b. Hanbel, III, 106, 158, 168, 188, 191,252,269, IV, 340.

774-) Âmir b. Rabia babasından nakledilmiştir ki: Ensardan bir genç Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in arkasında namaz kılarken aksırdı ve; bize bağışladığı (gerek) dünya ve (gerekse) âhiret (nimetlerin)den dolayı Allah'a pek çok, güzel ve her an ziyâdeleşen hamdler olsun" dedi. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) namazı bitirince: (Bu) duayı okuyan kimdi?" diye sordu. (Amir) dedi ki, genç sükût etti. Sonra " (bu) duayı okuyan kimdi? Gerçekten o kimse sakıncalı birşey söylemedi" buyurdu. Bunun üzerine (o genç): duayı ben okumuştum, ey Allah'ın Resulü; ben bu duâ ile hayırdan başka bir şey kastetmedim diye cevap verdi. (Nebiyy-i Ekrem sallallahü aleyhi ve sellem de): (Bu dua) zikri sonsuz derecede büyük olan Rahman'in Arşına erişti" buyurdu. Ebû Dâvûd rivâyet etmiştir.

775-) Ebû Said el-Hudrî'den nakledilmiştir ki: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) geceleyin (teheccüd namazına) kalktığında tekbir alır, sonra: Ey Allah'ım, Seni hamdin ile teşbih ve tenzih ederim. İsmin mübarektir, azametin yücedir ve Senden başka ilâh yoktur" der sonra da üç defa " Allah'dan başka bir ilah yoktur" der, üç defa " Allah en büyüktür" der, (daha) sonra da: (Hakkın rahmetinden) koğulmuş olan şeytandan, vesvesesinden, kurmasından, büyüsünden semi' (her şeyi işiten) ve âlîm (her şeyi bilen) Allah'a sağınının" derdi. Sonra da (bir miktar Kur'ân) okurdu. salât 52; Tirmizî, salât 65, vitr 19; Nesâî, iftitâh 18; İbn Mâce, ikâme 1, Dârimî, salât 33; Ahmed b. Hanbel III, 50, 69. Dâvûd dedi ki: (Hadis âlimleri) bu hadisin Ali b. Ali ve el-Hasen senediyle mürsel olarak nakledildiğini (merfu olarak zikredilmesindeki) hatanın da Ca'fer'e ait olduğunu söylüyorlar.

776-) Âişe (radıyallahü anhâ)'den nakledilmiştir ki: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) namaza başladığı zaman: Ey Allah'ım! Seni hamdin ile teşbih ve tenzih ederim. İsmin mübarektir, azametin yücedir ve senden başka ilah yoktur" derdi. salât 52 Tirmizî, salât 65; vitir 19; İbn Mâce, ikâme 1, Dârimî, salat 33: Ahmed b. Hanbel IH, 50, 69. Dâvûd buyurdu ki: Bu hadis Abdusselâm b. Harb'den (rivâyet edilmiş şekliyle) meşhur değildir. Bunu Abdusselâm'dan sadece Talk b. cannâm rivâyet etmiştir. (Resûlüllah)’in namaz kılma hadisesini Bu deyVden bir cemaat daha nakletmistir. Fakat onlar (namazda dua)dan hiç bahsetmemişlerdir.

777-) Semure (radıyallahü anh) şöyle demiştir: Ben namazda iki yerde susulduğunu öğrendim: Birincisi, İmam tekbiri aldıktan sonra okumaya (başlayıncaya) kadar. İkincisi de Fatiha ve Sûreyi bitirince rükû'a varmadan önce. (Râvî Hasan el-Basrî) dedi ki: İmrân b. Husayn (Semure'nin) bu söz(ün)e inanmadı. Bunun üzerine bu mevzuda Medine'ye Ubey'ye mektub yazdılar. O da Semure'yi tasdik etti. Dâvûd buyurdu ki: Bu hadisi Humeyd, " sükûtun biri de kıraat bitirdikten sonradır" şeklinde rivâyet etti. Mâce, ikâme 12.

778-) Semure (radıyallahü anh)'dan nakledildiğine göre Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) (namazda) iki defa susarmış: Namaza başladığında ve okumayı tamamen bitirdiğinde. Râvî (Eş'as rivâyetine devamla bir önceki) Yûnus hadisinin mânâsını nakletmiştir.

779-) Semure b. Cündub (namazda) iki defa susulduğunu Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'den öğrendiğini söylemiştir. (Biri) tekbir aldıktan sonraki sükût, (diğeri de) (âyetin)i okuduktan sonraki sükût. Semure bunu (böyle) öğrenmişti. (Fakat) İmrân b. Husayn buna inanmadı. Bunun üzerine bu mevzuda Übeyy b. Kab'a mektub yazdılar; Ubeyy onlara (yazdığı) mektubunda veyahut onlara (verdiği) cevabında (şöyle demişti): Semure gerçekten iyi bellemiş."

780-) Semure (radıyallahü anh)’den nakledilmiştir ki: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'den iki sekte (sükût) ezberledim. (Ravi Abdul-A'lâ yahut İbnu'l-Müsennâ) bu hadis hakkında (şöyle) dedi: Biz Katâde'ye bu iki sekte nedir, diye sorduk. O da; Birinci sekte) namaza girdiği zaman, (ikinci de) kıraati bitirdiği zaman" diye cevap verdi. Biraz sonra da " Ve okuduğunda" dedi. salat 72; İbn Mace; 12.

781-) Ebû Hüreyre (radıyallahü anh)'den nakledilmiştir ki: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) namaz için tekbir aldı mı, tekbir ile kıraat arasında sükût ederdi. Ben: Allah'ın Resulü! Anam babam sana feda olsun, şu tekbir ile kıraat arasındaki sükûtunun hikmeti nedir? O esnada ne okuyorsun (lütfen) bana bildir, dedim. Buyurdu ki: Ey Allah'ım benimle, günahlarımın arasını doğu ile batı arasını uzaklaştırdığın gibi uzak eyle! Ya Rabbi, beni günahlarımdan beyaz elbisenin kirden temizlendiği gibi temizle! Ey Allah'ım! Beni kar, su ve dolu ile (günahlardan) temizle, (diye dua ediyorum)" ezan 89; deavât 39, 44, 46; Müslim, mesâcid 147, zikr 48; Tirmizî, deâvât 76; Nesâî, tahâre 47, iftitâh 14, 15; İbn Mâce, ikâme I, dua 3; Ahmed b. Hanbel, II, 49.

782-) Enes (radıyallahü anh)'den rivâyet edildiğine göre, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Ebû Bekr, Ömer ve Osman (namazda) kıraata ile başlarlardı. ezan 89; Tirmızî, Mevâkît 68; İbn Ma'ce İkâme 4, Müslim, salat 50; Dârımî, salat 34; Ahmed b. Hanbel, III, 101, 111, 114, 183.

783-) Âişe (radıyallahü anhâ)’dan nakledilmiştir ki: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) namaza tekbir ile, kıraata da elhamdulillâhirabbilâlemîn ile başlardı. Rükû'a vardığı zaman başım ne yukarı kaldırırdı, ne de aşağı eğerdi, fakat ikisinin arasında tutardı. Rükû'dan başını kaldırdığında dimdik doğrulmadıkça secdeye varmazdı. Secdeden başını kaldırdığında da iyice doğrulup oturmadıkça secdeye varmazdı. Ve her iki rekat(ın sonun)dâ da et-Tehiyyâtu'yu okurdu. Oturduğu zaman sol ayağını yere yayar, sağ ayağını dikerdi. Şeytan oturuşundan nehyeder, vahşi hayvanlar gibi (elleri ve kollan yere yayarak) secde etmeyi yasaklar, namazı selâm vererek bitirirdi. salat 240; Ahmed b. Hanbel, VI, 31, 194.

784-) el-Muhtar b. Fulful dedi ki: Ben Enes b. Mâlik (radıyallahü anh)'i (şöyle) derken işittim: (sallallahü aleyhi ve sellem); Demin bana bir sûre indirildi" dedi ve hemen’'Bismillahirrahmanirrahim" , diye okumaya başladı ve sûreyi bitirdi. Kevser nedir bilir misiniz?" buyurdu. ve Resûlüllaha iyi bilir dediler. Bunun üzerine: O Rabbim'in bana va'd ettiği Cennette bir nehirdir" buyurdular. tefsir Sure (108), 1; Müslim salat 53; Tirmizi, cennet 10; Nesâî iftitah 21.

785-) Urve (b. ez-Zubeyr) Âişe'den naklen İfk hâdisesini anlattı ve (Âişe'nin şöyle) dedi(ğini söyledi:) (sallallahü aleyhi ve sellem) oturdu, yüzünü açtı ve Hakk'ın rahmetinden koğulmuş olan şeytandan her şeyi işiten (semi') ve herşeyi bilen (alîm) Allah'a sığınırım O uydurma haberi (iftirayı) getirenler içinizden (mahdut) bir zümredir. (24), 11. Dâvûd buyurdu ki; Bu hadis münkerdir. Bu hadisi Zührî'den bir topluluk rivâyet etmiş (fakat buradaki) açık şekliyle nakletmemişlerdir. Korkarım ki (buradaki) şeytandan istiâze Humeyd'in kendi sözüdür.

786-) İbn Abbâs (radıyallahü anh)'dan nakledilmiştir ki: Osman b. Affan'a dedim ki; Sûresi Mesâniden ve Berâe Süresi de miun'dan olduğu halde, ne diye ikisini birden yedi uzun sûre içerisine koydunuz ve aralarına besmeleyi yazmadınız? Osman (radıyallahü anh) şöyle cevap verdi: (sallallahü aleyhi ve sellem)'e zaman zaman bazı âyetler nazil olunca, kâtiblerden birini çağırır ve; şu âyeti şu olayların anlatıldığı sureye koy" derdi. Başka bir veya iki âyet nazil olunca da aynı şekilde " bunları da falan olayların zikredildiği sureye koyun" derdi. sûresi Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'e Medine'de nazil olan (surelerin) ilki idi. Berâe de Kur'ân (surelerin)in sonuncusu idi. Enfâl konuları da Berae'nin konularına benzerdi. (Bu bakımdan) ben Berâe suresini Enfâl Sûresinden zannettim ve ikisini birden yedi uzun (sûre) içine koydum ve aralarına (besmele) satır(ını) yazmadım. tefsir (9) 1; Ahmed b. Hanbel, I, 57.

787-) Ziyâd b. Eyyûb, Mervân b. Muâviye', Avfu'l-Arabî, Yezid el-Fârisî senediyle İbn Abbâs'dan bir önceki hadisin manası rivâyet edilmiştir. Mervân bu rivâyetinde, İbn Abbâs'ın; Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) daha Berâe Sûresi'nin Enfâl Sûresi'nden olup olmadığını açıklamadan vefat ediverdi." dediğini ilâve etmiştir. Dâvûd buyurdu ki: Şa'bî, Ebû Mâlik, Katâde ve Sabit b. Umare: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) kendisine Nemi Sûresi ininceye kadar (mektuplarında) bismillahirrahmanirrahim cümlesini hiç yazmadı'' demişlerdir. Bu dördünün rivâyetlerinin (ortak) manası işte budur. tefsîr-ı Sûre (9), 1.

788-) İbn Abbâs'dan nakledilmiştir ki: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) kendisine ininceye kadar sûrenin sona erdiğini bilemezdi. Bu, İbnû's-Serh'in (rivâyetinin) metnidir.

789-) Ebû Katâde babasından; dedi ki: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu: Ben (çoğu zaman) namaza (okumayı) uzatmak niyetiyle dururum da (geriden) bir çocuğun ağladığını duyunca, annesine sıkıntı vermeyeyim diye namazımı kısa keserim." ezan 65, 163; Müslim, salat 191, 192; Tirmizî, salât 159; Nesâî, İmame 35; İbn Mâce, İkâme 49; Ahmed b. Hanbel, III, 205.

790-) Câbir (radıyallahü anh)'den nakledilmiştir ki: Muaz (radıyallahü anh) Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) ile namaz kılar, sonra gelip bize imam olurdu. (Amr, bu cümleyi:) Bir de " sonra gelir kavmine imam olurdu" (şeklinde) rivâyet etti. Bir gece Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) namazı geç kıldırmıştı. (Amr bu cümleyi) bir de " yatsıyı geciktirmişti" (şeklinde) nakletti. Muâz (bir gün yine) Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'le namaz kıldı, sonra gelip kavmine imam oldu ve Bakara Sûresi'ni okumaya başladı. Bunun üzerine bir adam cemaatten ayrılarak (kendi başına) namaz(ım) kıldı. (O'na): Be adam sen münafık oldun" denilince: münafık olmadım, diye cevab verdi. Sonra Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'e gelerek: Allah'ın Resülu! Muâz seninle beraber namaz kılıyor, sonra gelib bize imam oluyor. Bizse develerle su taşıyan ve ellerimizle çalışan kimseleriz. Muâz gelib bize imam oldu ve (namazda) Bakara Sûresini okudu dedi. Bunun üzerine Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem): Ey Muâz! Sen fitneci misin? Fitneci misin sen? Filan ve filan sureleri okusaydın ya!" buyurdular. dedi ki: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) (Muâza) " Sebbihisme Rabbika'la'lâ, velleyli iza yağşâ (sûrelerini okusaydın ya)" demişti. Biz (bunu) Amr'e hatırlattık. (O da); Öyle zannediyorum ki (bunu) Câbir de (böyle) söylemişti" dedi. ezan 60, 63; edeb 74; Müslim, Salât 178, 179. Nesâî, iftitah 63.7İ; imame 39, 41.

791-) Hazm b. Ebî Ka'b'dan (nakledildiğine göre:) akşam namazı kıldırmakta olan Muâz b. Cebel'e uğradığında Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem): Ey Muâz fitneci olma, senin arkanda yaşlı, zayıf, ihtiyaç sahibi ve yolcu (kimseler de) namaz kılmaktadır." diye buyurmuştur. es Sünenu'l-Kubrâ, III, 117.

792-) Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in sahabilerinden birinin naklettiğine göre, Resûl-i Ekrem (sallallahü aleyhi ve sellem) bir adama; Namazda ne okuyorsun?" diye sormuş. O da: getiriyorum ve " Allah'ım senden Cennet'i istiyorum ve (Cehennemdeki) ateşten de sana sığınırım" diyorum. Ama senin ve Muaz'ın nağmelerini beceremiyorum diye cevap vermiş. Bunun üzerine Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) (şöyle) buyurmuştur: Biz de (senin gibi) Cennet ve Cehennem ile ilgili şeyler söylüyoruz" Mâce, ikâme 26, dua 4; Ahmed b. Hanbel, III, 474; V, 74.

793-) Câbir (radıyallahü anh), Muâz'ın olayını naklederek dedi ki; Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) bir gence; Ey kardeşimin oğlu namaz kılarken ne yapıyorsun?" diye sordu. (O da): okuyorum, bir de Allah'dan Cennet'i istiyorum, (Cehennem) ateş(in)den de (yine) Allah'a sığınıyorum. Senin güzel nağmelerinle, Muâz'ın nağmelerininse ne olduğunu bilmiyorum, diye cevap verdi. Bunun üzerine Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem): Gerçekten Ben de Muâz da bu ikisi ile ilgili (isteklerde bulunmaktayız)" buyurdu veya buna benzer bir şey (söyledi.) es-Sünenu’l-Kübrâ, III, 85, 86, 112, 116.

794-) Ebû Hureyre'den rivâyet edildiğine göre, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: Sizden biriniz bir topluluğa namaz kıldıracak olursa, kısa kessin. Çünkü onların içinde zayıf olanı, hasta olanı, yaşlı olanı, iş-güç sahibi olanı vardır. Fakat yalnız kıldığı zaman, istediği kadar uzatsın." ilim 68; ezan 62; Müslim, salat 183-186: Ti'rmizî, salâtfil; Nesâî, imamet 35; İbn Mâce ikâmet 48, 49.

795-) Ebû Hureyre (radıyallahü anh)'den rivâyet edildiğine göre, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: Biriniz bir topluma namaz kıldırdığı zaman, hafif tutsun. Çünkü aralarında hasta, yaşlı ve ihtiyaç sahibi olan vardır." es-Sünenu'l-kübrâ, III, 115-116.

796-)  Ammar b. Yâsir (radıyallahü anh) demiştir ki: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'i şöyle buyururken işittim: Kişi namazı bitirirde kendisine ancak namazının onda bir (sevab)ı dokuzda biri, sekizde biri, yedide biri, altıda biri, beşte biri, dörtte biri, üçte biri, yansı (gibi namazdaki ihlâsına göre sevab) yazılır" salat 91; Ahmed b. Hanbel, 111-427.

797-) Atâ b. Ebî Rebâh'dan rivâyete göre Ebû Hureyre (radıyallahü anh) şöyle demiştir: Her namazda Kur'ân okunur. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in bize duyurduğunu biz de sizlere duyuruyoruz. Bizden gizlediğini biz de sizden gizliyoruz. ezan 104; Müslim salât 44-46; Nesâî, iftıtâh 33, 54; İbn Mâce, İkâme 11; Ahmed b. Hanbel, II, 348, 446; V, 197; VI, 448.

798-) Ebû Katâcle'den nakledilmiştir ki: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) bize namaz kıldırırdı da öğle ve ikindi namazlarının ilk iki rekâtlarında Fatiha'yla beraber iki sûre okurdu. Bazan da bize âyeti işittirirdi. Öğle namazında birinci rekâtı uzun, ikinciyi kısa tutardı. Sabah namazında da böyle yapardı. ezan 96, 97, 107, 109, 110; Müslim, salât 154, 155; Nesâî, iftitâh 58; Ahmed b. Hanbel, V, 295, 301, 311. Dâvûd buyurdu ki: (Râvi) Müsedded, Fatiha ile sûreden söz etmedi.

799-) Ebû Katâde'den (şu bir önceki hadisin) bir kısmı rivâyet edilmiş (bu rivâyete râvi el-Hasen b. Ali) şunu ilâve etmiştir: Son iki rekatte de Fâtiha'yı okurdu." (Râvi el-Hasen) Hemmâm'dan rivâyetinde ise bu hadise (şunu da) ilâve etmiştir. (Hemmâm) dedi ki; ilk rekâtta (kıraati) ikinci rekattan daha çok uzatırdı, ikindi namazında da sabah namazında da böyle yapardı. ezan 96-97, 107, 109, 110; Müslim, salât 154, 155; Kesâî iftitâh 58; Ahmed b. Hanbel, Vı, 295, 301, 311.

800-) Ebû Katâde'den nakledilmiştir ki: Biz Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'ın (namazın birinci rekatını) bu şekilde (uzatarak) cemaatin, birinci rekatta yetişmesini arzu ettiği kanaatine vardık."

801-) Ebû Ma'mer'den nakledilmiştir ki: Biz Habbab'a; Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) öğle ve ikindi namazlarında Kur'ân okur muydu, diye sorduk. O da: dedi. Biz; nasıl anlıyordunuz? dedik; (sallallahü aleyhi ve sellem)'in sakalının hareket etmesinden, diye cevap verdi. ezan 91, 96, 97, 108; İbn Mâce, ikâme 7; Ahmed b. Hanbel, V, 109,112; VI, 395.

802-) Abdullah b. Ebî Evfâ'dan rivâyet edildiğine göre Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) öğle namazının birinci rekatında, ayak sesi duymaz oluncaya kadar kıyamda dururdu. b. Hanbel, IV, 356.

803-) Câbir b. Semure'den nakledilmiştir ki: Ömer (radıyallahü anh), Sa'd b. Ebî Vakkâs'a; Gerçekten halk senden namaza varıncaya kadar her konuda şikâyet etmektedir, dedi. (O da): (namazın) ilk iki rekâtını uzatırım, son iki rekatini da kısa tutarım. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in namazına uymakta kusur etmem diye cevap verdi. (Hazret-i Ömer de): beklenen de budur, dedi. ezan 96, 103; Musihti, salât 158, 159; Nesâî, Iftıtâh 74; Ahmed b. Hanbel, I, 175, 176, 179, 180.

804-) Ebû Said el-Hudrî'den nakledilmiştir ki: Biz Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in öğle ve ikindi (namazlarındaki) kıyamını tahmin ederdik. Öğlenin ilk iki rekatındaki kıyamını (meselâ) elif lam mim tenzîl Secde sûresi kadar, (yani) otuz âyet miktarında olduğunu tespit ederdik. Son iki rekattaki kıyamını da bunun yansı kadar tahmin ederdik, İkindi (namazının) ilk iki rekatındaki kıyamını öğlenin son iki rekatı kadar tahmin ederdik. İkindinin son iki rekatındaki kıyamını da öğlenin son iki rekatının yarısı kadar tahmin ederdik. salât 156; Nesâî, salât 16; Ahmed b. Hanbel, I, 322; III, 2.

805-) Câbir b. Semure'den rivâyet edildiğine göre Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) öğle ve ikindi (namazlarında): surelerini ve bunlar kadar olan diğer sûreleri okurdu. ıftıtâh 59, 4; Tirmizî, mevâkît 113.

806-) Câbir b. Semure demiştir ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) güneş (tam tepe noktasından batıya doğru birazcık) kaydımı öğleyi kılardı ve aşağı yukarı Leyi suresi uzunluğunda bir sûre okurdu. İkindiyi de öyle kıldırırdı. Ancak sabah namazını uzatırdı. mesâcid 188; Nesaî, mevâkît 16, 20; Ahmed b. Hanbel, IV, 420, 423.

807-) İbn Ömer (radıyallahü anh)’den; (rivâyet edilmiştir ki) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) öğle namazında (kıyamdayken) secde etti sonra, ayağa kalktı, (bir miktar okudu) sonra da rükû'a vardı. Bunun üzerine biz O'nun Tenzîlü's-Secde sûresini okuduğunu anladık. İbn Îsa dedi ki; Mu'temir'den başka hiç kimse, senedde Ümeyye'yi zikretmedi.

808-) Abdullah b. Übeydillah dedi ki: Beni Haşim gençlerinden oluşan bir toplulukla beraber İbn Abbâs'ın yanına vardım. İçimizden bir gence dedik ki: (bakalım) İbn Abbâs'a Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) öğle ve ikindi namazlarında (Kur'ân) okur muydu? (O gene bu soruyu sorunca İbn Abbâs); hayır, asla!" diye cevap verdi. Bunun üzerine İbn Abbâs'a; Belki de içinden okuyordu" denildi. O da " Tuh sana bu birincisi (olan hiç okumamak) dan daha fena! (Çünkü) O (sallallahü aleyhi ve sellem) kendisine gönderileni tebliğle memur idi. Üç özelliğin dışında bizi diğer insanlardan ayırmadı:

809-) İbn Abbâs'dan nakledilmiştir ki: Ben Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in öğle ve ikindi namazlarında (Kur'ân) okur muydu, okumaz mıydı bilemiyorum.

810-) .İbn Abbâs (radıyallahü anh)'dan rivâyet edilmiştir ki, Ümmu’l-Fadl binti'l-Hâris, İbn Abbâs'ı " And olsun bir biri ardınca gönderilenlere" diye (başlayan Murselât; sûresini) okurken işitmiş ve (şöyle) demiş; Ey yavrucuğum, şu sûreyi okumakla (gerçekten bu sürenin okunuşunu) bana hatırlattın. Çünkü o sûre Resûlüllah'ın akşam namazında okurken son işittiğim sûredir." ezan 98, Müslim, salât 173; muvatta, nida 24; Nesâî, iftitâh 24; Tirmizi salat 116; Ahmed b. Hanbel, VI, 338, 340.

811-) Cubeyr b. Mut'ım babası (Adîy)’den nakledilmiştir ki: Ben Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'i akşam namazında Tûr Sûresi'ni okurken işittim. ezan 99, cihâd 172, meğâzî 12, tefsir sûre 52; Müslim, salât 174; Tirmizî, mevâkît 113; Nesâî, iftitâh 65; Dârimî, salât 64; Muvatta', nida 23; Ahmed b. Hanbel, IV, 80, 84, 85.

812-) Mervân b. el-Hakem'den nakledilmiştir ki: Zeyd b. Sabit bana " Sen niçin akşam namazlarında Kısaru'l-Mıfassal (denilen kısa sûreleri) okuyorsun? Halbuki ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'ı akşam namazında en uzun iki sûrenin uzununu (Tûlâ et-Tuleyeyn) okurken görmüştüm" dedi. (Râvî İbn Ebi Müleyke) dedi ki (Urve'ye): et-Tûleyeyn nedir? dedim: el-A'râf, (diğeri) de el-En'am'dır, dedi. (Ravi İbn Cureyc) eledi ki: İbn Ebî Muleyke'ye (bu iki uzun surenin hangi sureler olduğunu) sordum da, (hiç bir kimsenin rivâyetine baş vurmadan) kendiliğinden " el-Mâide ve el-A'raf tır" deyiverdi. ezan 98; Nesâî, iftitah 67; Ahmed b. Hanbel, V, 187, 88, 179.

813-) Hişâm b. Urve (Hammâd'a) babası (Urve'don bahsederek); Akşam namazında sizin okuduğunuz gibi (kısa sûrelerden olan) Ve’l-Âdiyâti'yi ve benzeri surelerden birini okurdu" dedi. Dâvûd buyurdu ki: Bu (haber), bir önceki hadisin hükmünün kaldırıldığına delâlet eder. Ebû Dâvûd buyurdu ki: Bu daha doğrudur.

814-) Şu'ayb'in dedesi (Abdullah b. Amr b. el-Âs) demiştir ki: Cemaate namaz kıldırırken Resûlüllahdan işitmediğim küçük veya büyük mufassal hiç bir sûre yoktur.

815-) Ebû Osman en-Nehdî'den rivâyet edildiğine göre, kendisi İbn Mes'üd (radıyallahü anh)'un arkasında akşam namazı kılmış, (İbn Mes'ûd) İhlas Sûresi'ni okumuş.