Sahîh-i Müslim Hadis Kitabı

1-) İma Mâlik'in meşhur kavline göre kadın medhulün bihâ olsun olmasın bu sözle üç talâk vâki' olur. Lâkin erkek üç talâktan daha aza niyet ettiğini söylerse, iddiası yalnız gayr-i medhulün bihâ (yani cima' edilmeyen) karısı hakkında kabul edilir. Bu mezhep Hazret-i Ali ile Zeyd, Hasan-ı Basrî ve Hakem'in kavilleridir.

1-) Üzerine besmele çekmek şartıyîe yayla avlanmak caizdir.

1-) - Bu sözün mânası: Biz Ölüleri nasıl dirilteceğini görmeye İbrahim (aleyhisselâm)'dan daha meraklıyız, demektir.

1-) Bir kimsenin sevdiğini yalnız Allah için sevmesi.

1-) Hazret-i Alî ve Abdullah b. Ömer (radıyallahü anh) dan rivâyet olunan bir kavle göre Kâbe'ye yürüyerek gitmeyi nezre-den bir kimse bundan âciz kalırsa yürüyebildiği kadar yürür; yürüyemez oldu mu binek gider; ve bir koyun kurban eder Atâ, Hasan-ı Basrî İmâm A'zam- ve İmâm Şafiî buna kail olmuşlardır. İmâm A'zam'a göre âciz kalmadan hayvana binenin hükmü de budur; yalnız yemininden döndüğü için keffaret verir.

1-) Hârice bi'rin sıfatıdır; sıfatla mevsuf tenvinlidirler; ve «Akan kuyu» mânasını ifâde ederler.

1-) - «Her kim Allaha ve son güne imân ediyorsa yâ hayır söylesin yahud sussun!»

1-) İhtimal Ebû Said (radıyallahü anh) sonradan yetişmiş; o gelinceye kadar i'tiraz eden zât sözüne başlamış; Ebû Said onlar konuşurken gelmiştir.

1-) - Kırda fazla suyu olup da onu yolcuya vermeyen,

1-) Muhsanelerden murâd evli kadınlardır. Milkden murâd ise hassaten esîr almak suretiyle hâsj olan milktir. Zira nikâhın feshini ve kadının esir alan kimseye helâl olmasını İktizâ eden budur. Mezkûr kavil Hazret-i Ömer, Hazret-i Osman, cumhûr-u sahabe, cumhûr-u tabiîn ve dört mezhebin İmâmlarından rivâyet olunmuştur. sebep mücerred esîr almak mıdır yoksa yalnız kadını esîr etmek midir? meselesinde ihtilâf olunmuştur. İmâm Şafiî'ye göre kadının kocasından ayrılmasına sebep mücerred esîr alınmasıdır. A'zam ındinde ise sebep, kadının yalnız başına esir edilmesidir. Şayet kocası ile birlikte esir edilirse kadın esir alana helâl olmaz. Bu bâbda Hanefîler'le Şâfiîler arasında karşılıklı ftiraz ve cevaplar teati edilmiştir.

1-) Bir kimse bâzı hallerde süt kardeşinin veya süt kız kardeşinin annesi ile evlenebilir. Bu haller üç surette tasavvur olunur ; Neseben kardeşinin veya kız kardeşinin süt annesini nikâhla almak caizdir. Süt kardeşinin veya süt kız kardeşinin neseben annesini nikâhla almak caizdir. Süt kardeşinin süt kız kardeşinin süt annesini almak caizdir. (Yani beraberce bir kadından süt emen çocukların başka süt anneleri varsa bu çocuklara nikâhları caizdir.) neseben kardeşinin veya kız kardeşinin annesi ile evlenmek bu suretlerin hiç birinde caiz değildir. Çünkü bir kimsenin neseb ciheti ile kardeşini veya kız kardeşinin annesi yâ öz annesi yahud üvey anne-sidir Bunların İkisi de o kimseye haramdır.

1-) Ashâb-ı kirâm'dan iki namazı cemî' sureti ile birden kılanlar: Alî b. Ebî Tâlib, Enes b. Mâlik, Abdullah b. Amr, Âişe, İbn Abbâs, Üsâmetü'bnü Zeyd, Câbir b. Abdillâh, Huzeymetü'bnü Sabit, Abdullah b. Mes'ûd, Ebû Byyûb, Ebî Saîd ve Ebû Hüreyre (radıyallahü anhûm) hazerâtidır. Dâvûd'un zararsız bir senedle tahrîc ettiği Hazret-i Alî hadîsinde: «Alî (radıyallahü anh) sefere çıkarsa güneş batıp karanlık çökmeye başladıkdan sonra yola revân olur, sonra hayvanından inerek akşam namazını kılar; sonra akşam yemeğini yer; sonra yatsıyı kılar ve: Ben, Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'i böyle yaparken gördüm; derdi.» buyurulmaktadır. Mânâ itibârı ile temâmiyle buna benziyen diğer bir rivâyeti de İbn Ebî Şeybe «El-Mûsannef» İnde tahrîc etmişdir. rivâyet ettiği Hazret-i Alî hadîsinde ise: «Alî (radıyallahü anh) dedi ki: Peygamber (sallallahü aleyhi ve Sevenı) güneşin zeval vaktinde yola çıkarsa Öğle ile ikindiyi toptan kılar; şayet yola acele ederse ikindiyi Öne alır, öğleyi de vakti girer girmez acele kılar; böylece aralarını cemî ederdi.» denilmekte ise de bu hadîsin isnadı sahih değildir. hadîsi, Bâbımız hadîslerinden biridir. Mezkûr rivâyeti Buhârî ile Ebû Dâvûd ve Nesâî dahi tahrîc etmişlerdir, b. Amr hadîsini İbn Ebî Şeybe «Mu-sannef» inde; İmâm Ahmed b. Hanbel de «Müsned» inde tahrîc etmişlerdir. Bu hadîsde: «Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Benî Mustalık gazasında, iki namazı toptan kıldı.» denilmektedir. Yalnız hadîsin râvıleri arasında Haccâc b. Ertât vardır ki, hüccet olup olmadığı ihtilaflıdır. (radıyallahü anha) hadîsini İbn Ebî Şeybe «Musannef» inde; İmâm Ahmed «Müsned» inde tahrîc etmişlerdir. Mezkûr hadîsde,: ve bazen de merkep üzerinde nafile namaz kılmış demekdir. Onun içindir ki İbn Battal: «Seferde eşek ile katır ve diğer hayvanların üzerinde nafile namaz kılmak arasında bir fark yokdur; namaz kılan kimsenin hayvanın dizginini tutması ve ayaklarını sallaması caizdir. Yalnız konuşamaz; bakınamaz ve semerin kenarına secde edemez. Belki sücûd'u, rükû'undan daha alçak olmak üzere îmâ eder. Bu da Allah'ın kullarına bir rifk-u rahmetidir.» demişdir. «Aynü't-temr» Şam'a doğru Irak yolu üzerinde bir yerdir. Hazret-i Ebû Bekir devrinin, sonunda burada Hâlid b. Velîd ile acemler arasında meşhur bir harp vuku' bulmuş; Hazret-i Hâlid Kişranm elinde araplardan bâzı rehineler bulmuştu ki, müfessir Kelbîn'in dedesi ile Hazret-i Osman’ın kölesi Humrân ve Hazret-i Enes'in kölesi Şîrîn bunların arasında idi.

1-) Müslümanların ileri hatları yeni Müslüman olmuş gençlerden müteşekkildi. Bunlar gençlik sâikasıyla zırh giymeğe bile lüzum görmemişlerdi.

1-) - Ehl-i kitaptan olup peygamberine iman eden bir kimse Nebiy (sallallahü aleyhi ve sellem)'e erişir; ona da iman eder;ona da tabî' olur ve tastık eylerse işte bu kimseye iki ecir vardır.

1-) Zırr b. Hubeyş Şöyle dedi: Übeyyü'bnü Kâ'b (radıyallahü anh)'a Muavvizeteyn'i sordum; bana şu cevâbı verdi: (Bunu) ben de Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e sordum da, bana şu cevâbı verdi. söyle denildi; ben de söyledim.» İşte biz de Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in söylediği gibi söylüyoruz.

1-) Bazılarına gb're buradaki küfürden murad, bu iki şeyin küf-fann amellerinden ve cahiliyyet devri adetlerinden olmalarıdır. Nitekim Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) kadınlar kendisine beyat ederken ölüye feryad edip ağlamayacaklarına dair onlardan söz almış: «Ölenin arkasından yanaklarına vuran, ceplerini yırtan ve cahiliyet da'vasın-aa bulunan bizden değildir.» buyurmuştur. Bu hususta onbeş sahâbiden hadis rivâyet edilmiştir. Aynî (Rahimehulloh) «Umdetü'l-Kaari» adlı Buhârî şerhinde bu zevatın isimlerini ve rivâyet ettikleri hadisleri sıralamıştır. Biz, «et-Tavzih» sahibinin yaptığı gibi yalnız isimlerini saymakla iktifa edeceğiz. zevat: 1- İbn Mes'ud, 2- Ebû Mûsâ el-Eş'ari, 3- Ma'kıl b. Mu-karrin, 4- Ebû Mâlik el-Eş'ari, 5- Ebû Hüreyre, 6- İbn Abbâs, 7- Mua-viye, 8- Ebû Said-i Hudrî, 9- Ebû Ümâme, 10- Alî b. Ebî Tâlib, 11- Câ-bir, 12- Kays b. Âsim, 13- Cünâdetü'bnü Mâlik, 14- Üraraü, Atiyye, 15- Ümmü Seleme (radıyallahu anhüm) hazeratıdır. istihza, gıybet ve kazif yani, namuslu kadınlara zina iftirası gibi şeyleri de yasak etti. Çünkü bunlar da cahiliyet devri amel-lerindendir. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) «Allah sizden cahiliyet kibrini, soy sop ile öğünmeyi kaldırmıştır.» buyurmuştur.

1-) Kanın kuvvetli renkte geldiği günler onbeş günü geçmeyecektir.

1-) Eti tartısız olarak taksim etmek caizdir. Çünkü ma'rûf kabîlin-dendir.

1-) Mütevâtir hadis yine kendisi gibi mütevâtir olan bir hadisle nesh edilir.

1-) İslâm dininde zinadan neseb sabit olmazsa da, ihtimal Benî İsrâil'in şeriatında bu caizdi.

1-) Hurmanın sabahleyin yenilmesi bildirilmiştir. Öğle ve akşam zamanlarında yenilse zikredilen fayda hasıl olmaz. Hadîsin bir rivâyetinde mekân kaydı bile konulmuş, yayla hurmasında şifa vardır, buyurmuştur.

1-) Tabaklanmakla köpek ve domuz derisinden mâda bütün derilerin içi ve dışı temiz olur. Artık bu deriler yaş ve kuru bütün yiyecekler hususunda kullanılabilir. Ölen hayvanın eti yensin yenmesin derisi kullanılabilir. Ashâb-ı Kiramdan Ali b. Ebî Talib ile Abdullah b. Mes'ud (radıyallahü anhûma)'nın ve İmâm Şafiî'nin mezhebleri budur.

1-) Kelime-i tevhidi diliyle söylemek.

1-) Mâkûl sebep ve illetleri bilinmese bile Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in sünnetine tâbi olmak vâcibdir.

1-) Katili maktulün sözü ile öldürmek ve kısası katilin suç âleti ile yapmak İslâmiyetin ilk zamanlarına mahsustu.

1-) O rivâyetlerden mahreçlerinin sahîh, ravîlerinin mu'temed olduklarını bildiklerinden başkasını rivâyet etmemek;

1-) Habeşistan'a hicret.

1-) Hazret-i Alî hadîsini evvelâ İshâk b. Râhuye «Müs-ned»inde tahrîc etmiş; sonra ondan alarak Beyhakî rivâyet etmişdir. Bu hadîsde: (sallallahü aleyhi ve sellem) sabah ile ikindi namazları müstesna olmak üzere her farz namazdan sonra ikişer rek'ât nafile kılardı.» denilmişdir.

1-) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in kılamadığı öğle sünneti bir güne yânı Abdülkays hey'eti ile meşgul olduğu güne mahsûs-du. İkindiden sonra nafile kılması ise ömrü boyunca devam edip gitmişdir.

1-) -Bu rüzgârların iki dane olması ve birinin Yemen'den, diğerinin Şam'dan gelmesi muhtemeldi?.

1-) Umumî hitaplar: îman edenler namaza kalkmak İstediğiniz zaman yüzlerinizi yıkayın...» — Mâide: 7 — gibi.

1-) - Onu tasdik etmemelidir. Çünkü nemmâm fâsiktir.

1-) Cumhûr'a göre bu hadîsler, öldükten sonra arkasından ağlanmasını vasiyet edenlere mahsûsdur. Bu vasiyet tenfîz yani fer-yâd edildiği takdirde, ölen kimseye azâb olunur. Fakat vasiyet bulunmamak şartı ile ölen bir kimsenin arkasından âh-u zâr etmek, o kimsenin azâb görmesine sebebolmaz. Çünkü Teâlâ Hazretleri: Hiç bir günahkâr nefis, başkasının günâhını yüklenmez.» buyurmuştur. ki: «Öldükten sonra yas tutarak feryâd-u figânda bulunmayı vasiyet etmek, araplann âdeti idi. Bunu meşhur «Muallâka» sahipli rinden Tarafetü'bnü Abd bile yapmıştır. Binâenaleyh mutlak olan bu hadisler Arapların âdetlerine hamlolunurlar.

1-) Ebû Râfi' hadisini Ebû Dâvûd ile Nesai tahric etmişlerdir. Bu hadiste şöyle denilmektedir: (sallallahü aleyhi ve sellem) Benî Mahzûm'dan bir zâtı zekât toplamaya me'mûr etti, o zât da Ebû Râfi'e: Bana arkadaş ol! Çünkü sen zekât toplamanın usûlünü bilir-sin; dedi. Ebû Râfi'i Dur! Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'e gidip sorayım; dedi. Ve Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e gelerek sordu. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) kendisine: Bir kavmin azatlısı, kendilerinden sayılır. Bize sadaka helâl değildir; buyurmuşlar. Râfi'in ismi ihtilaflıdır. «İbrahim» diyenler olduğu gibi, «Eşlem» yahut «Sabit- ve «Hürmüz» olduğunu söyleyenler de vardır. Oğlu Ubeydullah, Hazret-i Ali’ nin kâtibi idi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in sadaka me'mûru tâyin ettiği zâtın ismi: Erkanı b. Ebî'l-Erkam'dır.

1-) Kuvvet sahibi, adale'îi, sadaka verici, muvaffak!

1-) Mâzirî şöyle diyor: «Vâki olan bu sözün zahiri Abbâs'a lâyık değildir. Hazret-i Alî de bu söylenen vasıfların tamamı şöyle dursun —hâşâ— bazısı bile yoktur. Evet, biz Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den bir de onun şehâdet ettiklerinden mâda kimsenin masum olduğunu kat'î olarak söyleyemeyiz; ama sahabe (radıyallahü anhüm ve ecmain) hakkında hüsnü zanda bulunmaya, onlardan her kötülüğü nefyetmeye memuruz! Bu rivâyetin bütün te'vîl yollan kapanırsa, yalanı râvilerine nisbet ederiz. Bu mânâyı ele alan bazı âlimler böyle sözleri yazmaktansa nüshalarından çıkarmayı vera' ve takvaya daha uygun bulmuşlar; ihtimâl bunları râvilerin vehmine hamletmişlerdir. bu sözler mutlaka kabul edilecek-ve râvilere de vehim isnat etmiyeceksek o takdîrde en güzel te'vîl şudur: Hazret-i Abbâs bu sözleri kardeşi oğluna nazı geçtiği için söylemiştir; çünkü oğlu yerindedir. Onun hakkında inanmadığı ve kardeşi oğlunun berî olduğunu bildiği şeyleri söylemiştir. Belki de bu sözlerle onu kendince hatalı saydığı inancından vazgeçirmek istemiştir. Ona göre bu işi kasden yapan bir kimse bu çirkin sıfatlarla vasıflanabilir. Alîye göre ise vasıflanamaz. Bu mesele bir Mâlikî'nin (Nebîz içenin dîni noksandır.) sözüne benzer; halbuki Hanefi (Noksan değildir) der; ve her ikisi de kendi İtikadında haklıdır. tevîli yapmak mutlaka lâzımdır; çünkü dâva Ömer (radıyallahü anh)’ın meclisinde geçmiştir. Kendisi halîfedir. Osman, Sa'd, Zübeyr ve Abdurrahman (radıyallahü anh) da oradadırlar. Ve hiç biri bu sözleri reddetmemiştir. Halbuki kendileri münkeri red hususunda şiddet gösteren zevattır. Bunun sebebi: Hâl karinesi ile Abbâs'ın zahirine inanmadığı sözü —yasağı mübâlegah olsun diye— söylediğini anlamış olmalarıdır. Ömer (radıyallahü ânh)'ın: «Siz Ebû Bekr'e geldiniz; onu da yalancı, günahkâr, vefasız, hâin Saydınız!- sözü ile kendisi hakkında dahi aynı kanaatte olduklarını söylemesi de bu suretle te'vîl edilir...» Aynî, Mâzi'rî'nin bu te'vîlini de faydasız bulmuş ve: «Bu sözleri kitâbtan çıkarmak îcabeder. Hâşâ Abbâs bunları söylememiştir; bilhassa Ömer'in ve sahabeden bir cemaatin huzurunda bu olamaz. Ömer böyle şeylere susacaklardan değildir...» demiştir.

1-) Hadîsi Hazret-i Enes'den birçok kimseler rivâyet etmiştir ki; Katâde, İshâk b. Abdillâh, Mansûr b. Zâdan, Eyyûb, Ebû Neâme, Aziz b. Şüreyh, Hasan, Sâbit-i Bünânî, Humeyd-i Tavîl ve Muhammed b. Nûh bunlar meyânındadır. Katâde rivâyetini Buhârî, Müslim ve Nesâî tahriç etmişlerdir. İshâk b. Abdillâh rivâyetini Müslim, Mansûr rivâyetini Nesâî tahriç etmiştir. Nesâî'nin rivâyetinde Enes (radıyallahü anh): «Bize okuduğunu işittirmedi» demektedir. Eyyûb rivâyetini İmâm Şafiî, Nesâî ve İbn Mâce; Ebû Neâm'e rivâyetini Beyhakî tahrîc etmişlerdir. Beyhakî rivâyetinde; «Besmeleyi okumazlardı; yanı okuduklarını işittîrmezlerdi.» denilmiştir. Aziz b. Şüreyh rivâyetini Dâre Kutnî; Hasen rivâyetini Taberanî tahrîc etmişlerdir. Bu rivâyette: «Besmeleyi gizli okurdu» denilmiştir. Sabit hadîsini Beyhakî ile Tâhavî tahrîc etmişlerdir. Bu hadîsde de Hazret-i Enes'in: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ile Ebû Bekr ve Ömer besmeleyi aşikâre çekmezlerdi» dediği görülmektedir. Humeyd-i Tavîl ile Muhammed b. Nûh rivâyetlerini Tahavî tahrîc etmiştir. Katâde'den dahi: Şu'be, Hişâm, Ebû Avâne, Eyyûb, Saîd b. Ebî Arübe, Evzâî ve Şeybân rivâyet etmişlerdir. Bunlardan Şu'be rivâyetini Buhârî ile Müslim, Hişâm rivâyetini Ebû Dâvûd; ,Ebû Avâne rivâyetini Tirmizî, Nesâî ve İbn Mâpe tahrîc etmişlerdir. Tirmizî onun hakkında: «Hasen Sahih bir. hadistir» demiştir. Eyyûb rivâyetini Nesâî ile İbn Mace, Saîd b. Ebî Arûbe rivâyetini Nesâî; Evzâî rivâyetini Müslim; Şeybân rivâyetini de Tahavî tahric etmişlerdir. bu hadîsi Şu'be'den de bir cemâat rivâyet etmiştir ki Hafs b. ömer hadîsini Buhârî; Muhammed b. Cafer hadîsini Müslim; A’meş hadîsini Tahavî tahrîc etmişlerdir.

1-) Buhârî'deki rivâyetinde «Müezzin, sabah ezânmi okumak için dikildiği zaman.» denilmişdir.

1-) Zina eden seyyib,

1-) Arablar misafire veya yolcuya süt ikram etmesi için çobanlarına izin verirlerdi. Bu onların âdeti idi.

1-) Kîl-ü İcaali;

1-) Hadîs-i şerif'de bu dört kişiden başkalarının Kur'ân-ı Kerîm'i tamamen Öğrenmediklerine dair bir sarahat yoktur. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in muradı ensârdan Kur'ân'ı öğrenen dört kişi olabilir. Geri kalan ensârla muhacirlerin onu bilmediklerini söylememiştir. Müslim'den başkalarının rivâyetlerine göre Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) devrinde Kur'ân-ı Kerîm'in birçok cemaatlar ezberlemişlerdir. Ma'ziri bunlardan onbeş sahabenin ismini zikretmiştir. Sahih hadîsde beyân edildiğine göre Yemâme harbinde Kur'ân'ı cem eden yetmiş hafızın şehid edilmiştir. Bu harb Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in vefatına yakın yıllarda olmuştur. Artık onun sağlığında şehid edilenlerin sayısı bu kadar olunca, hayatta kalanların ne kadar olacağını bir düşünmelidir. Bu hadîsde Ebû1 Bekr, Ömer, Osman, Ali ve diğer büyük ashâb-ı kirâm zikredilme-miştir. Halbuki bu zevatın hayr hususunda gösterdikleri bunca hırs ve rağbetle beraber Kur'ân'ı ezberlemedikleri düşünülemez. Binâenaleyh bu hadîse: Haddizatında Kur'ân1 yalnız bu dört zât toplamıştır dive mânâ vermek asla doğru olamaz.

1-) İhtimâl Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) o eşyayı bilâhare öldüren gâzîye vermiştir. O anda vermemesi hem onu hem de Avf b. Mâlik'i bir nevi' cezalandırmak içindir. Zira ikisi de Hazret-i Hâlid hakkında ileri geri konuşmuş; bu suretle kumandana ve onun ta'yûı ettiği adamına hürmette kusur etmişlerdi.

1-) Küffâr’ın memleketlerini istilâ etmekle kadınlarını câriye olarak almak mubahdır. Hâl böyle olunca burada sözü geçen sucu kadın müslümanların istilâsına uğramakla câriye olmaz mı? Niçin serbest bırakılmış ve niçin kendisine yiyecek verilmişdir? Kadın, kalbi islâma yatışsın diye serbest bırakılmış ve gerçekden bir müddet sonra müslümanlığı kabul ettiği gibi bütün kabilenin müslümanlığı kabul etmesine de sebep olmuşdur. Mamafih bu kadın evvelce kendisine yahut kabilesine emniyet hakkı tanınan bir kimse de olabilir.

1-) Bazıları bu hadîsle istidlal ederek Allahü teâlâ'ya cihet isbâtına kalkışmışlardır. Hattâ hadîs ulemâsından İbn Kuteybe ile İbn Abdilberr dahi buna kaail olmuşlardır. Cumhûr'u ulemâ, Allah'a cihet isbâtından kaçınmışlardır. Çünkü buna kaail olmak Allah'ın - Hâşâ - yeri mekânı ve haddi hüdûdü olduğunu tecviz etmek demekdir. Hâlbuki Teâlâ Hazretleri böyle şeylerden münezzehidir.

1-) Kavî mertebesi, nikâhlı kadının firâşıdir. Böyle bir kadının doğurduğu çocuğun nesebi doğrudan doğruya sabit olur. Kocasının «Bu çocuk bendendir» diye iddiasına hacet yoktur. Bir de mücerred «Bu çocuk benden değildir» demekle neseb nefi edilmiş olmaz; behemehal liân lâzım gelir.

1-) Câihanın telef ettiği meyveler filcümle satıcının garantisi altındadır. Ekseri Medîneliler'in kavli budur ki, Yahya b. Saîd-i Ensârî, İmâm Mâlik ve Ebû Ubeyd ile hadîs ulemâsından bir cemaat da bunlar meyanındadır.

1-) - Yahûdilerin «onu öldürdük» iddialarına reddiye olmak üzere indirilecek ve Yahûdiler onu değil, o Yahûdileri öldürecektir.

1-) Babasının «Bize mirasçı olunmaz!» hadîsini te'vil etmiş; kendisinin kıymetli mallarda babasına mirasçı olamayacağını, yiyecek, giyecek ve silâh gibi şeylerde mirasçı olacağını sanmıştır. Fakat hadîsti şerifteki: «Allah'ın fey' olarak verdiği...» ifadesi bu te'vîlı reddeder.

1-) Hadisin bütün rivâyetlerinde göze çarpan «ensâr» kelimesi cem'i kıllettir. Cem'i kıllet 10 dan yukarıda kullanılmaz; halbu ki; ashâb-ı kırâm on değil binlerce idiler. Acaba kelime niçin kılk'te cemi'len-miştir... kılletle kesret ancak nekire olan cemilerde nazar-ı i'tibara alınır. Ma'rife cemi'lerde aralarında hiç bir fark yoktur.